O devi dire còpsec: soi estat susprés per la publicacion d’aqueste obratge. Coma se ditz, i a aquí dedins “la gossa e l’ensalada”. Es presentat per èsser un recuèlh de novèlas, mas se, efectivament, i a qualquas novèlas literàrias, i a tanben de racontes e tanben de tèxtes cortets que per d’unes son d’extraches de romans precedents de l’autor. Alavetz, quin interés de tornar publicar de tèxtes que son a l’origina de romans coma o nos ditz Reinat Toscano a prepaus de Caminaire dau sera? A la fin d’aqueste tèxte de doas paginas avèm la suspresa de legir: “Novèla publicada en 1995 dins la revista Aquò d’aquí, a l’origina dau roman Darrièr la nuèch”. Tornamai a prepaus de Disparicion au comissariat: “Tèxto premiat au concors dei Amics de Mesclum dau 2009 e repilhat sota forma teatrala dins”. A creire que per poder publicar son librilhon, l’autor siaguèsse estat obligat de curar los fons de tiretas. Francament soi estomacat per la composicion d’aqueste recuèlh.
D’ont mai susprés que la debuta comença plan. D’efièch, lo primièr tèxte es una novèla inedita (del còp soi tengut d’o precisar) de çò qu’es convengut de sonar de “sciéncia ficcion”. Pòdi pas dire que siague lo genre literari que presi lo mai. I a plan temps d’aquò legissiái fòrça sciéncia ficcion. Puèi, me mainèri que sovent los meteisses tèmas tornavan. Alavetz, m’alassèri. Rai! Aquel primièr tèxte es un bon abans-tast pel legeire del recuèlh. Que sap pas encara çò que l’espèra un pauc pus luènh.
Me regalèri d’aquela novèla non pas sonque per çò que las naus espacialas an una tendéncia afortida a aterrar en Provença, mas tanben –e subretot– per l’escritura aluserpida, plena de ritme e de vòia, qu’i desvolopa Reinat Toscano. A cada novèl obratge me sembla de l’autor afina totjorn mai son debit fraseologic. Del biais d’apertierar las frasas, coma e benlèu mai de la quita estructura de la frasa, depend lo fachin de la narracion. Quand los mots an per foncion de produsir d’imatges, es pas lo moment de s’enganar dins las causidas dels vocables. En occitan coma dins tota autra lenga, los sinonimes son rars. Sovent los mots que poiràn paréisser per sinonimes, an, de fach, d’accepcions una mica diferentas. Cal conéisser las subtilitats de la lenga e lo contengut semantic de cada mot coma los coneis l’autor per capitar una pròsa que raja sus l’imaginari del legeire coma la mèl dins la gòrja d’un enraucat.
L’encantament produsit per l’escritura es la tòca, o puslèu la sempiternala cèrca de l’autor, quin que siague. Es un trabalh, una gasanha que s’acaba pas jamai. L’escrivan ensaja de longa de l’aténher tot sapient que probablament i capitarà pas jamai. Es aquesta perpetuala recèrca que lo fa avançar. Es mai que tot lo plaser qu’a de causir los mots segon son èime del moment. Lo que lo ten davant son clavièr.
Demest los vint tèxtes prepausats, en mai de las qualquas novèlas de sciéncia ficcion, i a de tèxtes de literatura fantastica, qu’es un genre vesin. Nimai aqueste m’estrambòrda pas mai que lo primièr. Benlèu, ça que la, un pauc mai, compte tengut que clau mai de poesia. Per èsser consubstancialament deconnectada de la realitat racionala, la realitat potenciala del fantastic dobrís d’asuèlhs sus l’infinit de l’imaginacion. La poesia i trapa son compte e d’unes tròces de “Retorns” se poirián de gaire qualificar de pròsa poetica. D’ont mai quand aquò banha dins los mistèris de carnaval o de Nadal.
Reinat Toscano a lo biais de menar sas narracions –e doncas sos legeires– aquí ont aquò li agrada e tanplan, quand aquò l’encanta, cap a la desrason. La desrason èssent l’autra cara de la rason e recipròcament... Mas, tornem o dire, totes los tèxtes contenguts dins lo recuèlh son pas de ficcions. Qualqu’unes son de racontes narrats dins una lenga justa e colorada coma mencionat pus naut, mas qu’a moments me sembla tanben d’una simplicitat que qualificarai d’escolara. Ai de còps l’impression qu’aquestes tèxtes son estats escriches a l’intencion d’aprendisses de la lenga. Que son destinats a d’escolans. Per d’unes semblan d’instruments pedagogics. Son estats espurgats de tota expression idiomatica granada.
Çò pus embestiant benlèu, es que dins d’unes rars tèxtes d’aqueste recuèlh naseja la nostalgia. La terribla nostalgia del temps passat, la de nòstra enfància e la de nòstra joventut. Tanplan aquò arriba a los que se creson ja amb un pè dins la tomba. Çò pus malaürós es que la nostalgia es estada la sola “ambicion” del felibritge. La nostalgia es agachar darrèr. Es una sentida de mòrt. Disi pas que calgue pas, de quand en quand, agachar darrèr, mas d’evidéncia l’avenidor es davant. Lo felibritge s’es totjorn complagut a espepissar Occitània de bèl temps a; sens se mainar que lo país podiá e deviá aver un avenidor. Me mesfisi del sentiment de nostalgia, es un sentiment de lassièra e de demission. Es lo refugi de los qu’an perdut la fe en la lusor del solelh e que se van racoconar a l’ombra de la luna.
