Tèxte legit
Lo laboratòri politic Iniciativa per Occitània fa uèi un omenatge als occitans que França envièt morir als prats batalhièrs de la Primièra Guèrra Mondiala. Lo luòc causit per aquela ceremònia es Aniana (Montpelhierenc), un dels endreches ont lo monument als mòrts es redigit parcialament en la lenga del país, amb un messatge pacifista. L’acte se debanarà a 14 oras, per evitar la confrontacion amb la ceremònia oficiala. “Rendrem omenatge als mòrts, non pas per França, mas a causa d’ela e de l’imperialisme”, çò dison los organizaires.
L’11 de novembre de 1918 se signava l’alta al fuòc d’una guèrra qu’aviá fach mai de 18 milions de mòrts e mai de 18 milions d’estropiats. Coma cada an, França commemòra e remembra los mòrts d’aquela guèrra. Dins cada vila e vilatge de l’estat francés i a un monument amb los noms de totes los abitants mòrts als prats batalhièrs. La majoritat d’aqueles mòrts venián d’Occitània, Bretanha, Corsega, Catalonha, lo Bascoat e las colònias d’otramar. Lo fach segur es que fòrça gents d’aquelas nacions sabián pas lo francés e foguèron emplegadas coma carn de canon dins las guèrras de trencadas, mentre que los batalhons formats per de franceses èran mens expausats al chaple.
L’11 de novembre de 1918 se signava l’alta al fuòc d’una guèrra qu’aviá fach mai de 18 milions de mòrts e mai de 18 milions d’estropiats. Coma cada an, França commemòra e remembra los mòrts d’aquela guèrra. Dins cada vila e vilatge de l’estat francés i a un monument amb los noms de totes los abitants mòrts als prats batalhièrs. La majoritat d’aqueles mòrts venián d’Occitània, Bretanha, Corsega, Catalonha, lo Bascoat e las colònias d’otramar. Lo fach segur es que fòrça gents d’aquelas nacions sabián pas lo francés e foguèron emplegadas coma carn de canon dins las guèrras de trencadas, mentre que los batalhons formats per de franceses èran mens expausats al chaple.
| Discors que se legirà dins l’acte Omenatge al soldat occitan de la Guèrra Granda L’11 de novembre de 1918 se signèt l’armistici que, enfin, metiá fin a la Primièra Guèrra Mondiala, la qu’èra per los que la vivián la Guèrra Granda. Soldat occitan, aicí a Aniana, en Lengadòc, 95 ans mai tard, te venèm umilament rendre omenatge. Te venèm dire que t’avèm pas oblidat. Que ta mòrt luènh de ta tèrra, dins los païses del nòrd que non coneissiás pas, se faguèt pas de badas, perque nos sovenèm de tu. Soldat occitan, nos sovenèm de tos ivèrns passats dins lo freg umid de las trencadas, de las longas espèras dins lo silenci de jornadas calhadas dins l’etèrne recomençament. Nos sovenèm de tos camaradas que tombavan a ton costat, de la dolor de las balas que te traucavan la pèl, de l’odor del gas que te cremava lo pitre. Soldat occitan, per quina pàtria te batiás? Ja França t’aviá raubat ton país, ja t’aviá raubada ta lenga que podiás pas parlar a l’escòla sens te far umiliar o denonciar. Tos oficièrs te mespresavan e se mesfisavan de tu. Patissiás de vexacions abans d’èsser chaplat. T’acusavan d’èsser coard e de far pèrdre la guèrra. Soldat occitan, non moriguères pas per França. Moriguères a causa d’ela. Moriguères luènh de ton ostal per una pàtria qu’èra pas tieuna ja que t’aimava pas coma èras. Soldat occitan, ton enemic èra pas l’alemand. Ton enemic èra lo chauvinisme, èra l’imperalisme que mandèt a la mòrt en nom de França tos fraires e tant de pòbles colonizats coma tu. Soldat occitan, pensam tanben a tos parents que te perdèron, a ta sòrre que te trobèt de manca per sempre, a ta calinhaira o ta femna que plorèt quand tornères pas, o quand tornères nafrat dins tota ta carn o desfigurat amb la gola rota. Pensam a tos enfants orfanèls als quals, vint ans apuèi, venguèt de luchar contra l’alemand e contra un nazisme que sens l’arroganta França de 1919 seriá estat mai feble. Soldat occitan, avèm pas oblidadas ta mòrt ni tas sofrenças. Moriguères pas per res, ja que sèm de pè davant tu e que lucham per ta memòria, per ta dignitat e per la libertat que foguèt pas tieuna e qu’es pas encara nòstra. Tèxt de Gerard-Joan Barceló, en nom d’Iniciativa per Occitània | ||||||||
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Se pòt agachar sus Youtube lo vidèo de l'omenatge d'Iniciativa per Occitània : https://www.youtube.com/watch?v=kExPd-wvg68
Un omenatge ben meritat ai noastres peluts chaplats dins li trencadas de l'armada francesa.
I a de monuments pels mòrts de 1914-1918 qu'oficialament son pas antimilitaristas, mas que o son d'un biais subliminal.
Dins aquel genre i a lo d'Inhaus a costat d'Acs (Ax les Thermes).
Quand prenètz lo camin del pòrt del Shiular (Col du Chioula) trobaretz Inhaus a man esquèrra.
A costat de la glèisa del vilatge dins un recanton i a un monument plan discret que dessus i escrit en francés aquesta frasa tarribla
"Leur sacrifice appartient à la France, leur souvenir à Ignaux"
la primièra partida de la frasa designa clarament la responsabla del crimi, del temps que la segonda partida afortis que i a sonque los del pais per desbrembar pas que se cometèt un murtre multiple estaloirat sus quatre ans
Dins la tièra dels monuments pels mòrts de la guèrra de 1914-1918 que parlan un pauc occitan, i a lo de Clairac en Òlt e Garona que ditz.
O restituissi coma es escrit !
"1914 - N'oublides pas pichiou, lous qué soun mors per la PATRIOU ! - 1918"
L'omenatge d'Aniana, en onor de las victimas occitanas de la guèrra, s'es passat fòrt plan, dins la dignitat e l'emocion, amb un quinzenat de participants. Lèu poiretz veire d'imatges sus las paginas web d'Inicitiva per Occitània.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari