La trobalha de rèstas fossilas d’un monard que visquèt fa 8,7 milions d’ans en çò que uèi es Anatolia suggerís, coma ja o avián fach las descobèrtas d’Hispanopithecus, Pliobates cataloniae e encara Pierolapithecuscatalaunicus (dins la peninsula Iberica) de mai en mai que los ancessors ominoïdes de nòstra espècia aurián evolucionat en Euròpa. Aital o torna confirmar la classificacion del monard del Miocèn Anadoluvius turkae, descobèrta a Çorakyerler, al centre de la peninsula d’Anatolia.

Pasmens, lo debat sus l’origina dels ominoïdes (grop de grands monards e d’umans) es encara dobèrt dins la comunautat paleoantropologica. Fins ara se pensava que los ominoïdes e los ominins (familha de las espècias umanas) aurián una origina africana. De recentas descobèrtas, totun, faguèron cambiar lo vejaire general e prepausar qu’aquela origina geografica seriá Euròpa e non pas Africa. Las recentas trobadas d’Anatòlia o demostrarián.

Anadoluvius turkae aguèt una vida plan longa coma espècia dins la familha dels ominoïdes europèus car visquèt almens 2,3 milions d’ans. “Los ominoïdes evolucionèron en Euròpa occidentala e centrala ont demorèron mai de 5 milions d’ans. D’ailà s’espandiguèron vèrs la Mediterranèa orientala e puèi se n’anèron vèrs Africa pr’amor del cambiament climatic e del fach que i aviá encara de mens en mens de bòsques,” çò diguèt David Begun, paleontològ a l’Universitat de Toronto.

E segon los cercaires, los òsses fossils d’Anadoluvius turkae sonque son estats trapats en Euròpa e Anatòlia. Los òsses d’Anadoluvius turkae  incluson un crani parcial e l’espècia foguèt descobèrta en 2015 a Çorakyerler. Totun l’espècia foguèt pas classificada fins ongan. 

Anadoluvius turkae aviá las mesuras d’un chimpanzé mascle adult (50-60 kg), e visquèt, segon los cercaires, dins una selva seca, e çò de mai segur es que demorava la màger part del temps sus lo sòl e pas dins los arbres. De rèstas d’autres animals e de signes geologics soslinhan que l’environament ont viviá Anadoluvius turkae èra un bòsc dobèrt, çò confirmèt Ayla Sevim-Erol, de l’Universitat d’Ankara.

Per los paleontològs, lo monard aviá de fòrtas maissas que suggerisson una dièta dura amb de raices e d’autras plantas. Al costat d’Anadoluvius i aviá de girafas, de facochèrs, de rinocèros, d’antilòps, de zèbras, d’elefants, d’iènas, de leons e d’autres predators. Totes se ne serián anats de la Mediterranèa vèrs Africa fa 8 milions d’ans.

 “Ja èra conegut dempuèi longtemps que la fauna actuala africana aviá per origina la Mediterranèa orientala. Ara, en mai d’aquò, podèm inclure tanben los ancessors dels ominins africans e tanplan nòstra espècia, çò apondèt Sevim-Erol. E es estat demostrat qu’Anadoluvius foguèt una part de l’origina de l’arbre evolutiu que balhèt luòc als chimpanzés, als bonobos, als gorillas e als umans actuals”.

Segon los cercaires, doncas, los ancessors dels grands monards e ominins africans que foguèron nòstres ancessors en Africa aguèron lor origina en Euròpa e Mediterranèa orientala pee Anadoluvius o encara d’autras espècias coma Graecopithecus o Ouranopithecus. Los nòus fossils confirman doncas aquela origina geografica de cèrtas espècias que, puèi, se n’anèron vèrs Africa. E las espècias balcanicas e anatolianas serián d’ominoïdes evolucionats d’Euròpa occidentala.

“I a pas de rèstas d’ominoïdes en Africa, sonque en Euròpa e Anatolia. I a pas res fins fa 7 milions d’ans, la data ont començam de trapar de rèstas d’ominins africans, çò diguèron los cercaires. L’ipotèsi que los ominoïdes aguèron per origina Euròpa es de mai en mai solida e demòstra que los ominoïdes, amb fòrça autras espècias de mamifèrs, migrèron d’ailà vèrs Africa entre fa 9 e 7 milions d’ans”. (Legissètz la seguida).

Aqueste article es publicat dins Sapiéncia, la revista occitana de divulgacion scientifica, amb la quala Jornalet a un acòrdi de cooperacion. Podètz legir l'article entièr aicí.