La comission parlamentària encargada de l’enquista sus la mòrt d’Yvan Colonna dins la preson d’Arle en 2022 presentèt dimars un rapòrt fòrça dur que conclutz una succession de “defalhiments, inaccions e errors” de part de las autoritats e recomanda una “reforma imperiosa” de l’estat de “detengut particularament senhalat” (DPS), lo “refortiment de la deteccion e de la susvelhança dels detenguts radicalizats perilhoses”, e lo melhorament de la presa en carga dels que “presentan de trebols psiquiatrics”.

Yvan Colonna foguèt assassinat dins la preson d’Arle en març de 2022. Èra estat condemnat a perpetuitat en 2007 per l’assassinat del prefècte Claude Érignac. Mas el afirmava totjorn son innocéncia e lo nacionalisme còrs considerava que i aviá de motivacions politicas dins son procès. L’assassin de Colonna, Franck Elong Abé, èra un presonièr de 36 ans amb un pesuc passat criminal. Complissiá ara sa condemnacion a Arle per “associacion de malfactors terroristas” après èsser detengut en Afganistan.

Franck Elong Abé, classat TIS (per “terrorista islamista”), aviá multiplicat los incidents en preson. Segon lo rapòrt, patissiá de trebols psiquiatrics e auriá pas jamai degut èsser plaçat en detencion classica e encara mens trabalhar, tot sol, al contacte d'autres detenguts.

Lo rapòrt met en parallèl, d’un caire, la “severitat” del tractament carceral impausat a Colonna, coma, per exemple, lo refús de levar son estatut de DPS malgrat un “bon comportament” en tot empedir son transferiment devèrs una preson còrsa, e d’autre caire las “mansuetuds” dont al contrari beneficièt Franck Elong Abé, tanben senhalat DPS.

Franck Elong Abe “a fach sonque çò que l'estat auriá degut far”

En mai d’aquò, l’enquista revèla d’escambis per WhatsApp de dos prefèctes en activitat que s’èran regaudits del crime. “Fernandel tua Érignac un segond còp”, çò disiá un d’eles en referéncia a la decision de l’alavetz primièr ministre Jean Castex de levar l’estatut DPS d’Yvan Colonna del temps que l’autre disiá que “M. deu demissionar”, en referéncia, çò sembla, a Macron. Al moment del crime, un dels prefectes d’aquela convèrsa ditz que Franck Elong Abe aviá “fach sonque çò que l'estat auriá degut far en aquel temps” e mai prepausava “un referendum nacional [çò es estatal] sus l'independéncia de Corsega”, coma “se faguèt per Argeria”. Encara qualques messatges demandavan la demission de Jean Castex, estimant qu'aviá “traït l'estat”, o a defaut la demission d'Emmanuel Macron. “Èra pas la pena de nos obligar de far de salas Érignac pertot s'es per pissar sus sa memòria uèi”.

Demest las recomandacions, la comission suggerís de melhorar la coordinacion entre los diferents servicis d'entresenhas, e de rendre obligatòri l'avaloracion o la reevaluacion d'un detengut TIS abans son integracion en detencion classica. D’autre latz, prepausa de permetre lo “raprochament familial” dels detenguts còrses en complissent las òbras de securizacion necessàrias del centre penitenciari de Borgo, en Corsega, per que pòsca aculhir de presonièrs classats DPS, fixar dins la lei que l'estatut DPS es a priòri non definitiu e que deu èsser reexaminat regularament segon de critèris objectius.