CAPÇALERA PAIS INVISIBLE

Actualitats

Traïson per Espanha del Sahara Occidental

La reconeissença de la sobeiranetat marroquina sus aquel territòri a romput las relacions diplomaticas entre Argièr e Madrid

Tèxte legit

Espanha ven de reconéisser la sobeiranetat de Marròc sul Sahara Occidental. Lo primièr ministre espanhòl, Pedro Sánchez, a mandat una letra al rei Muhammad VI en disent que la proposicion que la faguèt Marròc en 2007 li sembla “la basa mai seriosa e realista” per resòlver lo conflicte, e reconeis “l’importància de la question del Sahara per Marròc”.A mai, ditz que Marròc a fach “d’esfòrces serioses e credibles” per lo resòlver.
 
Aquela decision a provocat un rambalh politic al sen de la coalicion que govèrna l’estat espanhòl, car los de Podèm se desmarcan d’aquela letra e insistisson per que se respècte “la volontat democratica del pòble saharauí”. Mas sustot a provocat l’indignacion del Front Polisario e una trencadura diplomatica amb Argeria.
 
 
Pel Polisario, Madrid a cedit a “la pression e al cantatge”
 
Lo Front Polisario considèra que Sánchez a cedit a “la pression e lo cantatge” de Marròc, coma “peatge” per reprene las relacions diplomaticas. Segon lo delegat del Polisario dins l’estat espanhòl, Abdulah Arabi, lo govèrn espanhòl cèrca d’agradar a Marròc dempuèi longtemps, amb una ambigüitat indigna a causa de sa responsabilitat sus l’estat del territòri que lo colonizèt lo país nòrd-african.
 
 
La segonda traïson istorica d’Espanha, segon Argeria
 
Argeria a cridat a consultas son ambaissador a Madrid. Lo Ministèri dels Afars estrangièrs argerian, dins una nòta de premsa, s’es mostrat fòrça estonat de la decision de l’executiu de Pedro Sánchez.
 
“Es la segonda traïson istorica del pòble saharian de part de Madrid après l’acòrdi funest del1975″, çò ditz la diplomacia argeriana, segon çò que rapòrta TSA. “Enfin, Marròc a obtengut çò que voliá d’Espanha”, çò apond.
 
Aquela seriá la segonda traïson, compte tengut que lo govèrn franquista signèt lo 14 de novembre de 1975 l’acòrdi de cession de la colònia del Sahara a Marròc e Mauritània, sens prene en compte la volontat del pòble saharauí. Aquel acòrdi foguèt denonciat pel Front Polisario, que proclamèt sul pic l’independéncia de la Republica Aràbia Saharauí Democratica (RASD).
 
 
La proposicion de Marròc
 
Lo plan d’autonomia que l'a acceptat l’estat espanhòl lo presentèt Marròc a l’ÒNU en 2007. Prepausa una cèrta autonomia e rebuta tota possibilitat d’independéncia. Segon aquel plan, lo Sahara Occidental auriá d’organs legislatiu, executiu e judicial pròpris, mas totjorn jos l’administracion marroquina. Lo Reialme de Marròc cediriá cèrtas competéncias en matèria d’economia, infrastructuras, desvolopament social e cultura, mas tendriá la defensa del territòri, las relacions exterioras e la religion.
 
 
La partença d’Espanha e l’invasion de Marròc
 
Lo 14 de novembre de 1975, l’estat espanhòl quitèt lo Sahara Occidental. Après la partença dels espanhòls, los saharauís proclamèron l’independéncia de la Republica Aràbia Saharauí Democratica, mas l’invasion marroquina provoquèt un conflicte qu’encara es luènh d’èsser resolgut.
 
Aquel país foguèt estimat coma una partida del territòri espanhòl de 1884 a 1976. Considerat a partir de 1934 coma una província espanhòla de mai, vegèt coma la consciéncia nacionala de sos abitants se despertava pendent los ans 1970. Foguèt en 1973 que lo grop de resisténcia Front Polisario comencèt la lucha contra los colonizaires espanhòls. Aquestes reconeguèron lo drech d’autodeterminacion d’aquel pòble en 1976 mas permetèron als marroquins e mauritans de los envasir aquel meteis an.
 
L’invasion comencèt quand Marròc lancèt 300 000 civils sus las frontièras del Sahara Occidental en 1975. A aquela epòca, lo dictator espanhòl Franco èra a mand de morir, e foguèt lo nòu rei Joan Carles Ir que signèt l’abandon del territòri, en despièch dels dreches de sos abitants.
 
 
Un referendum qu’arribèt pas jamai
 
Après l’invasion marroquina, la guèrra entre los saharians e Marròc contunhèt fins en 1991, quand l’ÒNU faguèt signar una alta al fuòc. Cinc ans apuèi, en 1996, las quitas Nacions Unidas decidiguèron d’anullar lo referendum que lo demandava sa populacion. En 2001 començèt lo Plan Baker que, totun, foguèt abandonat pr’amor de las pressions marroquinas. Dos ans puèi, l’ÒNU abandonava definitivament tot ensag de resòlver aquel conflicte african.
 

 
 



abonar los amics de Jornalet

 

 

Articles relacionats

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Delbòsc
7.

#4 Pensavi que l'error veniá d'una manca de coneissença de la lenga e m'aprenètz qu'es un artificialisme volontari ! Lo nivèl de corrupcion del sentiment lingüistic monta cada jorn dins l'occitanisme.

  • 4
  • 0
Pitaluga
6.

Espanta de veire cossí la situacion de Sahara Occidental revèrta la d'Ukraïna, los bombardaments de mens. E los europèus daissan "Nòstre Amic lo Rei" ocupar lo país sens bolegar. Sens parlar d'Espanha que se larguèt en daissant lo merdièr darrèr ela.

  • 2
  • 0
artur quintana i font La Codonyera (Aragon)
5.

Alavetz Espanha restarà sens lo gas argerian -o pas?

  • 5
  • 0
Mac Arèl
4.

#2 Soi tot còp pro critic sus las improvizacions linguisticas de Jornalet, d’uèi per exemple ensagi de comprene lo sens del títol d’aquel article. Personalament soi pas un expèrt, mas atanben publiqui pas res.
Pasmens, aqueste còp, saludi l’iniciativa del cronicaire. M’expliqui, « cantatge » es un vièlh mot de la lenga occitana, plan atestat dins sos dialèctes e sos diccionaris. A un sens liturgic, designava una messa qu’òm fasiá dire o cantar per d’unas circonstàncias familialas.
Alara perqué pas una evolucion del sens cap a « pression, manipulacion malonèsta, far cantar per fòrça » ? Sortissèm pas de la lenga, prenèm una aisina a posita que flaira plan la lenga dels aujòls.
E rai s’aquel alargament semantic es influenciat per una autra lenga, quand seriá lo francés.
Aquel mot es nòstre.

  • 6
  • 1
Delbòsc
3.

Me demandi cossí fan per dessenhar las frontièras d'un pòble dins lo desèrt. Çaquelà m'en chauti.

  • 3
  • 5

Escriu un comentari sus aqueste article