Martror, una tradicion anciana que torna a la vida cada davalada. En Occitània, la fèsta dels mòrts dita “Martror” reviuda una tradicion ancestrala impregnada de respècte e de memòria pels defunts.

Aquela fèsta ofrís un agach unic e local del rapòrt als morts e als ancians, un agach tipicament occitan ont tresplomban l’intimitat e la simplicitat. Es un moment de reculhiment gaujós e sincèr en ligam amb la natura. Istoricament, se festeja a l’entorn del 1r de novembre, ont las familhas se retrobavan per partejar un repais e onorar los defunts amb d’ofèrtas de noiridura e de lums plaçadas sus las tombas. Lo mot “Martror” sortís del latin “Martyrium” (que significa “testimòni” o “sovenir dels matirs”), ramenta aquela volontat de gardar lo ligam amb los qu’an marcat la nòstra vida. Dempuèi qualques annadas, las calandretas participan al reviscolament d’aquela tradicion en organizant d’eveniments culturals, coma de contes, de cants, d’obradors de fabricacion de lantèrnas, tornant vida a Martror. Aquelas celebracions permeton a la jove generacion de descobrir lors rasigas e de se tornar apropriar un patrimòni cultural.

Vaicí lo tèxte d’una calandrona que vos conta son agach sus aquel moment:

Sovenir dels mòrts amb Martror

Es èsser amb las personas qu’aimam, quitament se son mòrts.

A l’escòla avèm fait Martror e per ornar la classa, farguèrem d’esqueletas, de cogordas, de ratapenadas e d’aranhas en pasta de sal. Los parents aprestèron a manjar e las botigas ofriguèron de noiridura per nosautres e los mòrts.

La jornada tota, farguèrem de lantèrnas e, lo ser, las portèrem sus la scèna.

Per l’espectacle, faguèrem la farandola, cantèrem e diguèrem la formula magica:

“Patin, patan, arriba Martror! De las mascas de Limós!”

Es la formula per dubrir lo portal entre los mòrts e los vius.

Aprèp, deviam escriure cadun un pichon mot que getàvem dins lo fuòc, es lo nòstre biais de comunicar amb los mòrts. Puèi, faguèrem una ronda bèla totes ensems e cantèrem La Ronda dels Mòrts. A Martror, podèm anar sus las tombas ofrir de flors, de causas de manjar, e dire als mòrts que los aimam. Al levar del solelh, lor disèm al reveire. Quora celebram Martror, nos sentissèm un pauc estranhs e tristes mas sentissèm tanben de jòia.

Emma - CM1

Jornalet a una seccion especifica sus l’escòla occitana. Nos agradariá fòrça que las escòlas, que sián de Calandretas o d’escòlas bilingüas, poguèsson emplenar elas meteissas aquesta seccion amb de nòvas, e que los quites escolans las poguèsson redigir en explicar los faches que fan l’actualitat dins cada escòla: una excursion culturala, la vesita d’una personalitat, una fèsta populara amb los parents, una competicion esportiva, etcetèra. Evidentament, las fotografias, los enregistraments o los imatges de vidèo seràn tras que benvenguts, se n’i a.

Se cada escòla nos manda quatre o cinc nòvas per an serem plan contents e satisfaches. Pensam que pòt èsser un bon ponch d’amassada per la comunautat educativa occitana, una iniciativa interessanta pels escolans e un esplech de socializacion lingüistica per las familhas dels escolans.

Esperam de poder comptar amb lo vòstre sosten, e esperam que Jornalet serà una aisina utila per las escòlas occitanas. Mandatz-nos las vòstras nòvas a info@jornalet.com