I aguèt las dictadas occitanas, i aguèt una edicion 2022 amb les cantadors de la primièra ora Claudi Marti e Eric Fraj, l’edicion 2023 balhèt una plaça tota particulara a las femnas.

Ongan, tota la jornada, cadun  d’un biais personal rendèt omenatge a la cantadora dels ans 1970, Rosina de Pèira que dorbiguèt le camin a las generacions venentas e que defuntèt en 2019 dins un vilatge vesin d’Arièja.

Le 25 de junh de 2022, just a la fin de la jornada occitana, Frederic, l’occitanista engatjat dempuèi bèl temps a, aviá ja le programa de 2023 dins le cap e tre le 26 de junh de 2022 le projècte èra plan endraiat. Se caliá bolegar, que las femnas artistas son pas plan nombrosas e las cal reservar pro d’ora.

Cal dire que dempuèi la primièra edicion de la dictada, un arramat d’afogats occitans plan motivats s’èran botats a l’òbra e rebussats las margas per organizar, iniciar qualques monbruneses a l’occitan, pensar, soscar, preparar… Ongan encara tot una còla de benevòls s’èra mobilizada per far passar l’informacion, le programa, per convidar totas las gents que coneisson a se marcar pel repèish… 

Protegir le patrimòni, protegir la “lenga nòstra”, la far viure dins l’encastre de Total Festum mercès a l’ajuda de la region, del departament, tala es la mission de l’associacion “La Maison de Montbrun”. Projèctes, programas, demandas, dorsièrs, calculs.. a aquò i son acostumats.

Al programa conferéncias, poesias, concèrts, cants polifonics, balèti, jòcs de fusta de “Vam e Nhac”, repèish, cançons dels calandrons de la Calandreta de Pàmias…

Jòrdi Labouysse nos parlèt de qualques femnas occitanas que marquèron lor sègle, femnas de las qualas se parla pas jamai o gaireben pas. Nos contèt la vida de Gàllia Placida, la reina visigòta, la granda Alienòr d’Aquitània, Simone Weil la filosòfa, las anonimas, las eretièras … tant d’autras, totas aquelas qu’avián les meteisses drets que les òmes abans la Revolucion…

Paulina Kamakine nos ofriguèt una polida passejada poetica, una passejada dins son antologia de poetessas occitanas ont aviá recampat fòrça poesias d’elas.

Las lagremas d’emocion puntegèron dins les uèlhs de las gents que s’èran venguts assietar dins la polida glèisa per escotar cantar las Airetères amb la joena Agata Tinet.

Sortir de la gleisa per se botar tot doçament a taula tot en escotar la cantèra de Carbona. Cantèra ont se venguèron apondre totes les espectators, les cantadors, les musicians, per acompanhar l’aperitiu, un polit moment de partatge..

Èra le moment de s’acampar jos la hala per tastar aquelas lentilhas monbrunesas a la mòda Alain Vidal, que ne fasèm la reclama dempuèi de meses!

Pensi que se’n va parlar encara longtemps d’aquelas lentilhas d’Alain que las gens se’n desbrembarián gaireben la famosa garbura montbrunesa !

Les calandrons podián pujar sus l’empont amb la Pascala de Revelhet per nos cantar qualques unas de lors creacions (cançons d’aquel paure Carnaval un pòc mès gaujosas que de costuma). E per clavar, l’imne occitan, le Se Canta acompanhats per totes les espectators estrambordants e aüroses  d’entendre aqueles maitnages manejar la “lenga nòstra”. Tot es pas perdut !

Èra le moment per Pascala, son grop e Agata Tinet (la dròlla foguèt pertot, tota la serada a cantar, jogar …) de nos ofrir un plan polit ramelet de cançons occitanas, cançons o puslèu contes de la vida d’abans.

Manjar, escotar, picar de las mans… èra arribat le moment de se bolegar, le moment de dançar.  Pierre Garrigues e le grop Bouilleurs de sons anavan far sonar totes aqueles instruments que fan, virolejar, sautar, dançar giga, mazurka, rondèu, fandango … pichons, grands, joens, mens joens, mai vielhs, montbruneses de longa, novèles monbruneses, totes avián grand plaser de dançar amassa.

Una jornada plan comola, una jornada plan capitada, una jornada ensolelhada, una jornada per festejar la lenga occitana, cal contunhar !

Le programa de l’an que ven? Pensi qu’es ja dins le cap de Frederic e de qualques unes.

Perqué pas de joves artistas de la generacion novèla?