Actualitats
De partits e d’entitats an demandat la reünificacion e l’autonomia de Bretanha amb l’oficializacion del breton e del galò
Lo manifèst mai recent del bretonisme crida a l’unitat de totas las fòrças vivas del país per avançar cap a un nòu scenari d’autogovèrn. Lo tèxt reclama de responsas “positivas e concretas” del govèrn francés, dont la ratificacion de la Carta Europèa de las Lengas.
Lo bretonisme ensaja de donar un nòu impuls a la reünificacion de Bretanha mejançant un nòu manifèst, que liga la recuperacion de l’integritat territoriala del país amb de melhoraments democratics e lingüistics. A la revendicacion abituala del nacionalisme breton (reünificar lo departament del Léger Atlantic, ara oficialament dins la region dels Païses de Léger, amb la rèsta de Bretanha), se son ajustadas ara doas fòrtas demandas politicoadministrativas: d’un costat, lo manifèst bretonista demanda de convertir Bretanha en una sola collectivitat territoriala, e prepausa qu’aquela collectivitat aja un parlament pròpri a partir d’un estatut particular (semblable al qu’a Corsega).
Lo manifèst, que s’adreiça dirèctament al president de la Republica, François Hollande, tanben s’acompanha de demandas dins lo domeni de la lenga. Aital, lo tèxt reclama que París ratifique la Carta Europèa de las Lengas Regionalas o Minoritàrias e acòrde la cooficilitat a las lengas de Bretanha (breton e galò). Lo manifèst demanda tanben la creacion de l’ais multimèdia bilingüe e public (TV e ràdio).
Lo manifèst es estat signat pels principals partits bretonistas (l’Union Democratica Bretona, lo Partit Breton, lo Movement Bretanha Progrès e Breizhistance), per la seccion bretona d’Euròpa Ecologia-Los Verds, per d’entitats de defensa de la lenga (Ai’ta, Kevre Breizh) e per d’associacions en favor de la reünificacion (Bretanha Unida, 44=Breizh).
Après que lo manifèst foguèsse lançat, s’i son tanplan jonchas las escòlas Diwan.
Un nòu escalon en la revendicacion bretona
S’agís d’una iniciativa qu’es pas nòva, que fa longtemps que diferents grops bretons ensajan de la far assumir per la populacion bretona e pel govèrn francés. Pasmens, la manièra d’articular ara la question amb d’autras revendicacions fa que l’iniciativa aja mai de consisténcia. Lo manifèst que l’acompanha insistís en afirmar que las reformas estructuralas de Bretanha son urgentas. Lo govèrn francés, çò ditz lo tèxt, a en sas mans de solucions “positivas e concretas” a partir de las proposicions del manifèst.
Totas las fòrças de Bretanha, “a l’excepcion de las d’extrèma drecha”, son convidadas a “jonchar aquela plataforma comuna”, çò ditz lo document, qu’encoratja las organizacions bretonas “a se mobilizar per exigir que lo govèrn” agisca en favor dels dreches de Bretanha.
La plataforma es conscienta qu’aquestas darrièras setmanas, un bon nombre de deputats e senators an agit per empénher lo procès de reünificacion de Bretanha e per la ratificacion de la Carta. Tanben es conscienta que lo Conselh de la Bretanha administrativa a participat al debat sus la descentralizacion en França.
Mai d’informacions sus 7Seizh: François de Rugy: Le rassemblement autour de “Libérons les énergies en Bretagne” est encourageant
Aqueste article ven del jornal catalan Nationalia.cat, amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#1 La redaccion vos a escotat e ven d'apondre lo galò dins lo títol.
#2 En realitat, se parla ben de 'bretonisme', de 'galeguisme' e de 'basquisme'. Regardatz sus un cercador automatic:
https://www.google.com/search?q=galeguismo&source=lnms&sa=X&ei=myyCUbmuEfGp7Aas1oD4CQ&ved=0CAYQ_AUoAA&biw=1241&bih=580#tbm=bks&sclient=psy-ab&q=bretonisme&oq=bretonisme&gs_l=serp.3...16493.17906.1.18281.10.9.0.1.1.0.113.896.7j2.9.0...0.0...1c.1.11.psy-ab.R3ktRF4BwQI&pbx=1&bav=on.2,or.r_qf.&bvm=bv.45921128,d.ZGU&fp=c4d1e81b8f3372b3&biw=1241&bih=580
https://www.google.com/search?q=galeguismo&source=lnms&sa=X&ei=myyCUbmuEfGp7Aas1oD4CQ&ved=0CAYQ_AUoAA&biw=1241&bih=580#tbm=bks&sclient=psy-ab&q=basquisme&oq=basquisme&gs_l=serp.3...9815.9815.3.10488.1.1.0.0.0.0.86.86.1.1.0...0.0...1c.1.11.psy-ab.ZH884EZrYbw&pbx=1&bav=on.2,or.r_qf.&bvm=bv.45921128,d.ZGU&fp=c4d1e81b8f3372b3&biw=1241&bih=580
https://www.google.com/search?q=galeguismo&source=lnms&sa=X&ei=myyCUbmuEfGp7Aas1oD4CQ&ved=0CAYQ_AUoAA&biw=1241&bih=580#q=galeguismo&source=lnms&tbm=bks&sa=X&ei=nyyCUZ3_M6HE7Ab7wIGYBA&ved=0CA4Q_AUoAA&bav=on.2,or.r_qf.&bvm=bv.45921128,d.ZGU&fp=c4d1e81b8f3372b3&biw=1241&bih=580
"bretonisme": aquel neologisme es plan lèg. Per la Bretanha, se ditz "Emsav" o "movement breton", mas "bretonisme" fa francament un calc d’"occitanisme" o "catalanisme".
Qui parla de "basquisme", de "gallesisme" o d’"irlandisme"?
Perqué lo galò es estat oblidat dins lo títol? Vergonha!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari