Lo roman de 2005 de l'escrivan occitan Joan-Claudi Forêt, Sang e Saba, es estat fa gaire publicat en catalan gràcias a la traduccion de l’escrivan nòrd-catalan Joan Lluís-Lluís. L'òbra es plan recebuda pels legeires catalans, fins al ponch que, divendres 21 de junh, l’informatiu del ser de la television de Catalonha non solament volguèt recomandar l’òbra mas prepausèt una entrevista de l’escrivan e del traductor que se tenguèt en catalan e en occitan.

Dins l’entrevista se destaquèt lo roman de Forêt, en soslinhant sa granda valor literària. Totun, non se parlèt solament de Sang e Saba mas tanben de la situacion d'Occitània e de la lenga occitana. Lo jornalista demandèt quina èra la situacion actuala de l’occitan: “Avèm aicí l’aranés, que s’ausís en aquesta television e mai siá dins un espaci temporalament limitat, mas quina es la santat de l’occitan dins la rèsta del territòri?”.

L'escrivan li respondèt que l'occitan es una lenga en perilh de desaparicion, e n’ofriguèt un contèxt istoric per comprene la persecucion que l’a patida la lenga long dels sègles. De son latz, Joan Lluís-Lluís ne comparèt la situacion amb la del catalan en la Catalonha Nòrd, en afirmant: “Meteis poison, meteisses resultats”.

Fin finala, lo jornalista se demandèt a prepaus de las legislativas e del vam anonciat de l’extrèma drecha quina repercussion tot aquò auriá sus la lenga. Lluís assegurèt que “l'extrèma drecha s’es totjorn mostrada extrèmament ostila a las lengas dichas regionalas. Non solament per tot aquò es un problèma, mas per tot aquò tanben”.

Anecdòta aranesa

Après l’entrevista, tres araneses que trabalhan dins aquela television escambièron amb Forêt, contents de poder parlar en occitan, d’ausir d’autres accents de la lenga nòstra que son pas sovent accessibles e de verificar que l’intercompreneson es possibla, e mai estrambordanta.

Sang e Saba

Sang e Saba conta l'istòria d'un jove de dètz e sèt ans que sap que deurà morir lèu, pr’amor que viu dins una guèrra perduda, una guèrra de resisténcia a una invasion. Mas çò que mai l’inquieta es pas sa mòrt imminenta, mas la certitud que morirà verge. Aquel viatge a travèrs de la guèrra ven tanben en un viatge devèrs la vida, ont lo protagonista cèrca las ressorsas interioras per resistir a la temptacion de l’aniilacion.

Una de las ressorsas mai estonantas son las plantas amb las qualas viu en èrms, gòrjas e plans. Lo roman situa lo lector dins un país ocupat, bombardat e jamai nomenat, mas facilament identificable a Chechenia. L'autor fusiona implicitament aquel territòri del Caucàs amb Lengadòc, en parlant aital d'una guèrra mai anciana e d’un masèl d’un autre pòble, de sas lenga e cultura. S’agís d’una òbra sus la resisténcia, l'identitat, l’adolescéncia e la subrevivéncia culturala.

En occitan:

FORÊT, Joan-Claudi. Sang e Saba. Editions Trabucaire, 2005. 160 paginas. 13 èuros.

En catalan:

FORÊT, Joan-Claudi. Sang i Saba. Traduccion de Joan Lluís Lluís. Edicions de 1984, 2024. 224 paginas. 19,50 èuros.