Lo Conselh d’Estat a argumentat que lo francés es la sola lenga oficiala de las institucions. Lo partit independentista UPLD a qualificat la decision d’“actitud neocoloniala” · Lo tahitian es reconegut oficialament per las personas juridicas privadas e pels individús.

Doas “leis de país” (de leis aprovadas per l’Assemblada de la Polinesia Francesa) son estadas declaradas illegalas pel Conselh d’Estat francés perque una session de l’Assemblada se faguèt dins la lenga locala, lo tahitian. Lo Conselh a dich que lo primièr vicepresident de Polinesia e divèrses parlamentaris empleguèron lo tahitian pendent lo debat de las leis, que s’aprovèron en 2012 e que se referissián a las pensions dels obrièrs.
 
Lo Conselh d’Estat argumenta que l’Estatut de la Polinesia Francesa met en evidéncia que lo francés es la sola lenga oficiala del territòri. Aital, parlar pas francés en session parlamentària pòt “metre de bastons dins las ròdas a l’exercici del contraròtle de la legalitat dels tèxtes aprovats”, çò a dich lo Conselh.
 
L’article 57 de l’Estatut ditz que “lo francés es la lenga oficiala de la Polinesia Francesa” e que lo sieu usatge es obligat per las “personas juridicas del drech public”. Lo tahitian es reconegut oficialament coma “element fondamental de l’identitat culturala”, mas lo sieu usatge es solament previst per las personas juridicas privadas e pels individús. Coma escriu l’article, las escòlas son la sola excepcion, ont lo tahitian se pòt ensenhar coma matèria.
 
Lo jornal tahitian Les Nouvelles a escrich que la decision es “inquietanta”, pr’amor que dins la cambra s’es installat un sistèma de traduccion simultanèa del tahitian al francés. Lo jornal ditz que los deputats parlan abitualament en tahitian e que los “limits” de l’usatge del tahitian e del francés son “subtils”. Un autre portal informatiu, Tahiti Infos, considèra tanben que l’aplicacion de las leis de la part del Conselh es “fòrça estricta” dins aquel cas, pr’amor que lo tahitian s’emplega regularament dins l’Assemblada polinesiana, e pr’amor que i a de disponible un sistèma de traduccion simultanèa.
 
 
Lo partit independentista parla d’una “actitud neocoloniala”
 
L’Union per la Democracia (UPLD), principala fòrça independentista polinesiana, considèra que lo Conselh d’Estat a pres una “actitud neocoloniala” contra l’“identitat, l’istòria e la cultura” de Polinesia. L’UPLD a dich que la decision “demòstra” que Polinesia es “una colònia”, e pas “una autonomia”, pr’amor qu’“a pas d’autoritat per emplegar sa lenga pròpria dins sas institucions pròprias”.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Aqueste article ven del jornal catalan Nationalia.cat, amb qui Jornalet a un acòrdi de cooperacion.