Lo Mèstre del Negre, Pierre Soulages, moriguèt a l’atge de 102 ans, dins la nuèch del dimars 25 al dimècres 26 d’octòbre. L’informacion foguèt anonciada per la comuna de Rodés (Leveson-Rodanés) lo dimècres, çò rapòrta France Info. L’artista reconegut internacionalament defuntèt d’una insufisença cardiaca a l’espital de Nimes, çò precisèt l’AFP.

Un dròlle de Roergue

Pierre Soulages nasquèt en 1919 a Rodés, en Roergue. Son paire, un carrossièr que fabricava de carretas, moriguèt quand aviá sonque 7 ans. Foguèt abalit per sa maire e sa sòrre ainada. Enfant, son passatemps èra d’anar vesitar los artisans de son barri. Ne gardèt lo gost pels espleches rustics: utilizava de pincèls de pintre en bastiment o quitament fargava el meteis sos instruments de trabalh. Lèu s’apassionèt del negre: “Enfant, preferissiái trempar los pincèls dins la tencha negra puslèu que d’emplegar de colors. Me contèron que fasiái de grands traches negres sul papièr. Auriái respondut que fasiái de nèu”, çò contava Pierre Soulages en 2009, al moment de la retrospectiva organizada pel Centre Pompidor a l’escasença de sos 90 ans.

Lo chòc de Concas decidís de sa destinada

Durant un viatge de classa, vesitèt l’abadiá romanica de Concas. Aquò li foguèt un chòc estetic. “Es enlà, o pòdi dire, que tot jove decidiguèri que l’art seriá la causa mai importanta de ma vida”, çò diguèt en 2001. Pus tard, respondèt a una comanda publica e creèt los veirials de l’abadiá. Après aquò, comencèt de pintar regularament a partir de 1934 e anèt a París l’annada de sos 18 ans per alestir lo concors de l’escòla de las Bèlas Arts. Capitèt plan, mas trobèt l’ensenhament anujant e decidiguèt fin finala de tornar a Rodés.

Lo periòde de la guèrra foguèt pro trebolat: mobilizat en junh de 1940, puèi desmobilizat a la debuta 1941, partiguèt estudiar a l’escòla de las Bèlas arts de Montpelhièr, e trabalhèt dins un vinhal amb una falsa identitat per tal d’escapar al trabalh obligatòri en Alemanha.

Una figura màger de l’art contemporanèu

Pierre Soulages foguèt una de las figuras màgers de l’art contemporanèu en França e dins lo Mond, e foguèt actiu pendent mai de uèch decennis.

La carrièra de pintre de Pierre Soulages començèt realament quand s’installèt a Courbevoie, en banlèga parisenca, amb sa femna Colette, originària de Seta, en 1946. Se lancèt sul pic dins la creacion d’òbras abstrachas: Pintava de menas d’ideogramas sus papièr amb de matèrias brutas, tencha de notz (brou de noix), veires esbocinats, quitran.

Fòrça influenciat per l’art parietal, cercava de n’imitar las colors en emplegant l’òcra, lo negre, de roges o de bruns dins de tons variats.

A partir de 1951, Soulages practicava tanben la gravadura, sus de placas de coire, la litografia e la serigrafia (una foguèt causida per l’aficha del festenal de teatre d’Avinhon en 1996). Dins de realizacions sul papièr, introduguèt de blaus intenses e luminoses.

Dins sas pinturas dels ans 1950-1970, faguèt contrastar de formas negras amb de fonzes colorats, o lo negre amb lo blanc.

La naissença de l’otranegre en 1979

En 1979, Pierre Soulages començèt de metre sonque de negre sus sas telas, inventant çò que nomenèt l’otranegre, un autre “camp mental que lo negre”. Sempre li agradèt lo negre: “Foguèt la color de mos vestits tanlèu que los poguèri causir. Ma maire n’èra indignada. Me disiá: ‘Vòles ja portar mon dòl?’“, çò contava a l’AFP en febrièr de 2019.

En 2009, expliquèt que l’idèa èra nascuda un jorn que capitava pas a pintar una tela. Èra pas qu’un grand abarrejadís de negre. S’anèt jaire malaürós. L’endeman, tornèt espiar la tela. “Ai vist qu’aquò èra pas pus lo negre que fasiá viure la tela mas lo rebat de la lutz sus las susfàcias negras. Sus las zònas estriadas, la lutz vibrava, e sus las zònas platas tot èra suau.” Una novèla perspectiva se dobrís, per el, davant la tela: “La lutz ven del quadre cap a ieu, soi dins lo quadre.”

Se met alara a jogar amb la matèria de la pintura negra, de l’òli, puèi de l’acrilic. La trabalha amb d’espleches, crès de relèu, la fa venir lusenta o mata. La lutz produtz los cambiaments de color.

Trabalhava cada jorn dins son obrador de Seta, ont demorava.

Admirar las òbras de Pierre Soulages

Los veirials de l’abadidá de Concas son una de las grandas òbras de Pierre Soulages. Li demandèron sèt ans de trabalh, entre 1987 e 1994. Pels 104 tròces de veire, imaginèt una color unica. Lo jòc entre opacitat e transparéncia fan variar las intensitats luminosas a l’interior de la glèisa en foncion de l’ora del jorn.

Autre luòc que cal vesitar per melhor conéisser Soulages, lo musèu que pòrta son nom a Rodés dobriguèt sas pòrtas al mes de mai de 2014. Possedís la mai granda quantitat d’òbras del celèbre pintre. Faguèt una donacion de 500 òbras al musèu e i ajustèt 14 pinturas dont una pèça de la colleccion Outrenoir de 1986. L’artista n’acceptèt la creacion a condicion que foguèsse dobèrt a d’autres artistas.

Lo demai de las òbras de Pierre Soulages es esparpalhat entre lo musèu Fabre de Montpelhièr e lo Centre Pompidou de París, que possedisson tanben d’importantas colleccions del pintor.