capçalera campanha

Actualitats

Quebèc: mohawks e anglofòns se mobilizan contra la lei que protegís lo francés

Lo parlament de Quebèc a aprovat una lei que cèrca de “protegir lo francés e de ne consolidar la preponderància legala sus l’anglés dins totes los encastres”

| Soleil de Châteauguay - Paula Dayan-Perez

Tèxte legit

Lo parlament de Quebèc a aprovat la Lei 96 amb una majoritat larga, 79 vòtes favorables e 29 vòtes contraris. Apelada oficialament “lei sus la lenga oficiala e comuna de Quebèc, lo francés”, aquela iniciativa legislativa a per tòca de “protegir lo francés e de ne consolidar la preponderància legala sus l’anglés dins totes los encastres”. La minoritat anglofòna e los pòbles autoctòns se mobilizan contra.
 
Demest d’autras mesuras, s’intensifica l’obligacion d’etiquetar en francés e s’establís un nombre pus naut de jutges francòfons. Se redutz al 17,5% lo nombre de plaças per estudiar en anglés, s’aumenta las oras de francés per las escòlas anglofònas e s’establís lo mestritge del francés per se diplomar. Las societats de mai de 50 salariats devon far lors comunicacions intèrnas en francés (fins ara o devián far las de mai de 50 emplegats), e s’o fan pas perdràn lor licéncia.
 
 
D’aspèctes polemics
 
Un aspècte fòrça polemic es que desenant los migrants perdràn lo drech d’èsser informats en anglés après 6 meses.
 
Es tanplan polemica la distincion que fa lo tèxt entre “anglofòns istorics” (los que poiràn provar que lors parents estudièron en anglés en Canadà) e los autres parlaires d’anglés. Los critics pensan qu’aquò pòt implicar que los anglofòns d’origina non canadenca poirián pèrdre l’accès als suènhs medicals; una paur que l’a tanben manifestada lo Conselh Mohawk de Kahnawake.
 
La comunitat anglòfona quebequesa a cridat a de mobilizacions contra la lei e a anonciat que denonciariá la lei davant la justícia, e se cal a d’instàncias internacionalas.
 
 
Kahnawake congèla sas relacions amb Quebèc
 
Lo Conselh Mohawk de Kahnawake (CMK) a congeladas sas relacions politicas amb lo govèrn de Quebèc. Planh que los pòbles originaris, mai anglicizats que francizats, pòscan pèrdre l’accès als servicis publics, mai que mai a la justícia e la santat.
 
La majoritat dels joves de Kahnawake fan lors estudis en kanien’kéha e en anglés. Ara l’exigéncia del francés per se diplomar lor apond una pression que considèran inutila.
 
De son latz, lo ministre responsable dels afars autoctòns estima que cal “daissa retombar la posca” e se ditz prèst per trabalhar amb lo CMK per trobar de solucions.

 
   
 
 

 
 
 
abonar los amics de Jornalet

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article