Solide, es pas lo cas de Reinat Toscano, mas ai talament presat lo vam e la vòia de sos romans que soi una mica desvariat e decebut per l’eterogeneïtat del contengut d’aqueste recuèlh.
Sèrgi Viaule
_____
TOSCANO, Reinat. Retorns. Edicions Auba Novèla, 2013. 75 paginas.
D’ont mai susprés que la debuta comença plan. D’efièch, lo primièr tèxte es una novèla inedita (del còp soi tengut d’o precisar) de çò qu’es convengut de sonar de “sciéncia ficcion”. Pòdi pas dire que siague lo genre literari que presi lo mai. I a plan temps d’aquò legissiái fòrça sciéncia ficcion. Puèi, me mainèri que sovent los meteisses tèmas tornavan. Alavetz, m’alassèri. Rai! Aquel primièr tèxte es un bon abans-tast pel legeire del recuèlh. Que sap pas encara çò que l’espèra un pauc pus luènh.
Me regalèri d’aquela novèla non pas sonque per çò que las naus espacialas an una tendéncia afortida a aterrar en Provença, mas tanben –e subretot– per l’escritura aluserpida, plena de ritme e de vòia, qu’i desvolopa Reinat Toscano. A cada novèl obratge me sembla de l’autor afina totjorn mai son debit fraseologic. Del biais d’apertierar las frasas, coma e benlèu mai de la quita estructura de la frasa, depend lo fachin de la narracion. Quand los mots an per foncion de produsir d’imatges, es pas lo moment de s’enganar dins las causidas dels vocables. En occitan coma dins tota autra lenga, los sinonimes son rars. Sovent los mots que poiràn paréisser per sinonimes, an, de fach, d’accepcions una mica diferentas. Cal conéisser las subtilitats de la lenga e lo contengut semantic de cada mot coma los coneis l’autor per capitar una pròsa que raja sus l’imaginari del legeire coma la mèl dins la gòrja d’un enraucat.
L’encantament produsit per l’escritura es la tòca, o puslèu la sempiternala cèrca de l’autor, quin que siague. Es un trabalh, una gasanha que s’acaba pas jamai. L’escrivan ensaja de longa de l’aténher tot sapient que probablament i capitarà pas jamai. Es aquesta perpetuala recèrca que lo fa avançar. Es mai que tot lo plaser qu’a de causir los mots segon son èime del moment. Lo que lo ten davant son clavièr.
Demest los vint tèxtes prepausats, en mai de las qualquas novèlas de sciéncia ficcion, i a de tèxtes de literatura fantastica, qu’es un genre vesin. Nimai aqueste m’estrambòrda pas mai que lo primièr. Benlèu, ça que la, un pauc mai, compte tengut que clau mai de poesia. Per èsser consubstancialament deconnectada de la realitat racionala, la realitat potenciala del fantastic dobrís d’asuèlhs sus l’infinit de l’imaginacion. La poesia i trapa son compte e d’unes tròces de “Retorns” se poirián de gaire qualificar de pròsa poetica. D’ont mai quand aquò banha dins los mistèris de carnaval o de Nadal.
Reinat Toscano a lo biais de menar sas narracions –e doncas sos legeires– aquí ont aquò li agrada e tanplan, quand aquò l’encanta, cap a la desrason. La desrason èssent l’autra cara de la rason e recipròcament... Mas, tornem o dire, totes los tèxtes contenguts dins lo recuèlh son pas de ficcions. Qualqu’unes son de racontes narrats dins una lenga justa e colorada coma mencionat pus naut, mas qu’a moments me sembla tanben d’una simplicitat que qualificarai d’escolara. Ai de còps l’impression qu’aquestes tèxtes son estats escriches a l’intencion d’aprendisses de la lenga. Que son destinats a d’escolans. Per d’unes semblan d’instruments pedagogics. Son estats espurgats de tota expression idiomatica granada.
Çò pus embestiant benlèu, es que dins d’unes rars tèxtes d’aqueste recuèlh naseja la nostalgia. La terribla nostalgia del temps passat, la de nòstra enfància e la de nòstra joventut. Tanplan aquò arriba a los que se creson ja amb un pè dins la tomba. Çò pus malaürós es que la nostalgia es estada la sola “ambicion” del felibritge. La nostalgia es agachar darrèr. Es una sentida de mòrt. Disi pas que calgue pas, de quand en quand, agachar darrèr, mas d’evidéncia l’avenidor es davant. Lo felibritge s’es totjorn complagut a espepissar Occitània de bèl temps a; sens se mainar que lo país podiá e deviá aver un avenidor. Me mesfisi del sentiment de nostalgia, es un sentiment de lassièra e de demission. Es lo refugi de los qu’an perdut la fe en la lusor del solelh e que se van racoconar a l’ombra de la luna.
Solide, es pas lo cas de Reinat Toscano, mas ai talament presat lo vam e la vòia de sos romans que soi una mica desvariat e decebut per l’eterogeneïtat del contengut d’aqueste recuèlh.
Sèrgi Viaule
_____
TOSCANO, Reinat. Retorns. Edicions Auba Novèla, 2013. 75 paginas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari