Actualitats
Lo Partit Maòri demanda de rompre amb la corona anglesa e que la Nòva Zelanda venga una republica
S'agís d’una virada en la politica del partit, qu’en 2017 refusèt d’aderir al movement republican
Tèxte legit
Lo Partit Maòri de la Nòva Zelanda, que representa la minoritat indigèna del país, demanda que Wellington rompa amb la corona anglesa e venga una republica. A l’ora d’ara, la Nòva Zelanda es constituida coma monarquia, amb la reina Elisabèt IIa coma cap de l’estat.
S'agís d’una virada en la politica del partit, qu’en 2017 refusèt d’aderir al movement republican. Mas ara lo Partit Maòri es a promòure una reforma constitucionala que comprendriá la creacion d’un parlament maòri. “Lo sol biais qu’aquesta nacion pòsca foncionar serà quand los maòris faràn valer lors dreches a l’autogestion, l’autodeterminacion e l’autogovèrn dins totes los domenis de la societat. Nòstre vejaire es lo d’una transformacion constitucionala que restablisca la sobeiranetat plena dels pòbles indigènas de nòstre país” çò a dich Debbie Ngarewa-Packer, un dels caps del partit.
La demanda arriba a l’ocasion del 182n anniversari del Tractat de Waitangi de 1940, entre la corona britanica e los caps maòris. Aquel tractat establiguèt que los membres del pòble autoctòn aurián los meteisses dreches que los ciutadans britanics e, en consequéncia, se considerava que la lenga maòri deviá èsser estimada exactament coma l’anglés. Totun, pendent lo periòde colonial foguèt pas aital, e lo percentatge de locutors de las lengas autoctònas passèt del 90% en 1910 al 26% en 1950. De fach, a l’ora d’ara sonque lo 3% dels abitants de la Nòva Zelanda parlan maòri. Se lo pache tanben garentissiá que la proprietat de las tèrras indigènas foguèsse respectada, totun lo pòble maòri anava pèrdre mai del 90% de sas proprietats dins lo sègle que seguiriá.
Fins ara, las campanhas per que la Nòva Zelanda venga una republica an pas agut gaire de repercussion. Segon un sondatge de l’an passat, solament un tèrç dels neozelandeses vòlon trencar los ligams amb la corona, del temps que lo percentatge dels ciutadans que desiran de manténer la reina anglesa coma cap de l’estat es del 47%. La primièra ministra del país, Jacinda Ardern, s’es declarada dobèrtament republicana, mas tanben a dich qu’èra pas previst dins son mandat que la Nòva Zelanda rompèsse amb la corona anglesa.
S'agís d’una virada en la politica del partit, qu’en 2017 refusèt d’aderir al movement republican. Mas ara lo Partit Maòri es a promòure una reforma constitucionala que comprendriá la creacion d’un parlament maòri. “Lo sol biais qu’aquesta nacion pòsca foncionar serà quand los maòris faràn valer lors dreches a l’autogestion, l’autodeterminacion e l’autogovèrn dins totes los domenis de la societat. Nòstre vejaire es lo d’una transformacion constitucionala que restablisca la sobeiranetat plena dels pòbles indigènas de nòstre país” çò a dich Debbie Ngarewa-Packer, un dels caps del partit.
La demanda arriba a l’ocasion del 182n anniversari del Tractat de Waitangi de 1940, entre la corona britanica e los caps maòris. Aquel tractat establiguèt que los membres del pòble autoctòn aurián los meteisses dreches que los ciutadans britanics e, en consequéncia, se considerava que la lenga maòri deviá èsser estimada exactament coma l’anglés. Totun, pendent lo periòde colonial foguèt pas aital, e lo percentatge de locutors de las lengas autoctònas passèt del 90% en 1910 al 26% en 1950. De fach, a l’ora d’ara sonque lo 3% dels abitants de la Nòva Zelanda parlan maòri. Se lo pache tanben garentissiá que la proprietat de las tèrras indigènas foguèsse respectada, totun lo pòble maòri anava pèrdre mai del 90% de sas proprietats dins lo sègle que seguiriá.
Fins ara, las campanhas per que la Nòva Zelanda venga una republica an pas agut gaire de repercussion. Segon un sondatge de l’an passat, solament un tèrç dels neozelandeses vòlon trencar los ligams amb la corona, del temps que lo percentatge dels ciutadans que desiran de manténer la reina anglesa coma cap de l’estat es del 47%. La primièra ministra del país, Jacinda Ardern, s’es declarada dobèrtament republicana, mas tanben a dich qu’èra pas previst dins son mandat que la Nòva Zelanda rompèsse amb la corona anglesa.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#1 E alavètz, qué fa França en Occitania, en Euskadí, en Catalonha Nòrd, en Arpitania, en Germania alsaciana e lorena, en Flandras, en Bretanha e sus l'isla de Còrsa ?
#1 Adishatz,
E alavetz que hè França un pòc pertot en eths medeishi Oceans Pacific e Indian ?
TAHITI TUAMOTU = Polynésie : FRANÇAISE
TUBUAI = Société : FRANÇAISE
HATUTU FATU HIVA = Marquises : FRANÇAISES
KANAKY = Nouvelle Calédonie : FRANÇAISE encara e tostemps en tot trastejant un semblant de democracia.
Çò qu'i a hèt France, entr'autas causas, que son eras experienças de BOMBAS nuclears, entà poirir eras islas e aucir era gent per contaminacion damb eth temps.
TOTUN : Des de ANTEAROA ( eth nom maori de NZ ) denqui'a Papeete, era gran miaça de dominacion sus tot aqueth monde que ven d'era CHINA. Eths ahèrs de HongKong non son que un comencament.
Un còp de mai, qué foton uèi los poders angleses en tèrra que non es anglesa ?…
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari