Emmanuel Macron a inaugurada la Ciutat Internacionala de la Lenga Francesa a Villers-Cotterêts, un projècte de 211 milions d’euros, equivalent al còst del Centre Jòrdi Pompidor de París o al musèu del Cai Branly. Lo sit aculhís una exposicion permanenta, de residéncias d’artistas, un cafè, un auditòri, e de projèctes d’ostalariás e de restauracion. Lo musèu a per tòca d’atirar 200 000 vesitaires per an. Celèbra la diversitat e l’evolucion de la lenga francesa, en abordant lo ròtle complèxe de la lenga dins lo contèxt de la colonizacion. Lo musèu suscita egalament de reflexions sus de subjèctes contemporanèus, coma l’inclusivitat e l’evolucion de la lenga.

Lo musèu situa la data de naissença del francés coma lenga oficiala a l’Ordenança de Villers-Cotterêts, çò que d’especialistas an contestat en estimant que s’agissiá d’una estrategia de comunicacion politica, çò rapòrta Libération. D’efièch, sembla qu’es l’idèa d’Emmanuel Macron, compte tengut de çò qu’expliquèt a d’escolans que vesitavan lo sit en setembre de 2017:

“Sèm totes franceses mentre que parlàvem sovent de pateses un pauc desparièrs. França s’es facha per la lenga. Lo rei a decidit que totes los que vivián dins son reialme devián parlar francés.”

Un otratge a las lengas minorizadas

E mai l’institucion de la Francofonia siá ja polemica e criticada per difondre l’imperialisme francés, la creacion d’aquela Ciutat Internacionala de la Lenga Francesa a Villers-Cotterêts es tota una provocacion pels que defendèm la subrevivéncia de las lengas que, coma la nòstra, comencèron de patir una sevèra decadéncia justament en aquel castèl lo 15 d’agost de 1539 amb l’ordenança de Villers-Cotterêts.

A prepaus de l’inauguracion d’aquel sit, recomandam l’editorial d’Andrieu de Gavaudan publicada dissabte sus Jornalet e la reflexion de David Grosclaude sus son blòg.

L’Ordenança de Villers-Cotterêts

L’ordenança de Villers-Cotterêts foguèt dictada lo 15 d’agost de 1539 pel rei Francés Ir de França. Lo decret enebís l’usatge de quina que siá autra lenga que lo “vulgare françois” dins los escriches judiciaris e de l’administracion, oficialament per tal d’evitar de marridas interpretacions.

L’ordenança èra dirigida contra lo latin, mas marquèt la fin de l’occitan coma lenga oficiala en Occitània jos dominacion francesa, e anava empachar l’oficialitat d’autras lengas a mesura que s’incorporavan a la corona francesa coma lo basco, l’alemand d’Alsàcia, lo còrs, etc. pr’amor que tre alavetz tota la documentacion oficiala redigida en França se fasiá en lenga francesa e s’impausava lo francés dins totes los actes publics.

L’ordenança de Villers-Cotterêts es l’eveniment mai important de regularizacion de l’administracion e de la justícia abans la Revolucion Francesa, e aguèt coma consequéncia immediata o de tèrme long la decadéncia de las lengas escrichas autras que lo francés. Pasmens, l’imposicion del francés a l’escòla arribariá pas abans la generalizacion de l’educacion obligatòria, a la fin del sègle XIX.

#VillersCotterêts | « À un moment où les divisions reviennent, où on voudrait renvoyer les communautés et religions dos à dos, la langue française est un ciment. » @EmmanuelMacron

Après 4 années de travaux, la cité internationale de la langue française est née, prête à rayonner. pic.twitter.com/JWyh6LX6Wc

— Marie Lebec (@MarieLebec78) October 30, 2023