Fins ara, l’egiptologia aviá pas jamai trapat de mans copadas dins de tombèls egipcians antics. Èra coneguda qualque tradicion faraonica de copar las mans dels enemics dels egipcians, e aital apareissiá dins plusors gravaduras ieroglificas de l’Egipte anciana mas aquò demostrava pas res al nivèl arqueologic. Fins qu’ongan una còla d’arqueològs descobriguèsse de mans talhadas dins un tombèl d’aquela epòca. E ara cal saber de qui foguèron aquelas mans e perqué foguèron copadas. Un mistèri de mai per l’Egipte antica…

Lo tombèl es de l’epòca situada entre los ans 1640 e 1530 abans lo Crist. Foguèron la resulta d’una punicion? Foguèt benlèu una ofrenda? Perqué foguèron plaçadas ailà? E de qui foguèron aquelas mans, d’enemics dels egipcians? La recèrca contunha, mas poiriá dobrir encara mai de questions a la sciéncia qu’i podèm pas encara respondre.

L’estudi de las mans talhadas dins l’Egipte anciana es estat publicat dins lo numeric Nature; sembla que la descobèrta de divèrsas mans copadas dins un tombèl poiriá èsser importanta. Son las mans drechas de 12 personas e foguèron depausadas dins un tombèl trapat davant un palais a Tell el-Dab’a, dins lo nòrd d’aquel país.

L’estat actual d’aquelas mans es pro delicat. Lo sòl èra umid e los estudiar es venguda una causa malaisida. Pasmens, sembla que se pòt ja confirmar una tradicion egipciana mesconeguda pels arqueològs fins a l’epòca actuala. 12 personas patiguèron la mutilacion de la man drecha a aquel moment, e es possible que d’autres tombèls isolats tanben n’aguèsson, çò que vòl dire qu’aquela tradicion demorada sonque dins de grabaduras egipcianas tanben foguèt reala pr’amor qu’ara l’arqueologia o pòt confirmar. La còla d’arqueològs a confirmat que lo nombre de mans talhaas poiriá ben arribar a 18 personas.

Divèrsas ipotèsis

Aquelas mans foguèron depausadas de mai d’una manièra e los arqueològs dison qu’avián plusors ipotèsis sus l’afar; benlèu foguèron talhadas quand la persona èra viva… o pas. Per aqueste cas, los egipcians esperèron qualques oras, per aténher la fin de la rigidesa del mòrt, qu’arriba sonque qualques oras après lo decès.

Foguèron, pasmens, ben copadas, e una persona sens experiéncia auriá pogut daissat de marcas sus las mans, çò que se debanèt pas. E foguèron sepelidas amb los teissuts encara tendres, çò que benlèu poiriá soslinhar que foguèron plan preparadas abans d’èsser sepelidas.

Las personas que patiguèron aquela mutilacion èran annadas d’entre 14 e 21 ans. Mas los scientifics n’an pas pogut confirmar lo sèxe. E an pas tanpauc far un estudi genetic en causa del marrit estat d’aquelas mans. Mas segon la mesura de las mans, se pòt sospechar qu’èran majoritàriament masculinas, franc d’una man clarament femenina. (Legissètz la seguida).

Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion.  Podètz legir l'article entièr aicí.