Fins a uèi lo jorn, los paleontològs podián pas imaginar que i aguèt un dinosaure del còl tan long. Mas Mamenchisaurus, que visquèt fa 162 milions d’ans dins çò que uèi es China, aviá un còl long, plan long. Lo còl mai long conegut fins ara d’un dinosaure. E aquò permet de dire que Mamenchisaurus sinocanadorum aviá lo còl mai long de totes los dinosaures que demorèron jamai sus la Tèrra: 15 mètres de longor.
 
Mamenchisaurus (que viviá pendent lo Jurassic) foguèt un sauropòde de la familha dels mamenchisaurids. Lo primièr còp que foguèt estudiat, en 1993, los fossils trapats dins la formacion de Shishugou, en Xinjiang, en China, los paleontològs sospechavan pas qu’èran a estudiar un dinosaure tant excepcional. Sonque après d’annadas d’estudi poguèron confirmar que lo còl de Mamenchisaurus arribava als 15,1 mètres de longor.
 
 
Lo còl mai long de la planeta
 
Aquò es fins a sièis còps mai long que lo còl d’una girafa. Segon los cercaires que l’an estudiat, es lo dinosaure amb lo còl pus long de totes. Mas aquò es pas tanpauc rar perque los sauropòdes an la caracteristica d’aver de còls demasiadament longs. Pasmens, tanben son de fossils plan rars e ne poder trapar un entièr es un prètzfach fòrça meritòri.
 
“D’autras espècias de sauropòdes, çò diguèt Andrew Moore, de l’Universitat d’Stony Brook, fan pensar que tanben avián de còls tras que longs. Qualques espècias arribèron d’aver de còls amb mai de dètz mètres de longor. Totun, es pas brica dificil de trobar un especimen entièr fossilizat e doncas los cercaires podèm sonque sospechar aquelas mesuras.”
 
 
Cossí restacar d’espècias
 
Mamenchisaurus foguèt estudiat solament a travèrs de divèrses òsses del còl e del cap. Mas aquò ajudèt fòrça a poder imaginar la longor del còl. D’efièch, los sauropòdes d’aquela familha evolucionèron fòrça mai d’un còp e lo còl tanben cresquèt considerablament en desparièras ocasions. Restacar los òsses del dinosaures amb d’autras espècias a confirmat la longor finala del còl.
 
“Los mamenchisaurids evolucionèron d’un biais estonant pr’amor qu’arribèron al limit de longor del còl e foguèron tanben los primièrs sauropòdes qu’evolucionèron aital, çò apondèt Moore. Lo còl de mai de 15 mètres de long de Mamenchisaurus es un recòrd mondial. E demorarà aital fins que los paleontològs descobriscan una nòva espècia de dinosaure amb un còl mai long”.
 
Totun, pels cercaires actuals, es estonant de descobrir que i aguèt un dinosaure amb un còl tan long e que s’escranquèt pas. Es un mistèri de la biomecanica pr’amor que çò de mai normal seriá de poder pas suportar tot aquel pes. Mas i a cèrtas caracteristicas del còl que permeton de sospechar cossí faguèron aquelas bestiassas.
 
La còla de cercaires d’Andrew Moore a analisat las vertèbras de Mamenchisaurus e a confirmat que fins al 77% d’aquestas èra voidas. I a d’aucèls uèi qu’an d’òsses que pesan mai. Mas aquela caracteristica tanben èra dangeirosa que non sai pel dinosaure per çò qu’èran plan mai fragilas e se podián rompre d’un biais plan mai aisit.
 
Per empachar aquò, Mamenchisaurus aviá de cervicalas amb de costèlas de fins a 4 mètres de long que protegissián plan lo còl. Aquò ajudava plan aquel dinosaure gigant a aver mai d’estabilitat dins lo còl e a poder viure melhor. En mai d’aquò, los cercaires an confirmat que lo tipe de còl podiá pas èsser plan quilhat e que son angle d’elevacion èra pas gaire naut. (Legissètz la seguida).









 

---

Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion.  Podètz legir l'article entièr aicí.