Claudi Bèllòc nasquèt en 1936 d’una familha de Vasadés. Per se ganhar las trempas faguèt mestièr d’agent espitalièr, una brava e polida profession de comunicacion e de solidaritat umana. Demest sas òbras literàrias de pròsa, totjorn plenas de poesia, pòdon desbrembar pas: Per reténer lo temps (IEO / A Tots, 1983), Lo darrèir Bròs (IEO / A Tots, 1985 - revirat per Eric Chaplain), e plan solide aqueste Après la batèsta de Castilhon (el tanben revirat per Eric Chaplain). L’escrivan Claudi Bèllòc, militant de longa per la lenga e la cultura occitanas, collaborèt atanben a la revista Per Noste. Malurosament daissèt, encara jove, aqueste monde. Aquò èra en 2002.
Dins aqueste romanòt Claudi Bèllòc, amator d’istòria nòstra, descriu, amb un realisme gaireben ofegaire, la malediccion d’un endeman de desfacha. Ensaja d’imaginar cossí los soldats occitans, e dins una mendre mesura los soldats angleses, poguèron encara resistir als venceires franchimands. Los subrevivents de Castilhon, amb l’ajuda de la populacion locala, deguèron d’en d’abòrd enterrar lors mòrts. O deguèron far a l’amagat. Mas deguèron tanben escondre los nafrats e los sonhar aitant coma se poguèt, amb çò que demorava de mètges e de potingas. Pasmens, dins las barracas dels carbonièrs, als fins fons dels bòsques, agèron mai que mai recors als adobaires e a la farmacopèa tradicionala. Deguèron far çò que podián amb çò qu’avián, e mai se lor demorava pas grand causa. Pas estonant dins aquestas condicions que planes nafrats siaguèsson passats de vida a trespàs.
L’autor conta, de mercés una escritura justa e emocionanta, la fin d’una armada vencuda. Descriu mai que mai la fin de l’autonomia aquitana. Aprèp la Batalha de Castilhon, Aquitània serà d’ara enlà somesa a la brutalitat franchimanda. L’eveniment marca la fin de la libertat per aquesta part d’Occitània. Aquela funèsta Batalha de Castilhon foguèt ressentida tre l’endeman, pel pòble occitan d’Aquitània, coma la debuta de la pèrdia de son identitat. Una identitat pròpria, fins alara totjorn respectada dins l’encastre del Reialme d’Anglatèrra. Amb la subta arribada del poder francés la mòrt se podiá rescontrar a cada canton de camin. Per dire la funèsta devalada de l’armada francesa lo narrator escriu: “De pertot la franchimandalha venguda de bisa, èra mei numerosa que mochics per temps de venhas”.
Aqueste roman es la pròva viva qu’encara d’uèi aquel sentiment de depossession demòra viu a cò nòstre. Se que non, cossí explicar que Claudi Bèllòc age escrich aquesta ficcion dins de mots causits e qu’Eric Chaplain age agut l’enveja e lo vam de la tornar dins la lenga qu’auriá degut èsser la seu tre sa creacion? Lenga occitana, ela tanben victima colaterala de la desfacha d’aqueste malastrós 17 de julhet de 1453 a Castilhon.
L’òbra de Claudi Bèllòc es un roman d’aventuras peniblas coma o pòdon èsser totas las que se debanan un endeman de desfacha. Occitània perdèt una part, un tròç de son independéncia a Castilhon coma ne perdèt un autre a Montsegur, a Murèth e endacòm mai sus qualques autres prats batalhièrs. Los païsans aquitans qu’ajudèron los subrevivents de Castilhon, per tant que foguèsson del pòble pichon, avián consciéncia del malur que se veniá de jogar sus la ribas de Dordonha en aquel mièg de sègle XVn. Endevinavan quasi intuitivament que d’ara enlà Occitània enterrariá sos soldats unicament en tèrra freda.
L’òbra romanesca de Clausi Bèllòc es fluida e agradiva. Son elaboracion demòstra la mestresa literària de l’autor. La sola causa que truque un bocinèl, aquò’s sa clavadura: “Autanlèu lo Pèir Labòrda e los sos òmis que parten per l’escurada. Que s’estujan capvath lo temps. Per eths una errança longassa qu’es per començar”. Atal tomba subtament la cortina sus la narracion. Se pòt dire que la trencadura es brutala e que nos daissa sus nòstra talent. Que ne serà d’aquesta longa errança que comença a pena? Lo lector ne saurà pas jamai res. Coma se lo repais que nos es estat servit s’arrestava just abans lo dessèrt. Es un pauc damatge. Aquesta fin balha l’impression desagradiva d’una òbra inacabada. Benlèu Claudi Bèllòc aviá l’intencion de ne balhar una seguida? Seriá pas brica estonant.
En mai d’èsser un roman que se poiriá qualificar d’istoric, l’autor e l’editor agèron l’èime de balhar en fin de volum qualques annèxes que son de notícias istoricas signadas Xavièr Beton e Enric Ribadieu. Demest aquestas, qualques plans del prat batalhièr. Son d’amiras istoricas qu’ajudaràn lo legeire a ne conéisser mai sus aqueste eveniment màger qu’influiguèt bravament sus l’endevenir d’Occitània.
La traduccion de l’obratge es deguda a Eric Chaplain qu’es pas mai necite de presentar talament son trabalh de reviraire es abondós e qualitadós. Son gascon es aisit de legir. Defugís los particularismes locals per dire de metre sa lenga a la portada de totes los occitans.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Sèi pas se aquesta parucion es identica a la prumèra ? Èi avut utilizat un passatge per presentar l'istòria d'Aquitània aus liceans de Lengon. Un bon biais d'unir literatura e istòria. De dòu que sia lo sol tèxte qui tracte d'aqueste episòdi de l'Istòria nòsta.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Sèi pas se aquesta parucion es identica a la prumèra ? Èi avut utilizat un passatge per presentar l'istòria d'Aquitània aus liceans de Lengon. Un bon biais d'unir literatura e istòria. De dòu que sia lo sol tèxte qui tracte d'aqueste episòdi de l'Istòria nòsta.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari