Inkarrí: 500 Ans de Resisténcia de l’Esperit Inca en Peró, es un filme documentari del realizaire José Huamán Turpo. Lo filme que met en evidéncia que los enfants dels indigènas conquistats per Euròpa an resistit a la somission, dempuèi 1532 fins ara. Es pr’amor d’aquò que lo filme es realizat majoritàriament en cò de la nacion q’iru, lo darrièr pòble que manten los costums dels incas.
E mai se lo quíchoa es la lenga indigèna mai espandida dels Andes, “dins la nacion q’iru s’exprimís amb una clartat màger la resisténcia inca, dins aquel pòble se pòt encara presar l’estructura sociala e politica de l’incanat”, çò disiá lo realizaire als mèdias perovians.
Dins sas 83 minutas, l’òbra de Huamán mòstra la riquesa culturala del pòble q’iru, que lo jove realizaire voliá salvar dempuèi longtemps. Huamán se documentèt e comencèt un projècte que completariá 13 ans puèi per manca de budget.
La particularitat d’aquel documentari es que lo realizaire daissèt que l’intelligéncia indigèna noiriguèsse lo scenari. Lo realizaire intrèt dins l’encastre dels protagonistas del filme, e eles meteisses bastiguèron l’òbra. Alavetz, al delà de l’originalitat, cal soslinhar l’esséncia del filme.
Inkarrí: 500 Ans de Resisténcia de l’Esperit Inca en Peró se presentèt en març passat al Tresen Festenal Internacional del Cinèma Politic a Buenos Aires (Argentina), foguèt censurat al Festenal del Cinèma de Lima, e aqueste mes se’n farà difusion a Cusco (Peró). “Çò del pòble deu tornar al pòble”, çò declarèt Huamán dins aquel sens.
La qualitat es evidenta dins la precision per descriure tot çò qu’a viscut lo pòble inca. Tanben ne cal soslinhar l’imatge: de detalhs de las caras, los païsatges, las colors de las raubas, las cançons, los rituals, lo trabalh, las cresenças… tot es mostrat dins un enquadrament subrebèl.
L’Inkarrí
Lo filme pren son nom de l’Inkarrí, un dels mites mai famoses de l’endrech. Quand los conquistadors castelhans tuèron lo darrièr rei de l’Empèri Inca, Atahualpa, el jurèt pendent son torment que tornariá un jorn per se venjar. Segon la legenda, los castelhans desmembrèron son còrs e l’enterrèron en divèrses endreches. Se ditz que son cap es jos lo palais presidencial de Lima, sas cambas a Ayacucho e sos braces jol Waqaypata, l’ancian centre religiós e administratiu de l’Empèri Inca qu’ara es la Plaça d’Armas de Cusco.
Segon la legenda, un bèl jorn lo temps vendrà que sas partidas se jonheràn e formaràn l’Inkarrí, que se desvelharà, prendrà lo govèrn de son reialme e restaurarà l’armonia entre Pachamama (la maire-tèrra) e sos enfants.
Pr’amor que s’agís d’una legenda de tradicion orala, i a de versions desparièras del mite de l’Inkarrí, que son nom probablament vendriá de l’espanhòl Inca rey (Inca rei).
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#1
Creguèri de m'escanar en legir aqueste comentari! Dobti pas qu'en Pèire Cardenal a segurament viscut longtemps amb los incas e segurament tanben ne parla la lenga per téner aquestas paraulas susprenentas?
Huk p'unchawkama!
#1 Tot a fèt, la colonisacion es ben conoscuda coma emancipatritz das pòbles. E aqueles endarnièirats an lo culòt de defendre sa cultura, es pas de creire.
Des autos da fé que cremauen centenats de pecaires per agradar Dieu, enquias camps de concentracion ena Alemanha d'Hitler o Guantánano, en passant pes armes quimiques o pera bomba atomica d'Hiroshima e Nagasaki... qui gause parlar de sacrificis umans?
Solidaritat amb totes los pòbles amerindís ! Los Incas devon tot bèl primièr aparar sa lenga e la libertat a dispausar de se meteis. Pels sacrificis umans, nosautres, avèm gaire leçons de lor donar… Quantes mòrts crebats sul prat batalhièrs de las guèrras de religion de tota mena tram los sègles ? La religion tua. Totas las religions venon lèu o tard crusèlas, e mai la quita religion de l'ateïsme qu'es pas qu'una cresença de mai, aquí que sabèm pas res…
sensa aguer vist lo filme, dobti que i aguèsse agut 500 ans de resisténcia incà (coma 700 ans de resisténcia catara), lei civilizacions coma l'inca, l'azeque e à un degrat mendre maià aviàn per suport lei sacrificis umans qu'èran pas encara remplaçats per de bèstias coma dins lei mitologias indoeuropeanas e ignoravan l'escritura, a levat la civilizacion maià que , a ço sembla, avià abandonat lei sacrificis umans. lei codex maià conserfvats, aguènt escapats a l'autodafe, mostran que li avià aqui una evolucion notabla, que l'arribada deis espanhous aguèt estofada dins l'uou. per ço qu'aaregarda leis incas,tant crudèus dins sa religion ne foguèt parier e aquo èra un progrès, auriàn ja resistit a n aquesta epoca per reclamar de nou leis sacrificis umans ? ne dobti e èran talament espantats, ensucats per la superioritat tecnica e esperitala dei conquistadors que durant de sègles se son pauc a pauc assimilats, en partida o ben aquelei qu'an pogut s'assimilar. Vuei, la situacion ei benlèu diferenta, mai d'aqui a inventar una resisténcia sus l'esquema-luoc comun dau sègle XX opression-resisténcia ...
l'istoria es un pauc mai complicada qu'un filme d'agit-prop
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari