A partir de genièr de 2025 seràn multats los establiments comercials en Andòrra que respectarián pas lo catalan, çò rapòrta Andorra Difusió. Mònica Bonell, la ministra de la cultura e dels espòrts, a soslinhat pendent una declaracion a la Ràdio Nacionala d’Andòrra qu’aquela legislacion a per mira de garentir que totas las personas que s’exprimirián en catalan sián aculhidas en aquela lenga. “De genièr de 2025 enlà, la competéncia serà transferida al Departament del Comèrci, que serà encargat de l’aplicacion de las sancions. D’efièch, dins las letras de denóncia que sèm a enviar, los avertissèm ja que se pòdon expausar a de sancions”, çò declarèt Mònica Borrell.

Segon Racó Català, los comèrcis se deuràn conformar a la lei sus l’utilizacion del catalan, adoptada lo 25 d’abril passat. Aquela nòva reglementacion prevei d’emendas de 6000 a 60 000 èuros per las infraccions grèvas. Per exemple, los comerçants que refusarián sistematicament de servir en catalan pendent tres ans riscarián de sancions pesugas. De per abans, sufisiá qu’un sol emplegat parlèsse catalan per qu’un establiment foguèsse en conformitat amb la lei, mas d’ara enlà, totes los emplegats deuràn poder comunicar amb los clients en aquela lenga.

En mai d’aquò, a comptar de 2025, totes los nòus trabalhadors en Andòrra recebràn una brocadura que lor explicarà lors obligacions pertocant l’utilizacion del catalan, condicion essenciala pel renovelament de lor permís de residéncia l’an seguent. La responsabilitat de garentir l’acuèlh en catalan incombirà a las entrepresas, qu’encorron de sancions sevèras en cas de non-respècte.

E mai siá una lei que demanda sonque de simplas nocions basicas de catalan, pasmens sola lenga oficiala del principat europèu, suscitèt de reaccions negativas de part de youtubaires qu’i an lor residéncia, sovent per de questions fiscalas. L’influenciaire espanhòl Agustin51, que demòra en Andòrra dempuèi cinc ans, considerèt las nòvas exigéncias lingüisticas coma “una dictatura”.

Las anóncias dins los establiments comercials e publics deuràn tanben èsser fachas en catalan, amb la possibilitat d’una traduccion. Aquò concernís divèrses luòcs, tals coma los centres esportius, las discotècas, las salas de concèrts e las estacions d’esquí. Segon una enquista suls usatges lingüistics, lo 75 % dels andorrans càmbian de lenga se lor interlocutor respond pas en catalan, çò que demòstra l’importància d’aquela mesura per la preservacion de la lenga pròpria del país.