Coma cada 17 de junh, era Val d’Aran que hestege ué era sua hèsta nacionau, enguan damb ua arreconeishença especiau entàs còlhes de dances deth país e damb era commemoracion deth 32u anniversari dera arrecuperacion der autogovèrn. Eth 17 de junh de 1991, eth país occitan de cap de Garona arrecuperèc es sues institucions dempús mès d’un sègle e miei d’inactivitat.

Es actes oficiaus que comencen damb era recepcion pera sindica de totes es autoritats e des convidats ena sedença deth Conselh Generau. D’aquiu que començarà era tradicionau marcha de penons portadi pes representants de cada terçon enquiara glèisa de Mijaran a on s’amiarà a tèrme un acte institucionau.

En acte s’autrejarà eth prèmi 17 de junh as còlhes de dances d’Aran. Fin finau s’issarà eth drapèu d’Aran, sonarà er imne occitan e dançaràn es diuèrses còlhes de dances deth país.

Er eveniment se debane jos eth rebrembre des aigats de hè 10 ans, eth 18 de junh de 2013, e deman se n’inaugurarà ua exposicion. Aqueth dia, i aguèt en Aran, Comenge, Bigòrra e Bearn d’aigues gròsses des arrius, sustot de Garona, que desbordèren pr’amor deth desgèu dera nhèu des montanhes e dera ploja intensa d’aqueri dies.

Hèsta populara en Toran

En Sant Joan de Toran, era associacion Stereo Val Accion Culturau a organizat una jornada deth hestau Periferia Culturau damb jòcs de quilhes, jòcs tara mainadèra, un collòqui sus “Era Val d’Aran laguens dera nacion occitana”, talhièr de dances tradicionaus damb Es Corbilhuèrs de Les e es concèrts de Lo Bal del Lop e Ò.C. Brigada Internacional.

Er autogovèrn d’Aran

Era data deth 17 de junh que mèrque era restauracion deth Conselh Generau, qu’ei eth mès naut organ de govèrn aranés e, ath madeish temps, era principau administracion autonòma de tota Occitània. Justament per açò, era accion e era politica deth govèrn aranés son un exemple e un referent entà toti es occitans, que ven coma ua part deth sòn país ei estat capabla d’arribar a un govèrn autonòm damb tota era sua dignitat, en tot perméter era arrecuperacion dera lengua e dera cultura.

Era Val d’Aran qu’auec es sues institucions pròpries enquia 1834 quan sigueren suprimides pera reina espanhòla Isabèu IIu, qu’empleguèc era fòrça entà dissòlver es organismes tradicionaus aranesi. Un sègle mès tard, pendent era Dusau Republica Espanhòla, se sagèc de retornar as aranesi eth sòn govèrn autonòm tradicionau, mès era revòlta fascista deth generau Francisco Franco e era dictatura posteriora ac empedic. Calec demorar enquia 1991, quan eth govèrn catalanista dera Generalitat de Catalonha, pressionat peth movement ciutadan aranés des Terçons, restaurèc eth Conselh Generau e ne convoquèc es prumères eleccions entà tornar as aranesi eth sòn regim d’autogovèrn.

👋 Adiu! Tà començar eth Perifèria Cultural, eth 17 de junh que vam a celebrar era prumèra Hèsta d’Aran populara. 🎉

📍 Atencion! Finauments, non serà en Bausen, mès que serà en Sant Joan de Toran (Canejan)! Vos i demoram! pic.twitter.com/tJ4vi9zRhf

— Perifèria Cultural (@periferia_cult) June 7, 2023

Er Archiu Generau d’Aran celèbre era Hèsta d’Aran

Visites guidades ara Casa deth Senhor, Archiu e Petit Musèu dera Escòla

🗓️Deluns 12
🗓️Diuendres 16

🕛12.00h#XAC#XarxadArxiusComarcalspic.twitter.com/shExtlodMo

— agaran (@agdaran) June 9, 2023