capçalera campanha

Actualitats

De plumas per subreviure

Segon cèrts cercaires, es demostrat que la majoritat dels dinosaures teropòdes portavan de plumas

| Yinan Chen
Una nòva teoria sus lo besonh d’aver de plumas comencèt fa gaire de dobrir una nòva discussion polemica dins lo camp de la paleontologia. Segon cèrts cercaires, es demostrat que la majoritat —e doncas benlèu pas totas— dels dinosaures teropòdes portavan de plumas. La causa ne seriá lo besonh de subreviure a d’extincions que las patiguèron aquelas espècias tanlèu acabada la fin del Triassic, fa 202 milions d’ans.
 
Segon aqueles cercaires, los teropòdes carnivòrs aurián patit una sèria d’erupcions volcanicas massissas qu’aurián provocat la mòrt dirècta de fòrça espècias de dinosaures e d’autras espècias animalas e vegetalas. Mas los teropòdes poguèron subreviure a aquel episòdi climatic d’extincion massissa amb l’ajuda de plumas qu’isolèron aqueles animals en lor balhant de calor pendent los longs e escurs ivèrns consecutius a las erupcions volcanicas.
 
Çò de segur es que fa 202 milions d’ans la planeta patiguèt un cambiament climatic radical que provoquèt l’extincion de milanta espècias animalas dont de centenats de dinosaures. D’efièch, aquel episòdi, que se passèt a la fin de l’edat triassica, entraïnèt la mòrt de 3 espècias animalas sus 4. Totun, los dinosaures poguèron subreviure a aquela extincion perque portavan de …plumas.
 
Ara una còla de cercaires sosten que gràcias al desvolopament de plumas los dinosaures se serián adaptats als longs e escurs ivèrns qu’arribèron justament après aquelas erupcions volcanicas. Las plumas lor donavan de calor e sonque aital aurián pogut subreviure a aquel moment. L’estudi foguèt publicat dins lo numeric scientific Science Advances.
 
“Es estat demostrat qu’a la fin d’aquela epòca la planeta subiguèt d’òrres ivèrns pr’amor de las erupcions volcanicas, çò diguèt lo paleontològ Paul Olsen, de l’Universitat de Columbia. Los volcans getavan de dioxid de carbòni e de sofre dins l’atmosfèra pendent de meses. Aquò faguèt una atmosfèra plan mai sorna e freja durant d’annadas. Las temperaturas tanben venguèron mai bassas, plan mai bassas. Mas sonque cèrtas espècias animalas subrevisquèron a aquel episòdi climatic dont los teropòdes ”.
 
L’estudi realizat per Olsen e una còla de paleontològs demòstra plan qu’aqueles ivèrns foguèron reals e que los dinosaures ja i èran. O pròvan de traças de dinosaures d’aquela epòca dins lo cercle artic, dins la val de Junggar chinesa. Al costat d’aquelas traças i aviá de ròcas de glaç del Triassic.
 
“Totes pensàvem que los dinosaures avián totjorn viscut dins de junglas tropicalas, çò apondèt Stephen Brusatte, paleontològ de l’Universitat d’Edimborg. Mas ara podèm saber amb certitud que cèrtas regions èran expausadas al freg e al glaç e que ja i aviá de dinosaures”.
 
D’efièch, lo Triassic finiguèt fa 202 milions d’ans quand lo supercontinent Pangèa comencèt de se rompre. Aquò tanben provoquèt d’erupcions volcanicas que dobriguèron lo fons de l’ocean Atlantic e la lava arribèt fins en Africa, Euròpa e America. Aquelas erupcions emetèron de nivèls de dioxid de carbòni plan nauts dins l’atmosfèra e aquò causèt una extincion generala de la vida sus la planeta.
 
 
Una region chinesa
 
La val de Junggar es uèi per uèi dins lo nòrd-oèst de China. Alavetz i aviá de forèsts gigantas de conifèrs a l’entorn d’un lac gigantàs. Tanben i demoravan de dinosaures. Fòrça traças d’aquestes foguèron trapadas dins de ròcas del luòc. E fa 202 milions d’ans Pangèa comencèt de se desfar. Lo nòu estudi confirma que los animals comencèron de subir d’ivèrns òrres e plan sorns.
 
Un ivèrn volcanic pòt durar de milièrs d’ans, benlèu un million d’ans. Aquò auriá entraïnat de cambiament biologics en los dinosaures, e coma lo freg arribèt fins als tropics aqueles animals evolucionèron lèu-lèu. Uèi s’es trobat d’indicis de plumas en diferentas menas de dinosaures: de teropòdes carnivòrs mas tanben d’ornitisquians erbivòrs. E tanben portavan de plumas los pterosaures.(Legissètz la seguida).




 
Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion.  Podètz legir l'article entièr aicí.






abonar los amics de Jornalet



 
   

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris

Pitaluga
2.

Los dinosaures portavan de plumas, ergo la Zizi Jeanmaire èra un dinosaure.
Aquò per far remarcar l'estrambòd pèc d'aqueles que creson qu'es indispensable d'anar a París veire d'espectacles antediluvians. Mas es pas de mòda de se'n trufar perque son donatz dins la pretenduda vila-lutz.

  • 1
  • 0
Franc Bardòu
1.

L'article ditz : "Un ivèrn volcanic pòt durar de milièrs d’ans, benlèu un milion d’ans. Aquò auriá entraïnat de cambiament biologics en los dinosaures, e coma lo freg arribèt fins als tropics aqueles animals evolucionèron lèu-lèu." Lo fred ni la calor non "provòvan pas de cambiaments", mas exigisson d'adaptacion. S'adaptar o morir. Çò que provòca de mutacions, es per exemple la radioactivitat… Aquí, lo fenomèn es plan diferent. Los que portavan plumas se trobèron salvats, per un temps, e los autres crebèron. Mas "evoluïr", per quina espècia que siá, equival tot simplament a "venir vièlh" a l'escala individuala. Las espècias son totas tant "evoluïdas" unas coma las autras. Es a dire que lo aujòl comun, i a tant de temps per unas coma per las autras que se'n son distinguit, pauc (los procariòtas) o pro (los eucariòtas). Non evoluissèm "lentament" ni rapidament. Lo temps es lo meteis per totes, ja que cap espècia non va pas a l'aviatesa de la lutz respècte a una autra, sus tèrra…

Per contra, dins de condicions drasticament diferentas al plan climatic, unas diferéncias geneticas que podián èsser fins alara anecdoticas, emai, de còps problematicas, se son sutbe presentadas coma relativament avantatjosas : es a dire pro avantatjosas per permetre als portaires de la diferéncia de se reproduïre abans de crebar d'unas condicions selectivas agudas que novèlas. Las mutacions "amb plumas", non cambièron jamai de frequéncia d'aparicion dins aqueles tempses. Son lor necessitat, lors avantatges novèls imprevistes, mas objectivament valids e valedors, que las an mai rapidament seleccionadas. Los non portaires crebavan tròp lèu per se reproduïre, ni mai, ni mens.

  • 3
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article