Eth Collectiu Lengua Viua hèc dimenge passat ua crida d’alarma as institucions qu’acreishen era preséncia dera aranés entà protegir e promòir er usatge sociau dera lengua. Ena escadença dera 30u edicion dera Corsa Aran per sa Lengua, Lengua Viua exigic ara Generalitat de Catalonha era aplicacion efectiva dera Lei der occitan aprovada en 2010. Ath delà, demanèren ara Corporacion Catalana de Mèdias Audiovisuaus (CCMA) —Catalonha Ràdio e TV3— qu’era coneishença der occitan aranés sigue obligatòria entàs professionaus que trabalhen ena Val d’Aran e que se cree ua equipa sufisenta entà garantir ua programacion pendent tot er an ena lengua deth país.

Lengua Viua demanèc tanben as administracions locaus, especiaument eth Conselh Generau d’Aran e es ajuntaments dera Val, qu’includissen er occitan aranés enes sues comunicacions oficiaus, enes sits web, en informacions e declaracions.

Eth Collectiu Lengua Viua arrebrembèc que dempús de trenta ans de revendicacions e accions de prumèr plan en favor der usatge sociau dera lengua, era situacion actuau ei tostemp critica. Pendent eth discors, se soslinhèc era importància de mantier viu er usatge der aranés non solament en eveniments especiaus, mès pendent tot er an. Se hec tanplan ua crida especiau as joens entà qu’empleguèssen era lengua cada dia, tant ena vida vidanta coma enes hilats sociaus.

Eth discors de Lengua Viua non desbrembe es reüssides; era lengua occitana a estat un des factors clau ena reconeishença internacionau dera Val d’Aran coma Resèrva dera Biosfèra de part dera UNÈSCO e s’an an artenhut succèssi coma era creishença deth teatre, era produccion de cuertmetratges, corsi de lengua en linha e era aparicion de naui grops musicaus. Totun, Lengua Viua remerquèc qu’encara demoraue fòrça entà hèr e arregraïc es esfòrci dera comunitat en aguest sens.

En un nau projècte nomentat “Era peada de Mossen Condó Sambeat”, eth collectiu anoncièc que portarie era poesia der emblematic escrivan aranés en toti es pòbles dera Val. Aguest projècte començarà en Montgarri e Les, a on se plaçaràn inscripcions enes carrèrs o places acompanhades de còdes QR damb traduccions en diferentes lengües: “Volem, atau, hèr vedibla era estima pera lengua pròpria d’Aran non sonque entàs sòns pròpis vesins senon tanben tàs sòns visitaires”, ce ditz eth collectiu.

Fin finau, Lengua Viua hec ua crida a tota era comunitat aranesa a exercir es sòns drets lingüistics en tot emplegar era lengua en toti es domenis dera vida vidanta.