Se calcula que lo contengut que Google a indexat equivaldriá a mens de 10% de tot çò que circula vertadièrament dins lo ret. La rèsta, l’Internet escur (“deep web” o “darknet”), seriá en defòra de la portada dels cercadors e navigadors mai abituals.

Una de las manièras mai abitualas d’accedir al nomenat “deepnet”, telaranha invisibla o amagada e “undernet”, es a dire, al contengut del World Wide Web non indexat pels motors de cèrca estandard, es a travèrs del navigador de còde dobèrt Tor, desvolopat inicialament pels laboratòris de recèrca de l’armada dels Estats Units e que dempuèi 2002 es vengut l’aisina principala per navigar anonimament per Internet.
 
Tor (sigla de The Onion Router, “l’encaminament de la ceba”) se basa sus un sistèma que, en luòc d’enviar de paquets de donadas per Internet d’A a B dirèctament, los remanda per de camins indirèctes e aleatòris, a travèrs de divèrses noses intermediaris. E, de mai, numeròta asimetricament los messatges per de capas, coma dins una ceba. Tot aquò fa fòrça malaisit d’interceptar los paquets d’informacion e de los deschifrar, çò que permet de comunicacions fòrça seguras. Per aquel motiu, los rets Tor son fòrça emplegats pels jornalistas que vòlon contactar las fonts que se devon manténer anonimas; pels activistas perseguits dins lors païses; per las ONG e pels ciutadans que vòlon accedir als servidors blocats per d’operators o de govèrns; per de servicis militars...
 
 
La granda botiga virtuala del mercat negre
 
Mas Tor es tanben emplegat per intrar dins los nomenats “mercats negres” d’Internet, amagats e defòra del sistèma de navigacion abituala. Solament accessibles amb los domenis .onion, s’agís de vertadièrs enquants ont se tròba tota mena de produches, considerats illegals o de contrabanda dins la majoritat de las jurisdiccions. Silk Road (“Rota de la Seda”) es lo sit mai conegut: activat al començament de 2011, i se pòt crompar de drògas (eroïna, cocaïna, marijuana, de pilulas de tota sòrta...) e quitament d’armas, entre fòrça mai d’autres produches. Los crompaires e los vendeires, totalament anonims, materializan normalament las transaccions mejançant la moneda virtuala descentralizada, lo bitcoin. Qualques calculs parlan d’escambis per una valor de dos milions de dolars mesadièrs.
 
Es pas brica aisit d’accedir a aquel ret escur e amagat, a aquela banlèga d’Internet: cal saber l’informatica per i intrar e tanben per i navigar (i a pas de cercadors e a pena de petits directòris), e tanben se cal saber protegir de  possiblas infeccions per de virus que i poiràn circular, o ben esquivar la legislacion de qualques govèrns que n’enebisson explicitament l’accès.
 
Ça que la, la revista Wired a pas esitat de comprene Silk Road dins la lista dels concèptes importants dels vint ans de la publicacion tecnologica per excelléncia. “Coma dins l’Internet mai primairenc, lo ret escur inspira fòrça esperanças e fòrça paurs a l’encòp”, çò dison. “Tor a ajudat fòrça dissidents de païses opressors a esquivar la censura e es una bona opcion pels usatgièrs normals que vòlon navigar en preservant lor intimitat. [...] Mas l’Internet escur es vengut tanben un ret creissent de distributors de pederastia, de comerçants d’armas e de mercats illegals coma Silk Road. Es la darrièra frontièra d’Internet... a l’ora d’ara.”