Actualitats
Tornarmai nos fan avançar l’ora
Dins la nuèch d’uèi dissabte a deman dimenge, a doas oras seràn dirèctament tres oras
Tèxte legit
Un còp de mai, nos faràn avançar d’una ora nòstres relòtges e mòstras per intrar dins l’orari d’estiu. Aital, dins la nuèch d’uèi dissabte a deman dimenge, a doas oras seràn dirèctament tres oras. Aquò permetrà d’aver mai d’oras de lutz pendent la jornada.
Las mòstras e los relòtges se mòvon a l’encòp gaireben dins tota Euròpa. Aquò comencèt a partir de la crisi del petròli de 1974, quand qualques païses decidiguèron de cambiar l’orari per aprofechar la lutz del solelh e consumar mens d’electricitat. Dempuèi 1981 aquel cambiament orari es una nòrma de l’Union Europèa.
Amb aquesta practica, l’ora oficiala es en estiu de doas oras de mai que l’ora solara, mentre qu’en ivèrn es d’una ora de mai.
Darrièr cambiament d’orari?
La Comission Europèa estúdia dempuèi qualques ans quines efièches auriá la suspension dels cambiaments d’ora. Lo comitat d’expèrts nomenat per aquel prètzfach prevesiá d’aver un resultat arunan, mas la pandemia e la manca de consens ne retardaràn la decision. Sus la taula an l’opcion de decidir se s’abolís los cambiaments d’ora e, en cas de responsa positiva, quin orari se fixarà, lo d’ivèrn o lo d’estiu.
Divèrsas ONG demandan de tornar a l’ora solara
En octòbre de 2020, qualques ONG d’Euròpa e d’America avièron la dicha “Aliança Internacionala pel Temps Natural” per tornar a “l’ora naturala”. Dins son comunicat, l’Aliança demandava als “govèrns dels dos continents de restablir al pus lèu possible los fuses oraris permanents basats sul solelh”.
Segon l’Aliança, es un afar de santat. “Avèm besonh de lutz naturala, de matin, per assegurar gaireben totas las foncions de nòstre còrs”, çò dison en tot assegurar qu’es “lo solelh” e non pas “lo relòtge de nòstres telefonets” que deu marcar nòstres cicles de sòm e de velha. “Quand ignoram aquela realitat, aquò afècta grèvament la qualitat de nòstre sòm, çò qu’a de repercussions negativas sus nòstra santat mentala e fisica, nòstras prestacions al trabalh, a l’escòla e sus l’estrada, e sus l’economia en general”, çò afirman.
Escart entre l’ora sociala e l’ora naturala
Per adobar aquel “escart entre lo relòtge social e l’ora naturala”, l’Aliança pel Temps Natural prepausa de tornar a l’orari del solelh, çò qu’en Occitània seriá de se fixar sul fus orari UTC (Valadas inclusas, malgrat lo fach que gaireben tota Itàlia se deuriá fixar al fus UTC+1). Actualament, los estats francés e espanhòl son a una ora de diferéncia del solelh, e a doas oras a l’orari d’estiu.
L’ora actuala ven dels nazis
Lo 7 de març de 1941, lo govèrn franquista d’Espanha ordenèt de cambiar l’ora oficiala per que s’acordèsse amb l’ora d’autres païses europèus, que l’Alemanha nazi i venián d’impausar l’orari alemand. A la fin de la Segonda Guèrra Mondiala, totes los estats que foguèron ocupats pels nazis mantenguèron l’orari centreuropèu, un orari que lo jonguèron Andòrra, Gibartar e Mónegue. Portugal e lo Reialme Unit servèron l’ora de diferéncia.
Las mòstras e los relòtges se mòvon a l’encòp gaireben dins tota Euròpa. Aquò comencèt a partir de la crisi del petròli de 1974, quand qualques païses decidiguèron de cambiar l’orari per aprofechar la lutz del solelh e consumar mens d’electricitat. Dempuèi 1981 aquel cambiament orari es una nòrma de l’Union Europèa.
Amb aquesta practica, l’ora oficiala es en estiu de doas oras de mai que l’ora solara, mentre qu’en ivèrn es d’una ora de mai.
Darrièr cambiament d’orari?
La Comission Europèa estúdia dempuèi qualques ans quines efièches auriá la suspension dels cambiaments d’ora. Lo comitat d’expèrts nomenat per aquel prètzfach prevesiá d’aver un resultat arunan, mas la pandemia e la manca de consens ne retardaràn la decision. Sus la taula an l’opcion de decidir se s’abolís los cambiaments d’ora e, en cas de responsa positiva, quin orari se fixarà, lo d’ivèrn o lo d’estiu.
Divèrsas ONG demandan de tornar a l’ora solara
En octòbre de 2020, qualques ONG d’Euròpa e d’America avièron la dicha “Aliança Internacionala pel Temps Natural” per tornar a “l’ora naturala”. Dins son comunicat, l’Aliança demandava als “govèrns dels dos continents de restablir al pus lèu possible los fuses oraris permanents basats sul solelh”.
Segon l’Aliança, es un afar de santat. “Avèm besonh de lutz naturala, de matin, per assegurar gaireben totas las foncions de nòstre còrs”, çò dison en tot assegurar qu’es “lo solelh” e non pas “lo relòtge de nòstres telefonets” que deu marcar nòstres cicles de sòm e de velha. “Quand ignoram aquela realitat, aquò afècta grèvament la qualitat de nòstre sòm, çò qu’a de repercussions negativas sus nòstra santat mentala e fisica, nòstras prestacions al trabalh, a l’escòla e sus l’estrada, e sus l’economia en general”, çò afirman.
Escart entre l’ora sociala e l’ora naturala
Per adobar aquel “escart entre lo relòtge social e l’ora naturala”, l’Aliança pel Temps Natural prepausa de tornar a l’orari del solelh, çò qu’en Occitània seriá de se fixar sul fus orari UTC (Valadas inclusas, malgrat lo fach que gaireben tota Itàlia se deuriá fixar al fus UTC+1). Actualament, los estats francés e espanhòl son a una ora de diferéncia del solelh, e a doas oras a l’orari d’estiu.
L’ora actuala ven dels nazis
Lo 7 de març de 1941, lo govèrn franquista d’Espanha ordenèt de cambiar l’ora oficiala per que s’acordèsse amb l’ora d’autres païses europèus, que l’Alemanha nazi i venián d’impausar l’orari alemand. A la fin de la Segonda Guèrra Mondiala, totes los estats que foguèron ocupats pels nazis mantenguèron l’orari centreuropèu, un orari que lo jonguèron Andòrra, Gibartar e Mónegue. Portugal e lo Reialme Unit servèron l’ora de diferéncia.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2 Mes, qu'ei un comentari qui hasoi ja un an a !
Lo cambiament d'ora es per nos far cagar mai lèu.
#1 Ne cau pas préner lo monde per mei pècs que çò qui son. De fèit dab l'òra d'estiu, que s'ei establit un desfasatge enter las activitats e l'òra de l'arrelòtge. Mes com tot qu'ei retardat a la fin finala lo monde que feneishen per seguir l'òra deu sorelh (matin lhevar 7 òras/5 òras au sorelh; sopar 10 òras/8 òras au sorelh). Lo trebuc que son los païs de l'UE qui n'arriban pas acordà's non seré que per ua causa tan simpla.
Arrestarián benlèu de cambiar d'ora, mès la dificultat es que (en tot cas dins l'estat francés), los sondatges dison que lo monde vòlon tota l'annada l'ora d'estiu, nociva per la santat, mès que permet d'aver de temps après'l trabalh, quitament se cal sacrificar d'oras de sòm. Alavetz, coma los dirigents son elegits...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari