L’acòrdi militar entre los Estats Units, Austràlia e lo Reialme Unit dich AUKUS, negociat per l’esquina de França, e qu’a fach anullar un contracte milionari de crompa de sosmarins franceses per Austràlia, a provocat una crisi diplomatica “excepcionala”. Macron, encolerit, a fach tornar en França los ambaissadors actius dins aqueles païses. L’AUKUS cèrca de combatre la poténcia de China, mas segon qualques analistas, d’un biais malescasut. Publicam en seguida una adaptacion occitana de l’analisi qu’a publicat Barbara Yoxon dins The Conversation. Yoxon es professora de Politica Internacionala a l’Universitat de Lancaster.

Una nòva aliança militara entre los Estats Units, Austràlia e lo Reialme Unit fornirà a l’illa continent, pel primièr còp, de sosmarins de propulsion nucleara.
 
Malgrat que l’acòrdi AUKUS non o mençone pas oficialament, sa tòca es de dissuadir l’influéncia creissenta de China dins lo Pacific Sud. Mentre que de nombroses decideires politics pensan que la dissuasion es lo sol mejan de protegir los interèsses d’Occident, aquela estrategia compòrta de risques importants pel Reialme Unit e sos aliats.
 
L’AUKUS es una responsa dirècta als recents esfòrces de China per modernizar e espandir sas capacitats nuclearas. Las democracias occidentalas son tanplan preocupadas per l’implicacion creissenta de China dins los territòris contestats de la mar de la China meridionala.
 
L’aliança rebat lo vejaire, comunament partejat pels decideires estrangièrs, segon la quala las accions de China constituisson un desfís dirècte a l’influéncia estatsunidenca e britanica sus la region e devon èsser combatudas activament. Mas aqueste vejaire es estat contestat pels especialistas de las relacions internacionalas e los analistas de la politica estrangièra. Pensan qu’Occident deuriá engatjar China dins la diplomacia puslèu que d’o rebutar.
 
Certans comentators e decideires politics pensan que dos païses dotats d’armas nuclearas s’atacarián pas jamai per paur d’un avaliment mutual. Una ipotèsi clau —e perilhosa— d’aquela cresença es que las gents son d’èssers racionals.
 
Aquela ipotèsi ignòra que las gents prenon sovent de decisions basadas sus de responsas emocionalas, puslèu que sus de calculs racionals. La crisi dels missils de Cuba en 1962 —quand los Estats Units e Russia foguèron a mand de lançar de fusadas nuclearas los unes contra los autres— n’es un exemple. La decision de desplegar d’armas nuclearas èra lo resultat d’una seguida de malentenduts e de percepcions, puslèu que d’una menaça reala pausada per l’un o l’autre costat. Lo refús d’un oficièr rus de seguir los òrdres es la sola rason per la quala la Guèrra Freja s’acabèt pas amb una catastròfa nucleara.
 

 
E mai una responsa defensiva a l’expansion nucleara de China siá comprensibla, risca de crear lo pretendut “dilèma de seguretat”. S’agís d’una situacion ont una partida, preocupada de sa seguretat, melhora sas capacitats militaras. Mas en plaça de resòlver los problèmas de seguretat, las accions agreujan lo conflicte amb las autras partidas, en tot produire un resultat que totes ensajavan d’evitar.
 
Mentre que l’AUKUS es una temptativa clara per dissuadir China de perseguir son espandiment, es susceptible d’aver l’efièch invèrs. Se China percep la menaça dels aliats occidentals, es mai susceptibla de redoblar d’esfòrces per melhorar sa capacitat militara en responsa. Aquò poiriá menar a una situacion fòrça similara a la corsa d’armaments americanorussa pendent la Guèrra Freja.
 
L’administracion de l’ancian president estatsunidenc Donald Trump, puslèu que d’entamenar un dialòg amb China a prepaus de sas practicas economicas, impausèt de dreches de doana sus las importacions chinesas, çò qu’a menat a una guèrra comerciala entre los Estats Units e China qu’es totjorn activa.
 
 
L’implicacion de la Grand Bretanha
 
Se l’estrategia de dissuasion nucleara compòrta tantes risques, perqué lo Reialme Unit es implicat dins l’AUKUS? Tot comptat e rebatut, los Estats Units an la capacitat de fornir a Austràlia tota la tecnologia e lo sosten logistic necessaris per espandir de sosmarins de propulsion nucleara. Pr’aquò, segon d’informacions recentas, lo Reialme Unit a pres l’iniciativa de far d’aquel partenariat una realitat, malgrat lo fach que contribuirà fòrça mens que los Estats Units.
 
La Grand Bretanha pòst-Brexit desira de se restablir coma actor mondial. Cèrca tanben de melhorar sas relacions amb los Estats Units, que son estadas malaisidas a causa del retirament precipitat de las tropas americanas d’Afganistan lo mes passat.
 
L’AUKUS es una oportunitat pel govèrn britanic de convéncer lo Mond, e son electorat, que la Grand Bretanha a pas besonh de l’UE, e que la “Grand Bretanha globala” pòt èsser un actor clau sus la scèna internacionala.
 
 
Quina es l’alternativa?
 
Es clar que las relacions entre China e Occident son dificilas a causa de la mesfisança mutuala e dels escambis ostils. Mentre que China crenh qu’Occident constituisca una menaça per son regim politic interior, los païses occidentals an paur qu’una China expansionista venga mai agressiva dins las annadas avenidoiras.
 
La manca d’engatjament diplomatic sostengut amb China significa que los decideires politics contunharàn probablament de mal interpretar las accions dels unes e dels autres.
 
Una solucion plan melhora seriá d’engatjar China sus sa politica actuala d’armament nuclear. L’Arms Control Associacion, una organizacion estatsunidenca non partisana promòu un contraròtle eficaç de las armas, suggerís que las poténcias nuclearas occidentalas poirián utilizar lor experiéncia de la diplomacia de l’après-guèrra freja per espandir un sistèma dins lo qual los estats s’indiquen mutualament lors estòcs d’armas nuclearas.
 
D’un biais pus ambiciós, lo Reialme Unit e sos aliats deurián engatjar China sul desarmament nuclear — non pas li fornir un pretèxt per perseguir son expansion nucleara.
 
 
 
 
Barbara Yoxon
Universitat de Lancaster
Article publicat originàriament en anglés dins The Conversation