Cada dissabte, gràcias a Clamenç Pech, presentarem dins Jornalet un personatge istoric del país nòstre, extrach de la cronica de Ràdio Occitània “L’occitan del jorn”, que se difusa de diluns a divendres dins l’encastre de l’emission “L’ora del tè” entre 17h e 18h.

Es amusant de veire que de produits de consum fòrça basics a l’ora d’ara foguèron primièr considerats coma de potingas miraclosas. Atal, en mai de la salsissa, de la brica iranja, del rugbi e de l’aeronautica, los tolosans an un autre joièl a ajustar al lor patrimòni: lo cacho! Per la vòstra informacion, segon lo diccionari de l’Académie française, lo mot cachou ven del portugués cacho que ven quitament del tamol kachu e que designa doncas una substància bruna obtenguda a partir de la fusta de cacho, esséncia d’Índia e de Birmania.
 
Fa mai d’un sègle, un farmacian de Tolosa integrèt aquel ingredient a las vertuts astringentas dins la recèpta d’un cacho destinat a lutar contra un flagèl insidiós que poirís la vida a l’umanitat dins son ensemble: l’alitòsi, o, en tèrmes mens saberuts lo maissant alen. En 1880, embarrat dins son oficina, lo farmacian Leon Lajaunie decidís de modificar la recèpta d’un bonbon en integrant lo famós ingredient. Serà doncas lo cacho fargat per Léon Lajaunie e doncas lo cacho Lajaunie que jamai non sortirà de mòda! Se cèrtas variantas foguèron temptadas, lo public preferiguèt totjorn lo tast original ont se mescla de regalícia, de menta, de polvera d’iris e doncas… de polvera de cacho.
 
Léon Lajaunie aviá lo sens del negòci e de la comunicacion. La melhora pròva que n’avèm es lo fait que vendèt son afar quand èra encara viu per 200 000 francs, tot en s’assegurant de tocar un centim per boita venduda! Aquò correspondriá a l’ora d’ara a quasi 80 milions d’èuros. Tant val de dire que quand Léon Lajaunie nos daissèt en 1914, moriguèt pas dins la misèria. Dempuèi 2010, los famoses bonbons tolosans son la proprietat de la multinacionala Mondelez International (èx-Kraft Foods) après aver apartengut als laboratòris Pierre Fabre, a la societat Parke Davis o encara Cadbury. Cada an, se vend en mejana tres milions de boitas e lor dessenh a pas cambiat en 141 ans d’existéncia.
 
Lo bonbon es totjorn produsit dins la Vila Ròsa. En 2018, lo grop Mondelēz International regropèt sas activitats sus un sit unic a Tolosa. En mai de produsir los cachos, lo gigant agroalimentari i produsís tanben de barras cerealièras e tanben de biscòtas. Dins lo detalh, aquò dona una produccion quotidiana de 13 tonas de baras cerealièras, 12 tonas de biscòtas e 10 000 boitas de bonbons cada jorn amb 82 personas que trabalhan dins aquela usina dont 4 pels cachos Lajaunie. Segon çò que ne diguèron los reportèrs de France 3 Occitanie a l’epòca, lo grop aviá l’intencion d’investir 1,2 milion d’èuros en 2019.
 
 
 
 
Clamenç Pech