Allan nasquèt en 1927 a Montpelhièr. Abalit a Nimes per de parents adoptius que li parlavan l’occitan de Provença e li legissián las faulas d’Antòni Bigòt, descobriguèt adolescent la poesia espanhòla contemporanèa, mai que mai l’òbra de Lorca. Engajat jove dins la Resisténcia, se trobèt puèi emplegat a l’SNCF a París ont, membre del Partit Comunista, se liguèt d’amistat amb l’intelligentsia d’artistas e d’escriveires qu’aqueste ramosava a son entorn. Dins la fin de las annadas 40, escriviá, principalament en francés, mas començava d’emplegar l’occitan.

Tornat a Nimes, es dins aquel encastre d’amistats intellectualas dels amics de las Lettres françaises que rescontrèt Robèrt Lafont. Portèt a aqueste unas reviradas occitanas de Lorca. Coma o faguèt per mantun escriveire novelari, Lafont l’encoratgèt dins son projècte d’escritura, l’ajudèt dins son aprendissatge d’una grafia coerenta. D’ara enlà, Allan escriguèt, dins las annadas 50-60, un fum de tèxtes poetics ont se reconeis, a costat de l’influéncia de Lorca, aquela de la lectura de la Bíblia, mai que mai del Cantic dels cantics.

 

Amb Lorca an en comun la dobla influéncia de l’oralitat (lo cant popular, mai que mai) e aquela del surrealisme que dona a son òbra aquela lutz de realisme poetic. De l’amor del teatre que partatjava amb Lorca, li demòra tanben l’utilizacion frequenta del dialòg dins de poèmas que pòdon aprochar la dimension d’una pèça de teatre, e que se tròba tanben dins de tèxtes mai corts:

 

Dicha dei Santas

Pèr lo pintre Joan-Pèire Ramon

 

Dròlle, ont anaràs, anuech?

- Ai Santas, ma maire, ai santas

- E de qué i anaràs faire?

- Vòle anar vèire lei caracos

- Lei caracos son de laires

Te raubaràn ton capèu

- Ambé de fuelhas de varatge

Me ne’n trenarai un mai bèu

- Lei caracos an de dagans

Esconduts dins sei laüts

- Adonc vendrai un laüt

E farai cantar leis èrsas

- E lei caracos, en s’enanant

Ras de la mar te quitaràn

- Adieu maire ja me sònan

D’alai lei Santas de la Mar.

 

31 d’avost de 1954

 

Ailàs per el, l’edicion occitana d’aquel temps que repausava sus de mejans estequits, li donèt pas l’escasença de rescontrar lo public que ne somiava, pas mai que l’auto-edicion que practicava, de mercés los mejans tecnics que li donava son mestièr de redactor dins de jornals locals. A la fin de las annadas 60, se bandiguèt dins un militantisme activista. La creacion ne patiguèt. L’activisme rescontrèt pas mai la societat occitana que la poesia d’Allan l’aviá tocada. E Allan se repleguèt dins una granda solesa fins a sa mòrt. Demòra l’òbra, abondosa, esmoventa, qu’èra esmarrada dins tot un fum de revistas, de librilhons tirats a despart, e mai de poèmas manescriches roneotats a la maquina a alcoòl o embarrats dins los archius familhals.

 

Mercés la fisança de la familha, aquela òbra serà liurada al public en dos volums, jol títol generic dels Cants de la tibla qu’Allan, un temps obrièr maçon, aviá causit per son òbra complèta. Lo primièr volum editat, Lei Cants de la tibla 1, pòrta lo títol Lei Cants dau deluvi, coma se sonava tanben lo primièr volum editat d’Allan, dins la prestigiosa colleccion "Messatges" de l’IEO.

 

 

 

Maria-Joana Verny


-----
ALLAN, Robert. Lei Cants dau deluvi – lei Cants de la tibla I. Lètras d'òc, 2012. 240 paginas, 22 èuros.