CAPÇALERA PAIS INVISIBLE

Actualitats

Environament

L’ONU avertís que la crisi climatica a ja d’efièches irreversibles

Dins un rapòrt elaborat per de centenas d’expèrts, avisa que l’escalfament global entraïnarà de fenomèns extrèms per tota la planeta

Tèxte legit

Qualques unes dels impactes del cambiament climatic son ja inevitables e irreversibles, a causa de l’activitat umana, segon un rapòrt de l’ÒNU. Se prevei que dins los dos decennis avenidors las temperaturas aumentaràn d’1,5 gra, e qu’en fin de sègle auràn crescut de 4,4 grases. Per tant, l’acòrdi de París contra l’escalfament climatic, signat en 2015, se complirà pas.
 
Lo document es un “còde roge” d’alèrta a totes los govèrns, qu’en novembre s’amassaràn a Glasgow dins la cima del clima de l’ÒNU CÒP26. Sonque una reduccion radicala e rapida dels gases d’efièch de sarra dins aqueste decenni poiriá evitar la crisi climatica prevista dins lo rapòrt, que l’an redigit de scientifics del Grop Internacional sul Cambiament Climatic (IPCC segon sa sigla en anglés).
 
A l’ora d’ara, l’Union Europèa, l’UE, los Estats Units e maites païses occidentals se son engatjats a cercar la neutralitat climatica —çò es a sonque emetre lo dioxid de carbòni que los bòsques e oceans son capables d’absorbir— abans 2050. Per contra, China repòrta la tòca fins a 2060 e, cossí que siá, los expèrts considèran que tot aquò serà insufisent per reversar la situacion; reclaman, doncas, que se tenga lo cambiament còp sec.
 
Lo dioxid de carbòni (CO2) es lo principal gas d’efièch de sarra. A l’ora d’ara sa concentracion dins l’atmosfèra es la pus nauta dels darrièrs dos milions d’ans. A mai, sèm tanben a de nivèls recòrd de metan e d’oxid nitrós, los autres dos grands responsables de l’escalfament. Per aquela rason, las darrièras cinc annadas son las pus caudas jamai enregistradas dempuèi 1850.
 
A mai, lo nivèl de la mar quita pas de pojar. Entre 1901 e 2018 aumentèt d’aperaquí 20 centimètres. Ara, segon las donadas del rapòrt, se prevei qu’en fin de sègle aja crescut d’entre 40 e 80 centimètres en provocant “d’inondacions de las zònas litoralas, mai sovent”.
 

Tièra de desastres naturals inausits
 
La publicacion d’aquel rapòrt seguís una tièra de desastres naturals e fenomèns meteorologics inausits coma los aigats al centre d’Euròpa e de China, los nombroses incendis e l’èrsa de calor extrèma de Canadà… Justament lo rapòrt assegura que “lo cambiament climatic afècta ja los fenomèns meteorologics dins totas las regions del Mond”.
 
Per aquela rason, lo rapòrt conclutz que “l’evidéncia de l’atribucion a l’influéncia umana dels cambiaments observats en èrsas de calor, pluèjas torrencialas o secadas s’es refortida dempuèi lo darrièr rapòrt, de 2013”.

 


abonar los amics de Jornalet

 

Etiquetas

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris

Hemanuereak Xan-Mikel Fred Erriki Makron eta Nogezoak Baskonia
7.

#6 b'ei segur, aqueth qu'ei pas anat a l'escòla com Emmanuel Macron tà véner un òme educat...

  • 0
  • 9
MOSCA CANHISCA
6.

#1 Se compreni plan, n'ètz pas anat guaire tà l'escòla.

  • 4
  • 5
Pitaluga
5.

Lo cambiament climatic es pas qu'una de las tres cambas de la catastròfa que nos tombarà dessus se cambiam pas de biais de viure. Es l'arbre que nos botan jol nas per nos far oblidar las autras doas :
- l'agotament de las matièras primièras (aiga, petròli, sabla, sal amb la bestièsa de las veituras electricas...);
- et las bordilhas que sabèm pas pus ont las botar (ocean de plastic, lo tresen mond que nos torna los batèus de trastes per çò qu'arriban pas pus a los engolir, las descargas sauvatjas...).

Es ora de s'avisar qu'an rason los que dison:

Avèm pas de planeta B!

  • 6
  • 4
Maignial Galhac
4.

#1 Lo mes de julhet foguèt pus freg de sonque 0,1°C per rapòrt a la normala, en França (1). Pas res d'extraordinari, doncas, mai que mai aprèp un mes de junh mai caud qu'a lacostumada (2) e 5 estius canicularis dempuèi 2015 en França... Per contra a l'escala del monde, es lo tresen mai caud (3). E las 5 darrièras annadas son las pus caudas jamai enregistradas. E aqui parlèm pas que de la temperatura atmosferica, mès l'atmosfèra representa pas que 1% de l'inertia del sistèma climatique. Los oceans, mai de 90%. E aicestes se rescalfan atanben, de mai en mai rapidament! (4)

Lo rescalfament vos saluda plan.

1) https://meteofrance.com/actualites-et-dossiers/actualites/climat/juillet-2021-souvent-frais-et-pluvieux
2) https://meteofrance.com/actualites-et-dossiers/actualites/climat/juin-2021-orageux-et-chaud
3) https://climate.copernicus.eu/surface-air-temperature-july-2021
4) https://climatedataguide.ucar.edu/climate-data/ocean-temperature-analysis-and-heat-content-estimate-institute-atmospheric-physics

  • 9
  • 2
MOSCA CANHISCA
3.

#2 Tè, los ignorants que son de sortida. Uei, que creden que lo mestier deus climatològues ei de díser lo temps a quinze dias.

  • 22
  • 11

Escriu un comentari sus aqueste article