Dins l’encastre del festenal Occit’amo, lo musician Sergio Berardo, mitic lidèr de la banda Lo Dalfin, prononcièt una leiçon-concèrt en fasent un viatge a travèrs de 20 instruments musicals que fan part de la tradicion occitana dempuèi l’Edat Mejana fins a l’ora d’ara.

L’acte se tenguèt lo 7 d’agost dins la localitat de Chiòt Martin, situada dins la Val Varacha, un endrech de tria per sa granda belesa e majestuositat.

Berardo, acompanhat del violonaire Simone Buccolo, presentava los divèrses instruments en fasent de pichonas explicas sus lor origina, e après jogava un o divèrses tròces musicals del parçan occitan de provenença (Bearn, Bigòrra, Roergue, Coseran, Lemosin, Piemont, Niça, Daufinat…). Demest los tròces jogats, i aguèt de pòlcas, rondèus, masurcas, branles, correntas e rigodons, que foguèron fòrça ben aculhits per un public passionat.

Un dels moments mai interessants foguèt sens dobte quand Berardo parlèt de la sonsaina, l’instrument que sintetiza melhor la tradicion musicala de las Valadas Occitanas. Los sonadors de sonsaina d’aquelas vals anavan dins l’Occitània Granda per se ganhar la vida en fasent sonar lors instruments. Degun sap pas exactament çò que jogavan perque avèm pas conservat de tèxtes ni mai de particions de las cançons qu’interpretavan. Çò que sabèm es que aqueles sonadors faguèron aquel mestièr fins al periòde comprés entre las doas guèrras mondialas.

Vaicí la tlista dels instruments presentats:

• FLAÜTAS: flaüta de còrn, flaüta drecha, fifre, flaüta armonica, subiòt, galobet + tamborin

• AUTBÒIS: clarin de Bigòrra, autbòi de Coseran, graile.

• CORNAMUSAS: boha de las Landas, chabreta de Lemosín, piva d’estròp, bodega (o craba).

• Arebeba

• SONSAINAS: Sonsaina (còpia de la pintada dins las frescas de Sant Esteve de Busca), sonsaina del nòrd d’Auvèrnhe.

• Organin

• Violon

• Semiton

L’espectacle faguèt fin amb un sopar aprestat per lo cosinièr occitan Jury Chiotti, del restaurant Reis Cibo Libero di Montagna, ont lo public poguèt degustar divèrses plats de la tradicion culinària occitana. Lo menut consistiguèt en “bòdi e alhòli” (dins las Valadas, a la patana li dison, tanben, “bòdi”), cebas abausadas, aligòt e caçolet de Vermala, e, coma dessèrt, pastís d’Òls amb un granissat de most.