Actualitats
Escòla: lai questions pausaias per la toponimia
Lai classai de tèrça e de quarta dar collègi de l’Escarea an trabalhat sus li toponimes emb l’escrivan Gerard Tautil
Lai classai de tèrça e de quarta dar collègi de l’Escarea an trabalhat sus li toponimes de lai valaias dai Palhons, dai nomes de comunai fins ai nomes de quartiers. Dins aquel projècte, un moment fòrt es estach lo rescòntre emb Gerard Tautil, un escrivan occitan, filosòf, politic e tanben toponimista, vist qu’a publicat en lo 2014 Toponymie de Signes - Un Territoire et des Hommes. Le trésor des noms de lieux d’un village provençal, pi en lo 2019 Toponymie Cévenole - Les noms de lieux de Ventalon-en-Cévennes, e recentament en lo 2021 Dictionnaire des noms de lieux de l’Esterel: à l’usage des Provençaux d’aujourd’hui.
Era l’ocasion de se n’avisar que nomenar li luecs es pas un acte anodin. Donar un nom es ren un acte gratuit, se nomena per descriure de luecs qu’an una utilitat, per aver d’aiga, per cultivar, per èstre a la sosta, per susvelhar, per èstre en autor, per una foncion religiosa, simbolica, etc.
L’origina dai nomes pòl èstre totplen anciana, e i son totplen de jaças lingüisticas de nominacion: Luceram que benlèu ven de la lutz o d’un bòsc sacrat “Luc” que ven de Lucus, nom latin de lai selvai sacraias (coma en Provença lo Luc, lo quartier la Mòrt de Luco dins lai Mauras), la raiç preïndoeuropèa Kant qu’a donat lo nom de la comuna de Cantaron en Palhons, Cantagalet a Niça, Cantamerlo dins d’autres luecs... la raiç Khar qu’a donat Carròs, Carràs a Niça o lo mot carriera, caladat. Lo sufix ligure -asc/ esc/òsc es totplen present emb Lantosca, Manòsca, e mai lo sufixe de gentilicis coma per mentonasc, recabrunasc, turbiasc, pelhasc, escareasc. Lo sufixe -incu qu’a donat lo sufixe de gentilici coma berrenc (de Berra), luceramenc (de Luceram)...
La toponimia es particularament una sciéncia umana, nomenar lo país es l’acte de l’òme via lo lengatge, que l’occitan n’a una part grandassa, malgrat lai desformacions per los cartografes de Cassini, l’IGN. La toponimia occitana a poscut èstre escondua o deformaia, avèm vist d’exemples coma un quartier de Luceram sonat “lo Val del Prat” emb panèls presentant aquela forma, mas que sus las mapas Michelin es notat “Val du Prat”, “Sembola” a la Trinitat (en occitan tal coma), fins a la forma francizaia “Les Semboules” a Valàuria mas qu’un autre equivalent es devengut “Sambule” a Torreti de Levenç. Autra part avèm Sanary que ven de Sant Nari.
Se la toponimia es pas una sciéncia exacta, mena a se pausar de questions, far de raprochaments, lançar d’ipotèsis, coma lis ancians que faian d’etimologia populara per trobar un sens ai nomes ancians dar sieu quotidian (Coarasa e la legenda de la coa dar diaul rasaia). Avèm Berra en la valaia dar Palhon de Pelha e Berra l’estanh, Coarasa en la valaia dar Palhon de Còntes e Coarasa e Nai en Bearn. Levenç dins lis Alps Maritimes e Levenç dins lis Alps d’Auta Provença. E dos Tarascon, dos Buelh... E se retròba dins li nomes de luecs coma Camarga, quartier de Luceram, que fa pensar a Camarga dins las Bocas de Ròse.
Era una ocasion d’aprochar la toponimia e de si dire que i es encara tan d’estudiar per dire lo païsatge. E que l’occitan deu èstre restablit emb dignitat dins la toponimia d’Occitània.
Lai classai de tèrça e de quarta dar collègi de l’Escarea
Era l’ocasion de se n’avisar que nomenar li luecs es pas un acte anodin. Donar un nom es ren un acte gratuit, se nomena per descriure de luecs qu’an una utilitat, per aver d’aiga, per cultivar, per èstre a la sosta, per susvelhar, per èstre en autor, per una foncion religiosa, simbolica, etc.
L’origina dai nomes pòl èstre totplen anciana, e i son totplen de jaças lingüisticas de nominacion: Luceram que benlèu ven de la lutz o d’un bòsc sacrat “Luc” que ven de Lucus, nom latin de lai selvai sacraias (coma en Provença lo Luc, lo quartier la Mòrt de Luco dins lai Mauras), la raiç preïndoeuropèa Kant qu’a donat lo nom de la comuna de Cantaron en Palhons, Cantagalet a Niça, Cantamerlo dins d’autres luecs... la raiç Khar qu’a donat Carròs, Carràs a Niça o lo mot carriera, caladat. Lo sufix ligure -asc/ esc/òsc es totplen present emb Lantosca, Manòsca, e mai lo sufixe de gentilicis coma per mentonasc, recabrunasc, turbiasc, pelhasc, escareasc. Lo sufixe -incu qu’a donat lo sufixe de gentilici coma berrenc (de Berra), luceramenc (de Luceram)...
La toponimia es particularament una sciéncia umana, nomenar lo país es l’acte de l’òme via lo lengatge, que l’occitan n’a una part grandassa, malgrat lai desformacions per los cartografes de Cassini, l’IGN. La toponimia occitana a poscut èstre escondua o deformaia, avèm vist d’exemples coma un quartier de Luceram sonat “lo Val del Prat” emb panèls presentant aquela forma, mas que sus las mapas Michelin es notat “Val du Prat”, “Sembola” a la Trinitat (en occitan tal coma), fins a la forma francizaia “Les Semboules” a Valàuria mas qu’un autre equivalent es devengut “Sambule” a Torreti de Levenç. Autra part avèm Sanary que ven de Sant Nari.
Se la toponimia es pas una sciéncia exacta, mena a se pausar de questions, far de raprochaments, lançar d’ipotèsis, coma lis ancians que faian d’etimologia populara per trobar un sens ai nomes ancians dar sieu quotidian (Coarasa e la legenda de la coa dar diaul rasaia). Avèm Berra en la valaia dar Palhon de Pelha e Berra l’estanh, Coarasa en la valaia dar Palhon de Còntes e Coarasa e Nai en Bearn. Levenç dins lis Alps Maritimes e Levenç dins lis Alps d’Auta Provença. E dos Tarascon, dos Buelh... E se retròba dins li nomes de luecs coma Camarga, quartier de Luceram, que fa pensar a Camarga dins las Bocas de Ròse.
Era una ocasion d’aprochar la toponimia e de si dire que i es encara tan d’estudiar per dire lo païsatge. E que l’occitan deu èstre restablit emb dignitat dins la toponimia d’Occitània.
Lai classai de tèrça e de quarta dar collègi de l’Escarea
fffff | fffff | |
Jornalet a l'escòla Jornalet a una seccion especifica sus l’escòla occitana. Nos agradariá fòrça que las escòlas, que sián de Calandretas o d’escòlas bilingüas, poguèsson emplenar elas meteissas aquesta seccion amb de nòvas, e que los quites escolans las poguèsson redigir en explicar los faches que fan l’actualitat dins cada escòla: una excursion culturala, la vesita d’una personalitat, una fèsta populara amb los parents, una competicion esportiva, etcetèra. Evidentament, las fotografias, los enregistraments o los imatges de vidèo seràn tras que benvenguts, se n’i a. Se cada escòla nos manda quatre o cinc nòvas per an serem plan contents e satisfaches. Pensam que pòt èsser un bon ponch d’amassada per la comunautat educativa occitana, una iniciativa interessanta pels escolans e un esplech de socializacion lingüistica per las familhas dels escolans. Esperam de poder comptar amb lo vòstre sosten, e esperam que Jornalet serà una aisina utila per las escòlas occitanas. Mandatz-nos las vòstras nòvas a info@jor… | ||
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari