La dictada occitana, qu’es aquò? Una dictada en occitan, pardí! Dempuèi 1998, cada darrièr dissabte de genièr se ten dins mai d’una vila de França una dictada en occitan. Dempuèi 2004, se debana a Murèth , Carbona o Sent Lis, cadun son torn. Dempuèi 2019, le vilatjòt de Montbrun Boscatge en Volvèstre festeja tanben la lenga nòstra. Abans la dictada, Frederic Souque, l’occitanista dels ans 1970, actiu dins la creacion d’una calandreta a Murèth, explicarà tot aquel percors e las batèstas per salvar la lenga nòstra.
 
Perqué una dictada? Per çò que l’occitan es pas sonque una lenga que se parla, es tanben una lenga que s’escriu, una lenga amb una gramatica e sas règlas d’escritura.
 
Qui pòt far la dictada? Tot le monde s’i pòt botar, sufís de conéisser qualques règlas d’escritura e escotar atentivament.
 
Le 28 de genièr de 2023, l’associacion La Maison de Montbrun organizava una jornada a l’entorn de la dictada occitana, literatura, istòria, repaisses,cants e bal.
 
Una còla d’un desenat d’occitanistas irreductibles afogats preparèt aquela manifestacion.
 
Un moment important dins aquela preparacion: la causida del tèxte de la dictada. Ongan èra un passatge del libre de Miquel Pedussaud, una revirada de Marcovaldo o las sasons en vila d’Italo Calvino, un autor italian plan conegut, subretot en Itàlia. Le passatge entitolat “Lo colomb de la comuna” resumís un pòc l’esperit del libre, la semblança de Marcovaldo amb Charlot .
 
L’autor de la revirada, Miquèl Pedussaut, venguèt presentar son òbra e explicar perque aviá causit un autor italian. Una istòria de familha: sa maire nasquèt en Piemont, en Itàlia, que la lenga d’aquela region se rapròcha pro de l’occitan. Miquèl Maure, membre actiu de l’IEO 31, nos expliquèt tot aquò.
 
Après una correccion collectiva , la remesa dels diplòmas e le tèxte de la dictada, èra l’ora d’escotar les cantadors dins la polida glèisa del vilatge. Malgrat la fred, las cantadoras de Tòc a Tòc e les cantadors de Tolosa Cantèra nos ofriguèron un plan polit concèrt de cançons occitanas, tot çò que caliá per rescalfar un pòc le còr dels espectators.
 
Tot aquel monde sabián que la calor les esperava dins la sala comunala, la calor e una bona garbura montbrunesa, coma la sabon cosinar les organizaires motivats!
 
Dins una odor de caulet, de legums e de confit, le mond se copavan le cap per trobar una solucion e capitar les jòcs de fusta de Vam e Nhac. Es aquí que le multilingüisme que desvolopa le cervèl te pòt ajudar, tot en i apondre totas las demostracions del conceptor Guy Reilles, un vertadièr engenhaire e un bon contaire occitan que nos regalèt d’una bona galejada, una sortida d’esquí al Pas de la Casa.
 
E après la garbura plan garnida se caliá bolegar un pauc; èra le moment de dançar, les musicians de Lumbret sus l’empont èran prèstes. Cercle circassian, rondèu, escotish, valsa, borrèia, fandango… n’i aviá per tot le mond, de qué se bolegar e trempar la camisa!
 
“Una jornada plan capitada !” foguèt un resumit partejat per totas e totes.
 
L’occitan pòt contunhar son camin, velhan les afogats, le daissaràn pas se morir.
 
 
 
Clodeta