Las eleccions generalas italianas de uèi, dimenge, son tan complèxas, e mai per qualques unes tan grotescas, qu’ofrisson d’analisis de tota sòrta: lo retorn de Berlusconi en primièra linha, l’enena crisi del Partit Democratic amb Bersani davant, Monti que ditz que contunharà lo govèrn tecnocrata, l’imprevisibilitat del vòte d’extrèma drecha, etc. Mas de totas las interpretacions possiblas, n’i a una d’indubitabla, e mai se la premsa italiana tradicionala, sembla puslèu qu’a pas enveja de ne parlar d’a fons. Lo controvertit Movement Cinc Estelas (Movimento 5 Stelle, M5S), del comic Beppe Grillo, intrarà, previsiblament amb fòrça, dins la Cambra dels Deputats amb de bons resultats: los sondatges li autrejan gaireben 20% dels vòtes e mai cent parlamentaris.

Demagòg e populista per qualques unes, liure e revolucionari per qualques autres, Grillo aprofiècha los cases de corrupcion qu’an tocat los partits tradicionals per lor prene de vòtes. Quitament, se’n trufa de las criticas que l’acusan d’èsser populista. “Òc, sèm populistas, qu’o sàpian totes!”, çò exclamèt en un rescontre a Marghera (Venèt), fa qualques jorns. Dempuèi, los simpatizants, coneguts popularament coma los “grillini”, acaban en cridant repetidament, a la fin dels rescontres: “Po-pu-li-sti”. L’impacte dels “grillini” a las urnas es, per ara, incèrt, e manten en gàrdia la rèsta dels partits.
 
 
Las chifras
 
Se se complisson un pauc las previsions dels sondatges, l’impacte del movement de Grillo dins lo parlament serà decisiu. La coalicion de centresquèrra, dirigida pel candidat del PD, Pier Luigi Bersani, pòt obténer 34% dels vòtes segon los sondatges; lo centredrecha, amb Berlusconi davant, 28%; e la coalicion de Monti, entre 11% e 12%.
 
En mandant un còp d’uèlh sus las chifras, se vei ja que la coalicion de Monti a pas, per ara, pro de vòtes per formar un govèrn, ni amb Berlusconi, ni amb Bersani. Per contra, Grillo poiriá aver pro de deputats. Ça que la, la siá fòrça se basa, sustot, sus la critica ferotja dels partits tradicionals e, doncas, es de mal imaginar qu’intre dins un ipotetic govèrn italian, que siá amb la drecha o amb l’esquèrra.
 
 
Amb qui pachariá Grillo?
 
Tot visa, puslèu, a un govèrn en minoritat qu’auriá Grillo en l’oposicion, dispausat a far de paches esporadics. E mai d’unes que i a parlan d’un front antieuropèu Berlusconi-Grillo. D’un costat, l’èx-primièr ministre a fach una campanha fòrça critica envèrs l’austeritat impausada per Euròpa. E de l’autre, s’autodeclara antisistèma e contra las exigéncias de l’Union Europèa.
 
Mas Grillo, qu’a pas concedit cap d’entrevista perque crei que los mèdias discriminan lo movement, a ja dich que pensa pas de pachar amb degun. Lo sieu messatge als italians es estat fòrça clar tocant los politics professionals, de quin partit que siá: “Vos rauban lo manjar de la boca! Los enfonzarem!”
 
En Itàlia, degun gausa pas far de prediccions, mai que mai perque los sondatges dins aquel país s’enganan sovent. Mas lo mond son conscients que l’endeman de las eleccions, dimars 26, serà pas un jorn agradiu. Çò que comencèt en essent lo “divertimento” d’un comic e blogaire irreverenciós, e qu’obtenguèt de resultats modèstes a las municipalas —amb qualques municipalitats importantas, totun, coma la de Parma— aurà capitat la clau de la governabilitat de l’estat italian sens que degun n’aja pas cap d’explicacion clara.
 
Per contra, sembla ben que los italians veson fòrça clar que, coma gaireben totjorn, las eleccions marcaràn pas cap d’eveniment, ni solament la fin de la crisi politica qu’an viscut aquestes darrièrs meses e ans, mas que seràn puslèu lo ponch de partença d’una nòva estapa politica que se prevei pro complicada.