Tèxte legit
Cada dissabte, e gràcias a Clamenç Pech, presentarem dins Jornalet un personatge istoric del país nòstre, extrach de la cronica de Ràdio Occitània “L’occitan del jorn”, que se difusa de diluns a divendres dins l’encastre de l’emission “L’ora del tè” entre 17h e 18h.
D’Occitans de sinistra memòria n’avèm qualques unes al catalòg. N’i a un en particular, autoritari, bellicista al qual caliá subretot pas daissar las comandas. Vòli parlar d’un cèrt Adolphe Thiers nascut a Marselha en 1797 qu’estrambordarà sos contemporanèus mas que donarà lo sanglaç a la posteritat.
Sa joventut es un percors a la Rastignac. Estudiant brilhant, faguèt d’excellents estudis de dret a Ais mas trabalhèt a París coma jornalista, dins la mira clara de se far conéisser e de venir ric. Publica en 1824 la primièra Istòria de la Revolucion francesa, sens grand interès pels istorians d’uèi que li assegura ça que la de revenguts confortables. En 1830, protèsta contra las ordenanças del rei Carles X que limitan la libertat de la premsa.
Fondèt lo jornal Le National amb dos associats per far campanha contra Carles e per l’accession al tròne de Louis-Philippe d’Orléans en seguida de las Tres Gloriosas. Atal es instaurada la Monarquia de Julhet, monarquia parlamentària inspirada del modèl britanic. Per Thiers, aquel regim es la quintesséncia dels regimes politics ont “lo Rei règna mas govèrna pas” segon sa formula.
En 1830, es elegit deputat de Bocas de Ròse e ocuparà de nombroses pòrtafuèlhas: Sossecretariat d’Estat a las Finanças, Ministèri de l’Interior (dos còps), Ministèri de las Finanças e enfin Ministèri dels Afars estrangièrs. S’illustrèt especialament, dins sas foncions de ministre de l’Interior, dins la repression de la revòlta dels Canuts, los teissièrs de Lyon. Napoleon apareissiá ja jos Bonaparte.
Paradoxalament, l’atemptat de Fieschi contra lo rei que passava las tropas en revista mena lo ministre de l’Interior Thiers a limitar la libertat de la premsa. Las leis de setembre de 1835 enebisson atal als jornalistas de debatre de la persona del rei e de la legitimitat del regim. Thiers s’illustrèt encara en mancant de provocar una guèrra amb las autras poténcias d’Euròpa jol fons d’un acòrd entre Egipte e l’Empèri ottoman. Lo rei Loís-Felip profitèt de l’escasença per se desbarrassar de Thiers que jutjava ja pro encombrant.
Fagam una ellipsi, a la conclusion de la guèrra francoprussiana… De Bordèu estant, ont foguèt nommat cap executiu, conclutz un armistici amb Prússia al prètz d’Alsàcia e de Lorena. A París, fa reprimir durament los comunards partisans d’una Republica federala, democratica e sociala. En plaça, França eireta d’una Republica centralizada, rigida e conservatritz dont avèm encara cèrts traits residuals a l’ora d’ara.
Clamenç Pech
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#9 Òsca ! Avètz magistralament analisat l'arnèsca ideologica plan vana que i-auria a far passar per d'occitans de mond coma Adolphe Thiers o Jean Moulin que se son pas jamai defenits atal. Encara gramaci per aquel desmaquinatge !
Crese que i a una confusion, pro simple de comprene.
Se causis pas d'èstre lengadocian, auvernhat, gascon etc. (es la naissença tant coma l'educacion).
Per contra d'èstre "occitan", valent a dire, de far de son "identitat" eretada (en Occitània o non). quicòm mai qu'una "identitat regionala" a la sauça francesa valent a dire pas res, aquò es una causida militanta e politica : èstre "occitan" es encara una reivindicacion, au mièlhs un projècte (d'ont "occitanista") e pas una identitat establida e socialament reconeguda, levat s'un jorn una majoritat de franceses-regionals-que-los-occitanistas-apelan-"occitans" o reinvidican en majoritat e càmbian las institucions en plaça per èsser reconeguts coma "occitans" per lo mond entièr. Sembla pas qu'aquò arribarà.
E solide, la region-de-tolosa-qu-a-pres-lo-nom-dau-pais a pas ajudat a clarificar lo debat.
Resulta :Thiers es marsilhés, a la rigor provençau, mas non pas "occitan" per ieu (levat als uòlhs de qualques occitanistas)
#7 Es un rasonament que se ten e lo respièchi. Mas cresètz pas que puntejar l'origina occitana de tala o tala personalitat a pas pus de sens que de menimosament listar l'apartenència d'un tal o d'un tal a la franc-maçonaria ? Que de la drecha a l'esquèrra en passant per tal dictator, o tal reformator o tal conservador o tal progressista, s'i costèjan de mond amb totas las opinions e ideologias possiblas e imaginablas. Marcellin Albèrt n'èra, tan coma lo Clémenceau, de qu'a donat ?
#6 A tot pèrdre donc, tant valdriá causir mailèu unas gents d'aspècte mai engatjant, plan segur. Mas tanben es instructiu e edificant de conéisser la tièra dels amòris que se son insultats eles-meteisses en participant al trepejament de la nòstra dignitat, qu'en principi auriá degut èsser la lor. Pensi per exemple a un Guilhèm de Nogaret, que sos aujòls foguèron d'occitans secutats per "pecat d'eresia catara" e que donèt al rei de França del sieu temps l'idèa d'exterminar los banquièrts de l'òrdre del Temple per levar lo deute del Reialme de França. Cossí aquel òme d'òc se retrobèt a servir un rei que non parlava sa lenga ? Aquò es, en se, edificant. Per se far valer socialament, ja, d'aquel temps, caliá abandonar l'occitan, ben abans J. Ferry !
Senhalar lo comportament d'un Marcèl Panhòl "occitan" fasent passar los de nòstre accent occitan per d'incultes e d'ignorants, e los dels nòstres qu'auràn fait qualque estudi per de parla-ponchuts obligatòris (“On comprend plus la moitié de ta conversation : si ça continue, dans six mois, il te faudra un interprète…"), aquò tanben es edificant.
Totun, me sembla mai interessant d'anar cercar los artistas, pintors, esculptors, musicians, escrivans, creators, pensaires, per assajar de veire se, d'aventura, causas mai o mens comunas, entre elas e eles totes, non apareisserián, d'un biais intuitiu, espontanèu, e que donarián a sentir "un aire del país".
Mas çò de segur es que de semblar mai Montaigne e La Boétie nos inspirariá plan mai que non pas de semblar Thiers, Laval o Chirac…
Autres occitans prestigioses que vos farian plan l'afar per la setmana : Christophe Castaner, Valéry Giscard d'Estaing, Daniel Cohn-Bendit, Bertrand Cantat. Pas segur que fague encara envièja d'èsser occitan....
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari