Eth mes passat, Jèp de Montoya prenie eth relèu de Jusèp-Loís Sans Socasau coma president der Institut d’Estudis Aranesi-Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana (IEA-AALO). Era redaccion de Jornalet a parlat damb Montoya entà conéisher quina ei era seguida dera acadèmia aranesa.

Diccionari aranés
 
Contunhe eth trabalh de camp entà incorporar 500 paraules cada an en diccionari der occitan aranés.“Ara, ena web i a un diccionari que s’actualize damb 500 paraules mès cada an e seguiram aguest prètzhèt”, ce mos explique Montoya. “Ei un trabalh de camp amiat a tèrme per persones d’Aran de diferenti encastres professionaus qu’es sues recèrques era acadèmia verifique, valide e incorpòre en diccionari dera web damb era idèa d’actualizar era següenta edicion en papèr”, çò precise.
 
Ath delà, er IEA-AALO a demanat eth còrpus de totes es traduccions juridiques deth Parlament de Catalonha e des diferenti departaments deth Govèrn dera Generalitat. “Auem tres hònts fòrça importantes entà hèr aguesta transferéncia de mòts: es tèxtes juridics, es publicacions institucionaus e es traduccions d’Antòni Nogués dera literatura universau”, çò precise Montoya.
 
 
Microtoponimia
 
En çò que tanh ara toponimia, er IEA-AALO se concentrarà ara ena microtoponimia en tot documentar arrius, monts e montanhetes, proprietats, bòrdes... tot transcrit ar occitan d’Aran e damb es coordenades GPS. Entà hè'c compde damb eth Cadastre oficiau der estat, damb era ajuda des abitants deth país e damb expèrts que validaràn es microtoponims. Cau arrebrembar qu’er an 2019 era academia aranesa presentèc ja eth sòn Nomenclator qu'oficializaue 3450 toponims aranesi. Entad aguest prètzhèt compdèc damb eth supòrt der Institut Cartografic e Geologic de Catalonha.
 
 
Istòria
 
Contunhe tanben era realizacion dera Istòria d’Aran. Era òbra s’amie a bon tèrme jos era direccion der istorian Josep Maria Canabal e ei articulada peth quite Jèp de Montoya. Era idèa ei presentar ua cronologia en tot desvolopar es tèmes e es moments que mèrquen mès eth centre d’interès. Un exemple en serie eth trabalh exaustiu de Patrici Pojada sus eth sègle XVII aranés, que seguís es Ordinacions de Juan Francisco de Gracia de Tolba der an 1616 que descriu detalhadament eth foncionament des institucions araneses.
 
 
Era sola acadèmia arreconeishuda
 
Eth govèrn dera Generalitat de Catalonha aprovèc en 2014 un decrèt entà qu’er Institut d’Estudis Aranesi auesse eth caractèr d’acadèmia e d’autoritat lingüisitca en Catalonha sus era lengua occitana, en seguida deth mandat dera Lei der occitan de 2010. Damb aquera disposicion legau, er Institut d’Estudis Aranesi ei vengut era prumèra e soleta institucion occitana que ten era reconeissença legau e oficiau d’acadèmia, damb eth nòm d’Institut d’Estudis Aranesi-Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana.
 
 
Ena Escolo deras Pirineos
 
Era òbra de Jèp de Montoya ei lingüistica, istorica, arquitecturau, naturau, poetica... Neishut en Les (Quate Lòcs) er an 1959, qu’a publicat e collaborat damb ua grana quantitat de tractats e d'articles sus era lengua, era istòria e era realitat araneses en tot èster laureat damb diuèrsi prèmis e disticions. En ua d’aguestes atribucions, en 1976 en Vilac, coneishec era Escolo deras Pireneos e s’i engatgèc. Arreceberie diuèrsi prèmis coma era medalha d’aur o era arreconishença de Mèstre d’Òbra.
 



FM