Cada dissabte, e gràcias a Clamenç Pech, presentarem sus Jornalet un personatge istoric del país nòstre, extrach de la cronica de Ràdio Occitània “L’occitan del jorn”, que se presenta de diluns a divendres dins l’encastre de l’emission “L’ora del tè” entre 17h e 18h.

Foguèt un temps qu’Occitània e lo reialme d’Anglatèrra èran ligats politicament e intimament. Vòli parlar, segur, de l’union de la duquessa Alienòr d’Aquitània e del rei Enric II Plantagenèst… En 1157 a Oxford, Alienòr donèt naissença a un filh Ricard que marcariá l’Istòria per sa destinada de Rei-Cavalièr. Perqué ne far l’occitan del jorn? Per la simpla e bona rason qu’es en cò nòstre que Ricard passèt l’essencial de sa vida quand èra pas en crosada.
 
Los occitans coneisson plan lo personatge. Lo trobador Bertran de Born li a quitament donat un chafre, “Senhor Òc e Non”… aquò seriá degut a son caractèr versatil. Enfin, los occitans lo coneisson subretot per aver reprimit amb una granda crudelitat los aristocratas gascons revoltats contra son paire… mentre qu’o èra el tanben un pauc mai d’ora. Dins l’imaginari popular, benefícia d’un imatge romanesc entretengut especialament per lo mite de Robin Hood mas dins la realitat foguèt un monarca bellicista e desprovesit de vision politica de tèrme long.
 
Coma sa maire Alienòr, Ricard foguèt mecèna, protector de trobadors e trobairises… e esitava pas tanpauc a prene lo calam. Dos poèmas sieus nos son pervenguts dont lo sirventès “Ja nuls hom pres” escrit en lenga occitana e en ancian francés. Çò que permet de melhorar (un pauc) son imatge.
 
Vos cal imaginar que d’aquel temps, lo reialme d’Anglatèrra s’espandissiá a la gròssa dempuèi las illas britanicas dusca a la Gasconha del sud. Çò que vòl dire que l’oèst d’Occitània coma l’oèst de França èran de possessions anglonormandas. Dins sa titulatura, dispausèt del ducat d’Aquitània eiretat de sa maire, e lo primièr blason conegut de la vila de Bordèu compren los tres lions de la familha Plantagenèst e especificament de Ricard.
 
Passèt, en tot, quatre meses en Anglatèrra. Es quand lo paire Enric II decidiguèt de balhar las possessions continentalas al fraire Joan sens Tèrra, qu’una interminabla guèrra de succession foguèt menada entre paire e fraires, puèi entre fraires… dusca a la pèrda d’aquelas quitas possessions continentalas! Richard moriguèt en 1199 d’un cairèl de balèsta dins lo cap mentre qu’assetjava lo castèl de Chasluç, en Lemosin.
 
 
 
 
Clamenç Pech
 
 
 

 
 

De Ricard I conservam aumens un tèxt escrit en vèrs pendent era sua captivitat: "Ja nuls hom pres non dira sa rason"

Escrit en vèrs ei un messatge as sòns vassalhs entà díder que serie ua vergonha que demorèsse mès de dus iuèrns en preson

https://t.co/xHeiO5hmvT

— Occitan aranés (@occitan_aranes) March 26, 2021