Imatges de vediau ena Val d'Aran un dia dempús deth catastrofic desbordament dera Garona. "Vediau" qu'ei era crida a toti es vesins a hèr trabalhs collectius entath ben comun, documentada long de tota era istòria deth país.


Situacion "extrèmaments grèva e complicada"

Eth Sindic d’Aran, Carlos Barrera, qualificaue agèr d’“extrèmaments grèva e complicada” era situacion qu’a demorat ena Val d’Aran dempús des aiguats d’agèr. Eth Sindic planhèc es pèrtes desmesurades mès saludèc era prevision entà preveir es damatges e tanplan “eth hèt que non i age cap de victima mortau, qu’ei çò de mès important”
 
A meddia eth Sindic qu'a compareishut en conferéncia de premsa amassa damb eth baile de Vielha, Àlex Moga, e eth conselhèr der Interior dera Generalitat de Catalonha, Ramon Espadaler.  Espadaler a indicat qu’eth chepic mès gran e ei eth subministrament d’aigua potabla, pr’amor qu’eth hilat a patit de “damatges sevèrs”. Es condicions climatiques an melhorat e s’a rebaishat eth nivèth d’alèrta ena Val d’Aran. Es 300 evacuadi poderàn tornar aué en cò sòn.
 
Es damatges en Naut Aran son nombrosi e considerables, cau soslinhar es pònts e es cases qu’era aigua s’a emportat. Tanben es installacions deth camp de gòlf de Salardú e deth camping era Yerla d’Arties.
 
Es terçons de Marcatosa, Lairissa e Quate Lòcs son encara isoladi pes aigües e non s’i pòt arribar. Encara se’n desconeishen es damatges.
 
Era armada espanhòla ei en tot collaborar damb era companhia d’electricitat entà transportar grani grops electrogèns que permeten restablir eth subministrament electric as mès de 300 cases afectades.
 
Era aigua potabla arribe en tonèths damb elicoptèr. Un milion de litres son estats comandadi, segon Àlex Moga, baile de Vielha, qu’a assegurat qu’era prioritat ei entàs servicis sanitaris e sociaus.
 

En Comenge e Bigòrra

Garona enjós es domatges qu’an tocat Comenge e Bigòrra. En Sant Beat, Banhèras de Luishon, Sales e Pratvièlh e Hòs tota era poblacion ei estada evacuada per tèrra e per aire. Luishon isolat.
 
En Lorda qu’an barrat eth santuari. De hèt era Tuta de Massavièlha ei submergida pes aigües deth Gave qu’a crescut fòrça. Era linha de tren entre Pau e Tarba se veiguèt tanben afectada.
 
Era soleta victima mortau qu'ei estada ua hemna de 70 ans en Bigòrra.


Damatges des pagesi
 
Ath delà des establiments toristics negadi pes aigües, es campings completaments assoladi e es botigues que non poiràn tornar a dobrir, es pòqui pagesi que i auie en Aran deuràn dilhèu deishar eth sòn mestièr.
 
Es d’Esteve de Garòs son uns des darrèri vaquèrs d’Aran, an perdut totes es vaques e tanpòc poiràn dalhar es prats. Se pensen de quitar.


Garona enjós

Ara cau demorar es creishudes dera Garona en Comenge e enquiath país Tolosan, a on eth nivèu des aigües pòt pujar fòrça. Eth gave de Pau a provocat inondacions en Bigòrra e Bearn, qu'ei en alèrta maximau pes creishudes dera aigua.


Ànims Aran

Pes hilats sociaus cor era etiqueta #animsaran, entà encoratjar as aranesi, mostrar imatges dera catastròfa, messatges de solidaritat, volontariat, eca. Comença d'auer fòrça vitalitat en Facebook e en Twitter.
 
 


FM

	Informacions deth Conselh Generau d'Aran Baishe a ALÈRTA eth Plan INUNCAT pera mielhora dera situacion ena Val d'Aran   Proteccion Civiu dera Generalitat (DGPC) a rebaishat a fasa d’ALÈRTA eth Plan INUNCAT pr’amor deth melhorament dera situacion que se demore ena Val d'Aran pes inondacions a causa dera creishuda des arrius des darrèri dus dies.   Un còp es Pompièrs agen determinat qu'era zòna ei segura e es tecnicians locaus agen hèt es inspeccions d’infrastructures e edificacions dera zòna, se poderà iniciar eth retorn des evacuadi as sòns abitatges.   Se recomane evitar apropar-se as arrius enquia que finalize er episòdi d’Alèrta e qu'es diuèrsi còssi operatius agen hèt era avaloracion dera afectacion.   Pr’amor dera situacion actuau des carretères dera Val d’Aran, se recomane as ciutadans en generau, e en especiau ad aqueres persones titulares de dusaus residéncies ena Val d’Aran, que s’abstenguen de desplaçar-se. Era carretèra N-230 ei damb eth transit interromput provisionauments a compdar de Vielha e enquia mès enlà de Les e era carretèra C-28 ei talhada per diuèrsi esbaussaments, per aquerò se pregue evitar desplaçaments damb destinacion ara Val d’Aran enquiath restabliment dera normalitat viària.   Proteccion Civiu e eth Servici Catalan de Transit demanen redusir es desplaçaments ad aqueri estrictaments de besonh enquia que se barre er Episòdi d’Alèrta, pr'amor qu'eth cabau d’aigua des arrius contunhe d'èster fòrça anautit. Se demane fòrça prudéncia as abitants dera zòna enes desplaçaments interurbans enquia que s’acaben de hèr es inspeccions des vies pendent eth dia d’aué per part des tecnicians de carretères. Era prumèra inspeccion realizada aguest maitin constate que s’an produsit damatges estructuraus a infrastructures e carretères.   Era situacion actuau ei era següenta:   En aguesti moments i a, ath delà des Pompièrs d’Aran, 70 efectius des Bombers dera Generalitat, 3 elicoptèrs e 35 veïculs. Tres tecnicians deth còs an començat dejà a hèr es revisions preventives entà avalorar es afectacions estructuraus basiques ena zòna.   Es Mòssos d’Esquadra trabalhen ena zòna damb 70 efectius. 24 dotacions ena Val d’Aran e 1 elicoptèr.   Es Agents Ruraus trabalhen damb 12 dotacions ena zòna.   Eth Sistèma d’Emergéncies Medicaus manten activadi 30 efectius damb 11 ambulàncies e 1 elicoptèr medicalizat.   Proteccion Civiu dera Generalitat a desplaçat tecnicians d’Operacions Territoriaus de Lleida e Barcelona e Cruz Roja manten efectius per se cau assistir persones evacuades.   Deslotjaments/Evacuacions: 283 persones ena Val d’Aran   - Vielha: 15 persones (lotjades en Otèl Urugallo) - Les: 55 - Bossòst: 27 persones confinades - Arties: 179 plaçades ena madeisha poblacion ena glèisa e en Otèl Edelweiss. - Aubèrt: 7 persones relotjades en abitatges particulars     Non i a agut cap d’afectacion personau e aué s’a transportat a ua persona grana entà ua pròva programada en Espitau de Vielha e, autes dues persones se les a reprogramat es visites medicaus.   SUBMINISTRAMENT ELECTRIC: Segontes rapòrte ENDESA es num. afectadi ei de 269 abonadi afectadi. I a 2 elicoptèrs en tot trabalhar entà portar 20 grops electrògens. Actuauments i a 4 grops electrògens connectadi e 14 preparadi entà èster connectadi.   ENDESA a fixat un telefòn d’atencion as ciutadans: 973 00 32 82   SERVICI TELEFONIC: Contunhe era recomanacion de non saturar es linhes pr'amor qu'encara i a afectacions de telefonia fixa e mobila. Les e Bossòst non an servici de telefonia fixa e i a afectacions destacades de telefonia mobila en Arties.   SERVICI DE GAS:   Repsol Gas informe que contunhen 5 carrèrs de Vielha sense subministrament.   SERVICI D’AIGUA: Eth Centre de Coordinacion d’Emergéncies de Catalonha CECAT a gerit eth desplaçament de dues cisternes d’aigua potabla entà reomplir eth dipòsit d’aigua der Espitau de Vielha, pr’amor qu'a patit bèri desperfectes que dificulten era captacion d’aigua potabla en municipi e afècte ues 3.500 persones aprox.   Ath madeish temps, se saje derivar aigua d’auti dipòsits. Tanben i a bères infrastructures d’aigua afectada en Arties. En aguest sens, se trabalhe de forma coordinada entà facilitar tot çò que se poderà auer de besonh enquiara recuperacion deth servici.     Estat Hilat Viàri (Servici Catalan de Transit):      - N-230 talhada entre Vielha e era termièra francesa (N-125)      - N-141 talhada en Bossòst      - C-28 talhada en Naut Aran, entre Garòs e Gessa (per esbaussament derivat des inondacions)   Eth transpòrt escolar e eth transpòrt public regular aué s’a suspenut ena Val d’Aran. De cara a deman, se demore ua mielhora dera situacion per çò que tanh ara mobilitat e ara activitat escolara.   TELEFONADES 112 e 012:   S’an arrecebut enquiath moment un totau de 78 telefonades ath telefòn d’Emergéncies 112 qu'an generat 68 expedients. Atau madeish, eth 012 a atengut 78 telefonades mès de tipe informatiu entà facilitar donades dera Emergéncia.   Pompièrs d'Aran, Bombers dera Generalitat, Mossos d'Esquadra, SEM, Proteccion Civiu dera Generalitat e des municipis, e d'auti tecnics e professionaus d'auti organismes publics e de companhies de servicis contunhen de trabalhar ena zòna.   18 municipis dera zòna afectada mantien es sòns plans municipaus de Proteccion Civiu activat, bèri uns d'eri de forma preventiva, non pr'amor que siguen ena zòna de maximala afectacion.