Cada dissabte, e gràcias a Clamenç Pech, presentarem dins Jornalet un personatge istoric del país nòstre, extrach de la cronica de Ràdio Occitània “L’occitan del jorn”, que se difusa de diluns a divendres dins l’encastre de l’emission “L’ora del tè” entre 17h e 18h.

Se ditz sovent de Pau qu’es vila reiala… segur que la capitala bearnesa abriga lo castèl ont nasquèt Enric IV. De nombroses monarcas i venguèron far un torn per la seguida, dont l’emperaire Napoleon III e sa femna Eugènia. Pasmens, una saga pòt tanben començar dins un environament mai modèst. Atal se partissètz de la Plaça Gramont, situada al ras del quartièr del castèl, trobaretz una carrieròta un pauc estreta amb tot un cortègi de negòcis e de restaurants.
 
Al numèro 8, se pensatz de levar un pauc lo nas, apercebretz un drapèl suedés en mai d’un drapèl francés. Vos diretz benlèu que Suècia poiriá lotjar melhor son personal diplomatic mas en fait, auretz pas tòrt qu’a mitat. Davant vos se ten la maison Balaguèr ont nasquèt en 1763 Joan Baptista Bernadòta, eissit de la petita borgesiá paulina e fondador de l’actuala familha reiala de Suècia. Ara son ostal de naissença abriga un musèu que torna sus son ascension pel biais d’objèctes, de tablèus o esculturas. L’ostal a una autra intrada situada enrèire, dins una carrièra que se ditz tot simplament “Bernadotte”.
 
Alavetz,  que poguèt menar un descendent de teissièrs bearnés a s’assetar sul tròn de Suècia? L’armada, la Revolucion e l’Empèri! Simple sosoficièr a la velha de la Revolucion, foguèt nomenat general tre 1794. En despièit de relacions aïssablas amb Napoleon, foguèt nomenat manescal d’Empèri en 1804. Pasmens, son inaccion a la batalha d’Auerstadt e lo marrit comportament de sas tropas a Wagram li valguèron una mesa a despart. Pasmens, sa carrièra militara foguèt pas una seguida de revèrses.
 
En 1806, amb Soult e Murat, capitèt a desfar las armadas de la quatrena coalicion menadas pel general Blucher. Demest las tropas advèrsas, i aviá los 15 000 òmes del comte Gustau Mörner, oficièr de la gàrdia reiala suedesa. Se deguèt rendre mas Bernadotte lo tractèt plan, anant duscas a l’albergar. Es aquí que los istorians situan lo punt de partença de son accession al tròn de Suècia, en 1810. A aquel moment, l’eiretièr de la corona, Carles-August d’Augustenborg, moriguèt al cors d’una manòbra militara. Los elèits suedeses cerquèron un pròche de Napoleon per tornar ganhar en prestigi. Atal, Bernadotte recebèt la visita del quite comte Mörner per li far la proposicion de se “presentar” coma prince-eiretièr. Bernadotte foguèt causit a l’unanimitat per la Dièta d’Örebro (gròsso mòdo, lo parlament suedés), compausada dels quatre òrdres (noblesa, clergat, païsans e borgeses).
 
Napoleon daissèt far en pensant de se desbarrassar d’un general indocil e en pensant de dispausar d’un pion suplementari en Escandinàvia. Foguèt una error de las grandas. A pena arribat a las responsabilitats, l’ancian general bearnés ara conegut jol nom de Carles XIV Joan decidiguèt de far aliança amb Russia e lo Reialme Unit. Faguèt quitament partida de la seisena coalicion en comandant las armadas del nòrd. Vendrà definitivament rei de Suècia e de Norvègia en 1818. Moriguèt a Estocòlme en 1844 après aver restablit lo reialme tan demograficament coma economicament. Installèt alara sa familha dont los descendents son encara presents dins la familha reiala suedesa uèi.
 
 
 
 
Clamenç Pech