Actualitats
Canadà ensaja d’atacar lo drech a l’independéncia de Quebèc
Vòl invalidar la lei que garentís a Quebèc lo drech de decidir
Lo govèrn canadian a demandat d’invalidar la lei provinciala qu’amb ela Quebèc a drech de decidir son independéncia, segon çò que publiquèt fa una setmana la revista canadiana Maclean’s, que ne pòrta los documents. Tanben o publiquèt Le Monde. “En acòrdi amb la constitucion de Canadà, Quebèc es una província de Canadà e la legislacion recusada pòt pas constituir de cap de biais una basa juridica per una declaracion unilaterala d’independéncia”, çò escriguèron los avocats del govèrn conservator canadian d’Stehpen Harper al procuraire general de Canadà.
Adoptada pel govèrn independentista de Lucien Bouchard l’an 2000, la lei que se vòl invalidar, nomenada Lei 99, establís que “quand los quebequeses sián consultats per referendum [...], l’opcion ganhanta serà la qu’obtendrà un màger nombre de vòtes declarats valids, es a dire, 50% dels vòtes mai un”, e, en general, “que lo pòble de Quebèc pòt, de drech e de fach, decidir sus el meteis”.
La Lei 99 o Lei sus l’Exercici dels Dreches e Prerrogativas de las Gents de Quebèc, s’adoptèt en responsa a la Lei de la Clartat, del govèrn liberal de Jean Chrétien, qu’èra alavetz lo primièr ministre de Canadà. Segon aquela Lei de la Clartat, Ottawa a l’obligacion de negociar la secession d’una província se la responsa a la consulta es clara. Aquela lei canadiana s’adoptèt après los dos referendums d’independéncia faches en Quebèc, en 1980 e en 1995. L’independéncia capitèt pas en ambedoas escasenças, per un resultat fòrça ajustat.
Ara es lo primièr còp en sièis ans que lo govèrn conservator d’Stephen Harper ataca la sobeiranetat de Quebèc. En 2006, lo quite Harper aviá aprovat una mocion que reconeissiá Quebèc “coma una nacion dins un Canadà unit”.
La responsa del govèrn quebequés es estada clara. “Es lo pòble de Quebèc que deu decidir son futur politic”, çò respondèt lo ministre dels afars intergovernamentals, Alexandre Cloutier. “Nos defendrem amb los melhors avocats”, çò apondèt.
Adoptada pel govèrn independentista de Lucien Bouchard l’an 2000, la lei que se vòl invalidar, nomenada Lei 99, establís que “quand los quebequeses sián consultats per referendum [...], l’opcion ganhanta serà la qu’obtendrà un màger nombre de vòtes declarats valids, es a dire, 50% dels vòtes mai un”, e, en general, “que lo pòble de Quebèc pòt, de drech e de fach, decidir sus el meteis”.
La Lei 99 o Lei sus l’Exercici dels Dreches e Prerrogativas de las Gents de Quebèc, s’adoptèt en responsa a la Lei de la Clartat, del govèrn liberal de Jean Chrétien, qu’èra alavetz lo primièr ministre de Canadà. Segon aquela Lei de la Clartat, Ottawa a l’obligacion de negociar la secession d’una província se la responsa a la consulta es clara. Aquela lei canadiana s’adoptèt après los dos referendums d’independéncia faches en Quebèc, en 1980 e en 1995. L’independéncia capitèt pas en ambedoas escasenças, per un resultat fòrça ajustat.
Ara es lo primièr còp en sièis ans que lo govèrn conservator d’Stephen Harper ataca la sobeiranetat de Quebèc. En 2006, lo quite Harper aviá aprovat una mocion que reconeissiá Quebèc “coma una nacion dins un Canadà unit”.
La responsa del govèrn quebequés es estada clara. “Es lo pòble de Quebèc que deu decidir son futur politic”, çò respondèt lo ministre dels afars intergovernamentals, Alexandre Cloutier. “Nos defendrem amb los melhors avocats”, çò apondèt.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
En generau, au contra de çò qui arriba en França (malaja), lo mei e miaçan lo dret deus quebequés a l'autodeterminacion, lo mei qu'ahiscan l'eslama sobiranista.
En causir aquesta via, lo Harper que risca de desvelhar un pòble qui s'estàn enqüèra de pès e qui n'an pas acceptat lo federalisme, dinc a uei, sonque hens la mesura on la lor dignitat i èra reconeishuda. Òm se deu demandar çò qui hè tant engèrcs lo govèrn d'Ottawà, que senten atau lo besonh de bohar suus carbons.
B'espèri los atacs repetits (contra la lei 101 e adara contra la 99) qu'ahortiràn precisament çò qui vòlen aflaquir.
De mei, lhèu Quebèc ne serà pas soleta a voler deféner aquesta lei. Be i a un par d’autas províncias qui an pos recurrents de separadèra (B.C., Albèrta…), e aquestas tanben que vorràn guardar mejans de pression sus l'Estat federau.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari