Un novèl estudi a confirmat que lo celèbre empèri nomada dels xiongnus foguèt un empèri fondat sus una estructura etnicament plan divèrsa. Los xiongnus contrarotlèron l’estepa euroasiatica fa mai de 2000 ans e lor empèri foguèt mai vast encara que lo posterior e benlèu mai celèbre empèri mongòl.

Aital, los xiongnus visquèron a la meteissa epòca qu’al començament de l’empèri  roman e venguèron lo grand enemic de la China imperiala d’aquel temps. Foguèron los xiongnus que provoquèron la bastison de la granda muralha chinesa. E ara una còla de cercaires afirman que l’empèri dels xiongnus foguèt mai que mai un empèri multietnic.

O dison principalament per aver trapat una granda diversitat genetica en los individús e clans analisats. A aquela epòca, las femnas ocupavan las posicions mai nautas e la diversitat etnica se trapava tanben entre los òmes de bassa casta. Aquò seriá lo retrach qu’ara n’an realizat aqueles scientifics.

L’ombra de l’istòria

L’empèri dels xiongnus pòt èsser considerat uèi coma lo primièr empèri nomada de l’istòria. Mas ara de nòvas pròvas arqueologicas e l’estudi de lor ADN ne balhan un novèl imatge. Los xiongnus bastiguèron un empèri  1500 ans abans los mongòls. Lèu venguèron un dels estats mai poderoses de l’Edat de Fèrre e arribèron d’influir sus de païses tan luènhs coma Roma o Egipte.

La lor basa economica foguèt l’elevatge e tanben foguèron plan celèbres pr’amor del lor nomadisme. Foguèron de guerrièrs terribles e la lor preséncia, al nòrd de China, entraïnèt la bastison de la muralha chinesa. Totun, jamai non aguèron un sistèma d’escritura e uèi sonque los coneissèm pels lors vesins, los chineses.

Car foguèron justament los chineses Han que ne parlèron mai. Foguèron lors enemics, mas tanben escriguèron sus las lors organizacion sociala, costumas e originas. Fins ara se cresiá que èran la resulta d’una èrsa meridionala de nomadas qu’arribèron en Mongolia aperaquí en l’an 200 abans lo Crist. Mas demoravan dobèrtas fòrça questions istoricas.

E una còla de cercaires de l’Institut d’Antropologia Evolutiva Max Planck, a mai d’autras universitats coma la de Seol, de Michigan o Harvard, comencèron un estudi genetic dels cementèris dels xiongnus en la region que foguèt la lor frontièra oèst, a Takhiltyn Khotgor.

“I aviá la sospiècha que los xiongnus avián una granda diversitat genetica, çò diguèt Juhyeon Lee, de l’Universitat Nacionala de Seol. Pasmens, demorava pas clar encara se aquò foguèt la resulta d’una amassada de tribús localas o s’aquestas èran ja divèrsas abans la formacion de l’empèri”.

Per ansin, los cercaires descobriguèron que dins un meteis cementèri i aviá d’individús amb una diversitat genetica estonanta e qu’aquesta se remarcava a totes los nivèls, pas sonque al nivèl local. Aquò provava en los xiongnus una diversitat genetica enòrma.

Tanben i aviá de castas. D’individús qu’apertenián al reng pus bas tanben mostravan una diversitat genetica plan nauta, e aquò fa pensar qu’èran originaris de regions situadas en defòra de l’empèri dels xiongnus. Del lor caire, los individús sepelits dins de tombèls fòrça polits tanben èran plan divèrses geneticament. Los maridatges se fasián totjorn amb d’aristocratas de l’èst d’Eurasia.

"Ara podèm dire que ja sabèm cossí se formèt aquel empèri nomada: per mejan de maridatges amb de clans exteriors. Cada còp qu’avançavan, s’unissián a de grops de defòra per refortir l’empèri", çò afirmèt Choongwon Jeong, de l’Universitat de Seol.

L’arqueologia confirmèt, en mai d’aquò, l’important ròtle de las femnas dins la societat dels xiongnus. Sonque a Takhiltyn Khotgor los cercaires descobriguèron que i aviá mai d’una femna enterrada amb d’òmes sacrificats apuèi. E los tombèls trapats èran meravilhoses, amb d’aur e de bronze, de seda e de veire, de fusta e d’objèctes de guerrièrs a caval.

"Las femnas xiongnus èran los agents estatals a la frontièra e sovent apertenián a la nauta aristocracia xiongnu. Elas servavan la tradicion e dirigissián la politica, çò apondèt Bryan Miller", de l’Universitat de Michigan. (Legissètz la seguida).




 

Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion.  Podètz legir l'article entièr aicí.