La justícia bèlga a rebutat tornarmai e definitivament l’extradicion del cantador malhorquin de rap, Josep Miquel Arenas, de nom d’artista Valtònyc. La Cort d’Apelacion de Gant rebutèt dimars passat pel segond còp l’extradicion de l’artista après que se foguèt ordenat un segond jutjament. Lo procuraire que defend los interèsses d’Espanha aviá per darrièr recors de far apelacion a la Cort de Cassacion de Belgica, mas lo ministèri public espanhòl i a renonciat. “Es complicat de creire que presenten un recors après que doas corts diferentas an rebutat totes los arguments”, çò aviá declarat l’avocat Gonzalo Boye.
 
De son latz, lo musician diguèt als mèdias qu’el aviá causit l’exili en Belgica car sabiá qu’aquí poiriá defendre sos dreches fondamentals. “Arribèri aicí a l’atge de 24 ans e n'ai ara 28. Lo temps m’a donat rason”, çò diguèt en tot mercejar lo mond pel sosten qu'a recebut dempuèi que quitèt Malhòrca a causa de la persecucion del sistèma judiciari espanhòl. “Me soi pas jamai sentit tot sol, e aquò es estat fòrça important”, çò a precisat. Enfin, visiblament esmogut, concluguèt: “Ara ai enveja de viure.”
 

  
En decembre passat, la Cort d’Apelacion de Gant decidiguèt qu’extradiriá pas Valtònyc, en considerant que lo rapaire exercissiá la libertat d’expression quand cantava las cançons per las qualas la justícia espanhòla lo condemnèt. Ça que la, lo procuraire bèlga presentèt un recors dins lo qual disiá que lo tribunal aviá pas analisat se lo delicte que l’acusa la justícia espanhòla, d’injúrias e de menaças a la corona, se poirián pas comparar en Belgica amb d’injúrias a de particulars o d’otratges a deputats, minitres e foncionaris. La Cort de Cassacion acceptèt lo recors e lo jutjament s’es tornat far.
 
 
Un combat de quatre ans d'exili
 
Espanha aviá doncas demandada l’extradicion automatica del rapaire per un pretendut delicte d’enaurament del terrorisme pr’amor de las paraulas d’una cançon contra lo rei emerit, Joan Carles Ir. Mas, segon la legislacion europèa, aquela mena d’extradicion es solament permesa per de crimes punits dins l’estat en question amb almens tres ans de preson. Valtònyc l'avián condemnat a dos ans de preson segon la lei espanhòla de 2012, mas quand se depausèt lo mandat d’arrèst europèu, lo còde penal aviá aumentada la pena per aquel delicte après la reforma facha en 2015. En novembre passat, l’avocata generala de la cort luxemborgesa aviá ja avisat qu’Espanha ne podiá pas reclamar l’extradicion amb un còde penal posterior als faches.
 
En setembre de 2019, la Cort de Justícia de l’Union Europèa considerèt que l’estat espanhòl podiá pas aplicar lo còde penal retroactivament per demandar l’extradicion automatica del cantador. Lo procès contra el passèt entre las mans dels jutges bèlgas, çò qu’obliguèt la justícia de Belgica de s'interrogar sus sa legislacion.
 
En 2018, la justícia bèlga aviá ja refusada l’extradicion del cantador. Segon lo tribunal de Gant, las acusacions espanhòlas de “menaças, enaurament del terrorisme e injúrias a la corona” èran pas cap de delicte ni en Espanha ni en Belgica. Lo ministèri public espanhòl faguèt un recors a la cort d’apelacion que foguèt rebutat.


L'afar Valtònyc a fach cambiar la Constitucion de Belgica
 
L’afar Valtònyc a quitament obligat la justícia bèlga de s’interrogar sus una lei de 1847 qu’èra tombada dins la desmembrança. En octòbre passat, la Cort Constitucionala bèlga decidiguèt qu’aquela lei non s’ajustava pas a la legislacion actuala e al drech internacional dels dreches umans. A mai, èra en contradiccion amb l’article 19 de la Constitucion que garentís la libertat d’exprimir d’opinions sus totes los subjèctes. Pels jutges bèlgas, aquela anciana lei protegissiá “la reputacion del rei mai que la de las autras personas”.