Actualitats
Es Martror: la fèsta dels mòrts de Totsants
En Occitània, coma dins los païses vesins, aquela fèsta coïncidís amb lo periòde mai escur de l’annada, de novembre al solstici d’ivèrn
Tèxte legit
Uèi es Martror, la fèsta dels mòrts de Totsants que se sèrva totjorn en fòrça endreches d’Occitània. Segon Occitanica, lo tèrme “Martror”, d’usatge plan corrent dins los tèxtes medievals, correspondèt pendent longtemps a la fèsta dels martirs crestians. Justament, lo mot “martir” es l’etimon de “Martror”.
En Occitània, coma dins los païses vesins, aquela fèsta coïncidís amb lo periòde mai escur de l’annada, de novembre al solstici d’ivèrn. Lo primièr de novembre marcava lo començament de l’an dins lo calendièr celtic, que teniá son primièr mes consagrat als escambis simbolics entre lo mond dels vius e lo dels mòrts.
Tradicionalament, comença la sason d’un certan renovelament de las tèrras lauradas e semenadas: “de la Sant Miquèl a Martror”, çò ditz lo provèrbi en indicant lo periòde del 29 de setembre al 1r de novembre, e i a encara lo temps de la plantacion dels arbres fruchièrs a l’entorn del jorn de Santa Catarina, lo 25 de novembre.
La glèisa catolica sacralizèt aquel periòde a partir del sègle IX en instituissent la fèsta de totes los sants (çò es Totsants) lo primièr de novembre, e puèi un “jorn dels mòrts” l’endeman.
Qualques tradicions occitanas de uèi
D’enquistas menadas long del sègle XXn suls rites, cresenças, tradicions ritualas en Occitània, an permés de repertoriar de nombrosas practicas vivas fins als ans 1980 dins los Pirenèus e en Roergue, ont demòra totjorn a Sant Ginièis d’Òlt (Aubrac) una tradicion de venda a l’enquant per las armas, ont se retròba una ofrenda de noiridura dins un encastre religiós.
A Pesenàs (Besierés) se festeja Martror amb un espectacle ritual menat a bon tèrme pel Collectiu Temporadas. Tanben a Puègserguièr (Besierés) podèm trobar lo “calivari funerari”.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Dins exactament la mèsma andana comerciala que lo consumerista Black Friday, vaqui qu'òm nos impausa una autra tissa americana, la fèsta d'Halloween amb tot son decorum de carnaval americano-gotic a la Walt Disney.
Gràcia a un martelatge publicitari dessennat, tant dins la mediaticalha qu'al dintre de las escòlas , aquel travestiment de la Totsants es en passa de venir un substitut vertadièr al Carnaval.
Semblaria que la causida d'occitanizar Halloween en Martror (qu'es en fach res de mai qu'un sinonim foishenc, rar e pauc usitat, de Totsants, coma lo provençal Calendau l'es de Nadal) vendria justament de las calandrètas, plan forçadas d'acompanhar lo moviment carnavalèsc qu'a fach miranda a cò dels enfants, que coma cadun o sap son la cibla privilegiada dels publicitaris.
Aqui una operacion publicitària plan complida e plan capitada, nos an vendut Halloween, que certs te convertissan lèu-lèu e plan inocentament en una tradicion "occitana" de mai. Coma lo Black Friday o autras anglo-saxonadas...
"Martror" ? Daissatz-nos rire ! De que fariatz pas per nos faire engolir que l'importacion tras que comerciala d'aquesta fèsta americana seria una tradicion nostra !!! Totsants a jamai agut res a veire amb aquesta mena de sembla-carnaval yankee de luenhta origina celtica , novèl auvari de l'imperialisme cultural american. Quand d'aqui unas annadas ensajaran tanben d'implantar al nostre l'americanissima fèsta de Thanksgiwing, probable que li trobarètz tanben quauqua escura equivalència occitana vertat ? Tsss...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari