Actualitats
La revòlta malabara
Fa cent ans se tenguèt una de las piègers repressions colonialas contra la populacion indiana de la còsta de Malabar, en Índia
En 1921, fa cent ans ara, se tenguèt una de las piègers repressions colonialas contra la populacion indiana de la còsta de Malabar, en Índia. En agost d’aquela annada comencèt una revòlta per resistir al contraròtle de l’empèri britanic sus tota la region de Malabar (en anglés, aquela revòlta es mai coneguda coma los Trebolums de Moplah). La rebellion tanben aguèt per causa la lucha contra lo sistèma tradicional indó de castas, qu’aviá lo sosten dels britanics en Índia a travèrs de la concession de las cargas importantas dins l’administracion del territòri sonque a d’indós de nauta casta.
Uèi lo jorn, la majoritat dels cercaires indians considèran aquela revòlta coma un movement païsan contra lo colonialisme britanic. Malgrat que la revòlta durèsse pas gaire (d’efièch sonque se passèt long de l’an 1921 e a la fin d’aquel an ja èra gaireben finida), es mai coneguda dins l’istòria de la region (mas pas en Euròpa) pr’amor de la nauta chifra de mòrts que la provoquèt la repression britanica: causèt mai de 2300 mòrts, e mai de 45 000 personas foguèron enviadas en preson.
Los protagonistas d’aquela rebellion foguèron los moplah, nom cort britanic per designar los indians musulmans mappilas. Pendent aquel episòdi violent de la còsta de Malabar, foguèron atacadas de linhas de telegraf, de garas, de tribunals e de burèus de pòsta. Sos principals dirigents foguèron dètz musulmans, dont Ali Musliyar e Variankunnath Kunjahammad Haji.
Una longa lucha
Los musulmans indians de la còsta de Malabar ja avián trucat mai d’un còp contra l’aristocracia de la region, ajudada pels britanics pendent lo sègle XIX. Òr, en 1921, quand comencèt la revòlta, lo movement aguèt lo supòrt de Gandhi. Pasmens, la violéncia s’espandiguèt lèu-lèu e foguèron atacats maites comissariats de polícia.
L’armada indiana foguèt lèu mandada sus la còsta de Malabar, e se metèt en preson de musulmans. Pendent un d’aqueles episòdis, 67 musulmans moriguèron dins un vagon perque podián pas pus alenar. Après aquò, la populacion mappila de Malabar, pendent sièis meses, faguèt créisser la violéncia d’un biais desconegut fins alavetz dins la region.
Segon de chifras oficialas, i aguèt mai de 10 000 mòrts, dont 2337 rebèls. D’autras fonts encara parlan de mai de 50 000 personas mandadas en preson e mai de 20 000 deportadas dins las illas d’Andaman, amn mai de 10 000 desapareguts, dont los principals dirigents de la revòlta. (Legissètz la seguida).
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
Uèi lo jorn, la majoritat dels cercaires indians considèran aquela revòlta coma un movement païsan contra lo colonialisme britanic. Malgrat que la revòlta durèsse pas gaire (d’efièch sonque se passèt long de l’an 1921 e a la fin d’aquel an ja èra gaireben finida), es mai coneguda dins l’istòria de la region (mas pas en Euròpa) pr’amor de la nauta chifra de mòrts que la provoquèt la repression britanica: causèt mai de 2300 mòrts, e mai de 45 000 personas foguèron enviadas en preson.
Los protagonistas d’aquela rebellion foguèron los moplah, nom cort britanic per designar los indians musulmans mappilas. Pendent aquel episòdi violent de la còsta de Malabar, foguèron atacadas de linhas de telegraf, de garas, de tribunals e de burèus de pòsta. Sos principals dirigents foguèron dètz musulmans, dont Ali Musliyar e Variankunnath Kunjahammad Haji.
Una longa lucha
Los musulmans indians de la còsta de Malabar ja avián trucat mai d’un còp contra l’aristocracia de la region, ajudada pels britanics pendent lo sègle XIX. Òr, en 1921, quand comencèt la revòlta, lo movement aguèt lo supòrt de Gandhi. Pasmens, la violéncia s’espandiguèt lèu-lèu e foguèron atacats maites comissariats de polícia.
L’armada indiana foguèt lèu mandada sus la còsta de Malabar, e se metèt en preson de musulmans. Pendent un d’aqueles episòdis, 67 musulmans moriguèron dins un vagon perque podián pas pus alenar. Après aquò, la populacion mappila de Malabar, pendent sièis meses, faguèt créisser la violéncia d’un biais desconegut fins alavetz dins la region.
Segon de chifras oficialas, i aguèt mai de 10 000 mòrts, dont 2337 rebèls. D’autras fonts encara parlan de mai de 50 000 personas mandadas en preson e mai de 20 000 deportadas dins las illas d’Andaman, amn mai de 10 000 desapareguts, dont los principals dirigents de la revòlta. (Legissètz la seguida).
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Fa cent ans se tenguèt una de las piègers repressions colonialas contra la populacion indiana de la còsta de Malabar, en Índia. Mas pensi que la repression dita "Guèrra del Riff" al Maròc (ans 20 del sègle XX), exercida per las armadas colonialas francesas e, mai que tot, espanhòlas, foguèt particularament crudèla e barbara ela tanben. Permetèt als Prosimiains que constituïssián las armadas rebèlas antirepublicanas de 1936 de practicar repeticions e entrainaments plan precioses, abans d'anar exterminar la populacion iberica republicana, d'un biais indescriptible qu'inuman. E los massacraires aital formats an velhit plan tranquillament, amb la benediccion de las fòrças occidentalas (colonialas puèi pòstcolonialas) per dire de s'opausar a la contestacion iberica d'esquèrra.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari