Alidé Sans non dèishe d’estonar-mos. Qu’a estat tostemp ua artista en toti es sensi qu’implique eth concèpte e tanplan ua referéncia entara Val d’Aran e entà tot eth territòri occitan. Cada còp que hè un movement nau, mos demòstre es sues granes capacitats.

Dempús de diuèrsi ans damb cançons d’autor fòrtament influenciades de rumba, hip-hop o reggae, en mantier totstemp era esséncia des sues arraïtzes araneses, Alidé Sans mos presente ara un album autoprodusit, en quau era artista afirme que s’i a deishat era anma. Parlam deth projècte Arraïtz: 8 cançons tradicionaus damb un cèrt punt modèrn a on s’utilizen cèrti estruments tecnologics qu’apròpen era tradicion deth panorama musicau actuau e que refortís era esséncia panoccitana. Cau nuançar qu’Arraïtz non solament amasse cançons d’origina aranesa, mès tanben des quate cornèrs d’Occitània, qu’Alidé i mòstre, coma tostemp, ua grana personalitat en estil musicau e tematic deth sòn album.

Er estil musicau deth nau projècte dera cantadora de Bausen ei de mau classar, contunhe d’èster un genre d’autor, mès a cambiat considerablament eth punt d’enguarda musicau. Arraïtz arribe damb ua fòrta entrada folctronica-pòp damb un cèrt punt de punk e de psiquedelia, aguest còp acompanhada damb ua banda que prepause ua musica damb un ritme fòrça dançable e tradicionau, en tot dar-li ua energia especiau.

Era reivindicacion ar orde deth dia

Arraïtz comence damb era adaptacion aranesa d’un poèma de Marcela Delpastre e non dèishe en cap de moment d’èster ua reivindicacion dera tradicion occitana. Passe  per cançons istoriques coma “Non plores Tonet” o per d’autes que son mès de cunhèra, de balh, d’amor o dera vida vidanta de bèth temps hè. De un aute costat, trobam qu’es cançons includissen ua perspectiva de genre, çò qu’ei ua causa remercabla se tiem compde qu’es tradicions vien soent damb un hons patriarcau. En bona part, Alidé a era mission de descreditar es origines masclistes deth folclòre deth temps que hè a empoderar ara figura femenina, en tot refortir ar encòp er esperit occitan. Ua pèça fòrça remercabla ei “La Molièra”, que dèishe en evidéncia ua cançon tradicionau qu’es sues paraules banalizen eth viòl d’ua hemna en tot higer-i era rebellion d’ua hemna contra aqueth patriarcat. S’agís, sense cap sòrta de dobte, d’ua rectificacion deth folclòre occitan sense voler cambiar pas ne era sua esséncia ne era sua identitat.

Er acuelh deth public

Es prumères impressions dera critica son notablament bones e quitament se qualifique coma “òbra mèstra” eth trabalh dera cantautora aranesa, un projècte que ven tot just de nèisher e qu’ei en procès d’arribar ath grand public e de visibilizar Occitània pertot. Ja de prumères, era presentacion der album en concèrts ei tot un succès, Alidé artenh de sedusir e de connectà’s damb eth public en tot hèr-les a dançar ath ritme des cants occitans. Èm deuant d’un projècte que non a era tòca de cambià’c tot mès qu’ei un punt d’inflexion ena carrèra dera cantadora e, çampar, deth panorama occitan.

SANS, Alidé. Arraïtz. Dmusical 2024, 8 cançons.

 

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by Alidé Sans (@alidesans)