Dempuèi son independéncia en 1993, lo pòble eritrèu viu sequestrat pel regim d’Isaias Afewerki. Las ONG internacionalas denóncian l’estat eritrèu coma un dels mai repressius. Amnestia Internacionala demanda a Itàlia qu’aplique pas la lei sus los estrangièrs als eritrèus: se tornan dins lor país, riscan d’èsser torturats e meses en preson.

Tornarmai, en paucas setmanas, son mòrtas negadas, davant las còstas de l’illa de la Lampedosa, de centenats de personas qu’avián riscat de daissar lors païses pròpris, frapadas per la misèria e las guèrras, emportadas per l’esperança d’una vida melhora en Euròpa. Òm s’es estonat que dins las darrièras tragèdias i aguèsse, demest los mòrts, de personas venent d’Eritrèa. Per l’opinion publica europèa, Eritrèa èra, fins ara, un país que se vesiá pas dins las primièras posicions de las listas de l’emigracion forçada.
 
Sèm ja luènh de la guèrra de liberacion nacionala qu’Eritrèa protagonizèt contra Etiopia, que s’acabèt amb l’emancipacion del pòble eritrèu e amb la constitucion d’un estat en 1993. Pasmens, los espèrs d’un respècte generalizat dels dreches umans e d’una vida melhora pel pòble eritrèu, alimentats pels combatents, tombèron còp sec en se far evident qu’Isaias Afewerki, un dels caps de l’independéncia, en luòc d’aplicar lo plan promés d’una democracia avançada, s’encrocava al poder. Aital, vint ans puèi, contunha d’èsser lo cap d’estat, lo dictator del país. Una de sas obsessions es qu’Eritrèa siá un estat ermeticament barrat. Aquò fa qu’ajam paucas nòvas sus la situacion dramatica qu’experimenta lo pòble eritrèu, malgrat qualques beneficis economics.
 
Segon un rapòrt recent d’Amnestia Internacionala, una de las caracteristicas del regim es que se tolèra pas los partits politics de l’oposicion, ni los mèdias independents, ni las associacions creadas per la societat civila. Una autra de las caracteristicas es l’imposicion del servici militar, sovent per un temps indeterminat, dins una armada formada de joves e de mainatges e qu’a, entre sas tòcas, la promocion dels trabalhs forçats. Una autra caracteristica de la dictatura es que los dissidents politics e de consciéncia son detenguts plan aisidament e patisson de torturas sistematicas.
 
Tota aquela situacion provòca, en fòrça mond, lo desir de fugir lo país, e mai se tot ensag detectat de fugida es reprimit, e mai se los que malgrat tot se gausan sarrar de las frontièras son la buta de las balas de las fòrças armadas. Se qualqu’un arriba d’èsser pas atench per la vigilància e se capita de se n’anar a l’estrange, deu saber que sos parents que rèstan ne sofriràn: auràn de pagar de multas caras o seràn empresonats.
 
Aquò explica perqué son relativament pauques los eritrèus que pòdon fugir. Es un cas excepcional que ven de se passar aquestes darrièrs jorns, près de las còstas de la Lampedosa. Aquela illa, plaçada entre Tunisia e Sicília, aperten a Itàlia. E Itàlia es lo país que colonizèt Eritrèa de la fin del sègle XIX fins a l’acabament de la Segonda Guèrra Mondiala (1945).
 
Amnestia Internacionala e d’autras organizacions demandan ara que lo govèrn italian aplique pas la lei en vigor sus los estrangièrs, almens per los eritrèus que se son salvats del naufragi e qu’an capitat d’intrar clandestinament en Itàlia, qu’aquò los fariá tornar dins lor país d’origina. Se i tornan, çò dison las organizacions pròdreches umans, lo regim eritrèu los pòt torturar e condemnar a de penas de preson de plusors ans.
 
En Itàlia, gràcias als eritrèus nòuvenguts, existisson d’associacions e d’organizacions d’eritrèus que, expatriats dempuèi longtemps, se son integrats a la societat italiana e aculhisson tant coma pòdon lors compatriòtas que venon d’arribar.
 
 


Aqueste article es adaptat de Nationalia, amb qui Jornalet a un acòrdi de collaboracion.