CAPÇALERA PAIS INVISIBLE

Actualitats

Nòva Zelanda: lo Partit Maòri a entamenat una campanha per recuperar oficialament lo nom originari del país

Demandan que d’aicí a 2026 se restaure los noms originaris del país, dels vilatges, vilas, flumes, montanhas...

Tèxte legit

Lo Partit Maòri a entamenat una campanha per cambiar oficialament lo nom de la Nòva Zelanda per Aotearoa e per restaurar oficialament lo nom en lenga maòri de totes los toponims del país. Lo partit demanda lo cambiament de nom de l’estat en Aotearoa, que vòl dire “tèrra del long nívol blanc” e qu’abans 2026 se restaure los noms originaris dels vilatges, vilas, flumes, montanhas e endreches del país.
 
L’iniciativa recòrda que lo Tractat de Waitangi de 1940, entre la corona britanica e los caps maòris, establiguèt que los membres del pòble autoctòn aurián los meteisses dreches que los ciutadans britanics e, en consequéncia, se considèra que la lenga maòri, dicha te reo (literalament «la lenga normala»), deu èsser estimada exactament coma l’anglés. Totun, pendent lo periòde colonial foguèt pas aital, e lo percentatge de locutors de las lengas autoctònas passèt del 90% en 1910 al 26% en 1950. De fach, a l’ora d’ara sonque lo 3% dels abitants de la Nòva Zelanda parlan maòri.
 
 
Vodafone Aotearoa
 
Fa justament un an, la societat de telecomunicacions Vodafone de la Nòva Zelanda decidiguèt d’emplegar lo nom maòri del país. La societat, qu’es una de las pus grandas de l’estat utiliza la lenga maòri dins sas operacions comercialas quotidianas, e sus l’ecran dels telefòns mobils dels usatgièrs s’i legís pas pus “Vodafone NZ” mas “VF Aotearoa”.
 
 
Un milion de locutors en 2040?
 
Fa qualques ans, se crenhiá la mòrt de la lenga. Ara, experimenta un reviscolament. Quitament i a de listas d’espèra per l’aprene. La primièra ministra, Jacinda Ardern, espèra de veire un milion de neozelandeses a parlar maòri en 2040.
 
Ardern defend lo maòri. Fa tres ans, diguèt publicament a la television maòri del país que sa filha creisseriá en mestrejant las doas lengas: lo maòri e l’anglés. Segon Ardern, lo maòri es una lenga oficiala que “bastís tanben nòstra compreneson per la cultura” perque, segon ela, “la lenga es lo còr de la cultura”.
 
 
 
 
abonar los amics de Jornalet

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article