Crisi politica en Moldàvia. En mens d’una setmana a demissionat la primièra ministra, s’es barrat l’espaci aerian per un possible còp d’estat e dijòus una patrolha policièra descobriguèt d’autras rèstas de missils, çò rapòrta Vilaweb. E es ja lo quatren còp que se’n tròban dempuèi que comencèt l’invasion russa d’Ucraïna.
 
La presidenta, Maia Sandu, afirmèt diluns que Russia preparava un complòt. Segon los servicis d’intelligéncia moldaus, lo plan comprendriá de ciutadans de Russia, Bielorussia, Montenegro e Serbia amb entraïnament militar, que viatjarián coma civils per tal d’atacar de bastissas institucionalas e retendrián d’ostatges: “La tòca de las accions es de reversar l’òrdre constitucional, cambiar lo poder legitim de Chisinau per un autre d’illegitim”, çò assegurèt Sandu, “çò que pausariá nòstre país a la disposicion de Russia, per arrestar lo procès d’integracion europèa”. A mai, assolidèt qu’aquel còp d’estat comptava sus la collaboracion de qualques organizacions e partits pròrusses de Moldàvia.
 
Lo meteis jorn que compareissiá la presidenta se barrèt l’espaci aerian pendent tres oras e se decidiguèt d’enebir l’intrada al país dels suportaires del Partizan de Belgrad, de Serbia, que dijòus jogava una partida de fotbòl de la competicion europèa Conference League contra lo Sheriff de Tiraspol. La partida se joguèt a pòrtas barradas. Dins la meteissa draia s’expulsèt del país un grop de boxaires de Montenegro qu’èran estats convidats a un torneg internacional.
 
Sandu assegura que, entre octòbre e en decembre, la polícia e los servicis d’intelligéncia empachèron qualques accions violentas d’elements organizats. Moldàvia, d’environ 2,6 milions d’abitants, a gaireben mila quilomètres de frontièra amb Ucraïna e un estat independent de facto, Transnístria, de majoritat pròrussa e amb dos mila soldats russes en mission de patz.
 
La setmana passada, lo president ucraïnés, Volodimir Zelenski, diguèt a Brussèlas qu’Ucraïna aviá interceptat de plans russes per “destruire” Moldàvia, e losservicis d’intelligéncia moldaus confirmèron mai tard qu’avián identificat tanben “d’activitats subversivas” destinadas a “aflaquir l’estat de la Republica de Moldàvia, destabilitzar l’òrdre public e lo violar”.
 
De son latz, lo comandant en cap de las fòrças armadas ucraïnesas, Valeri Zalujni, declarèt que l’armada russa aviá lançat dos missils de la Mar Negra estant qu’avián subrevolat los territòris moldau e romanés abans d’aténher lor buta en Ucraïna.
 
 
Cap a l’Union Europèa
 
Natalia Gavrilita, fins ara primièra ministra de Moldàvia, anoncièt la setmana passada sa demission après un an e mièg de foncions. Pauques jorns abans, Gavrilita aviá rescontrat lo president del Conselh Europèu, Charles Michel, e la cap de la Comission Europèa, Ursula von der Leyen, per analisar las perspectivas d’adesion de Moldàvia a l’Union Europèa. Lo govèrn aviá ensajat d’estrénher de ligams amb l’Union Europèa e al mes de junh li foguèt concedit l’estatut de candidat per l’UE, lo meteis jorn qu’Ucraïna.
 
Lo nòu primièr ministre es Dorin Recean, que sèrva gaireben totes los ministres de l’executiu precedent. Lo nòu cap del govèrn moldau deurà desenant afrontar una situacion politica e sociala fòrça complicada, perque Moldàvia dependiá totalament del gas rus abans l’invasion e ara fàcia una inflacion creissenta e de susmautas publicas en causa de la pojada dels prèses de l’energia.