Actualitats
L’afar dels enfants raubats de la Reünion e mandats en Lemosin
Deman l’assemblada estatala francesa ensajarà de reparar aquel episòdi crusèl e desconegut de l’istòria francesa
Deman dimars, l’Assemblada estatala francesa debatrà una resolucion per “difondre la coneissença istorica” de l’afar dels 1615 enfants reünioneses emportats en Lemosin entre los ans 1963 e 1982. Oficialament, la tòca de l’estat francés èra de traire los enfants d’aquela illa paura e subrepoblada de l’Ocean Indian, e de los menar vèrs la Nauta Marcha lemosina —pus exactament dins lo departament de Cruesa—, qu’èra una zòna de mai en mai despoblada.
Un trentenat d’aqueles enfants despatriats seràn deman convidats a escotar los debats dels deputats.
“L’afar dels reünioneses de Cruesa”
La resolucion, promoguda pel Partit Socialista sus çò qu’apèlan “l’afar dels reünioneses de Cruesa”, vòl reparar los faches d’un estat qu’“a mancat sa responsabilitat morala”.
Sus l’illa, colonizada per França e considerada departament d’otramar dempuèi 1946, “se n’ausís parlar dins los repaisses de familha, mas al fons pas degun coneis ben aquela istòria”, çò diguèt a Libération la deputada reünionesa Ericka Bareigts, a l’origina de la proposicion de resolucion.
“Cau replaçar aquela istòria dins son contèxt e remembrar çò qu’èra la Reünion deis ans 1960, sa situacion sanitària e sociala catastrofica”, çò precisa Philippe Vitale, mèstre de conferéncias en sociologia a l’Universitat d’Ais-Marselha, que descriu una illa sosdesvolopada, confrontada a una empencha demografica inquietanta, enfonzada dins una misèria prigonda e amb un caumatge endemic. Aquela situacion auriá pogut provocar un fòrt autonomisme o independentisme entre los reünioneses, çò que lo jacobinisme empediguèt sens cap d’esgard.
La responsabilitat d’aquel raubatòri poiriá èsser del gaullista Michel Debré, elegit deputat de la Reünion en mai de 1963. “Es convencut qu’aquel territòri deu restar al còr de la nacion”, çò explica lo Professor Vitale a Libération. Alavetz, cargat de bona consciéncia paternalista, organizèt lo transferiment dels menors reünioneses.
De son costat, Yvan Combeau, professor d’istòria contemporanèa a l’Universitat de la Reünion, crei que “l’idèa èra ja presenta dins las tèstas dels personals administratius, abans l’arribada de Debré en la Reünion. La particion èra ja escricha, restava de la jogar, Debré foguèt lo cap d’orquèstra en pensant que fasiá lo bonaür d’aqueles enfants”, çò ditz.
“Lo vòstre filh serà mètge e veirà la Tor Eiffel”
Als parents dels enfants raubats, los seduguèron en lor disent que lors enfants anarián a d’escòlas prestigiosas de la capitala. Embelinavan aqueles parents amb de frasas coma “lo vòstre filh serà mètge”, “veirà la Tor Eiffel”. Mas los mainatges foguèron menats vèrs la Marcha lemosina, e quitament en Armanhac e Albigés.
Qualques enfants foguèron adoptats per de familhas occitanas, d’autres plaçats dins de fogals o amb de familhas d’aculhiment pagadas pels servicis socials. Qualques autres, los envièron dins de bòrdas, de comèrcis, de petitas entrepresas o sus de chantièrs, coma aprendisses o coma man d’òbra gratuita.
Es una istòria esglasianta que Libération ne publica un bèl reportatge.
Un trentenat d’aqueles enfants despatriats seràn deman convidats a escotar los debats dels deputats.
“L’afar dels reünioneses de Cruesa”
La resolucion, promoguda pel Partit Socialista sus çò qu’apèlan “l’afar dels reünioneses de Cruesa”, vòl reparar los faches d’un estat qu’“a mancat sa responsabilitat morala”.
Sus l’illa, colonizada per França e considerada departament d’otramar dempuèi 1946, “se n’ausís parlar dins los repaisses de familha, mas al fons pas degun coneis ben aquela istòria”, çò diguèt a Libération la deputada reünionesa Ericka Bareigts, a l’origina de la proposicion de resolucion.
“Cau replaçar aquela istòria dins son contèxt e remembrar çò qu’èra la Reünion deis ans 1960, sa situacion sanitària e sociala catastrofica”, çò precisa Philippe Vitale, mèstre de conferéncias en sociologia a l’Universitat d’Ais-Marselha, que descriu una illa sosdesvolopada, confrontada a una empencha demografica inquietanta, enfonzada dins una misèria prigonda e amb un caumatge endemic. Aquela situacion auriá pogut provocar un fòrt autonomisme o independentisme entre los reünioneses, çò que lo jacobinisme empediguèt sens cap d’esgard.
La responsabilitat d’aquel raubatòri poiriá èsser del gaullista Michel Debré, elegit deputat de la Reünion en mai de 1963. “Es convencut qu’aquel territòri deu restar al còr de la nacion”, çò explica lo Professor Vitale a Libération. Alavetz, cargat de bona consciéncia paternalista, organizèt lo transferiment dels menors reünioneses.
De son costat, Yvan Combeau, professor d’istòria contemporanèa a l’Universitat de la Reünion, crei que “l’idèa èra ja presenta dins las tèstas dels personals administratius, abans l’arribada de Debré en la Reünion. La particion èra ja escricha, restava de la jogar, Debré foguèt lo cap d’orquèstra en pensant que fasiá lo bonaür d’aqueles enfants”, çò ditz.
“Lo vòstre filh serà mètge e veirà la Tor Eiffel”
Als parents dels enfants raubats, los seduguèron en lor disent que lors enfants anarián a d’escòlas prestigiosas de la capitala. Embelinavan aqueles parents amb de frasas coma “lo vòstre filh serà mètge”, “veirà la Tor Eiffel”. Mas los mainatges foguèron menats vèrs la Marcha lemosina, e quitament en Armanhac e Albigés.
Qualques enfants foguèron adoptats per de familhas occitanas, d’autres plaçats dins de fogals o amb de familhas d’aculhiment pagadas pels servicis socials. Qualques autres, los envièron dins de bòrdas, de comèrcis, de petitas entrepresas o sus de chantièrs, coma aprendisses o coma man d’òbra gratuita.
Es una istòria esglasianta que Libération ne publica un bèl reportatge.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2 Abans de far de comentaris ipotetics, legissètz "Ti paille en queue", lo libre del jornalista que menèt l'enquisa sus aquel afar. Veirètz que sovent i aviá pas d'assentiment dels parents. E quand n'i aviá èra sus de messorgas: que los enfants tornarián per vacanças, que mai tard serián totes de mossurs. E als enfants lor disián que sos parents èran mòrts.
Es una minoritat que capitèt. I aguèt mantuns suicidis, e d'autres que fan lo vai-e-veni entre l'ostal e l'espital psiquiatric quand i son pas a demòra. Cal pas doblidar los viòls de mainatges per de susvelhants al centre d'Hell Bourg, a La Reünion, e apuèi dins qualques familhas en França. Es pas res aquò?
Enfin, cal saupre que los responsables o fasián per far "carrièra", lor caliá "far de chifra". Se ditz qu'aquò s'ignorèt fins fa gaire. N'i a que o sabián, mas de gent qu'aviá pas drech a la paraula o qu'èran demonizats per lo poder gaullista representat sus plaça per çò pus marrit, lo prefecte Perrault Pradier, vertadièr governador après l'ora. De fach, quand la 2 cavals grisa de l'assistenta sociala pojava cap a un illèt, los adult escridassavan los mainatges per que s'amaguèssen.
La fauta de l'Estat es d'aver pas res fach per arrestar una maquina que se tornèt fòla tre la debuta. Aquò o a plan ben dich na Bareitg, la deputada que presentèt lo tèxt. Que los eiretièrs del gaullisme ensagen de salvar l'onor del Debré, lo de l'embut sul cap, se compren. En revenge: vergonha per l'UDI que fa passar la politica politicira abans la dolor reala d'un fum de gent.
Encara quicòm. Aquò de que cal metre las causas dins l'epòca es de bon comprene, pasmens es pas una rason per doblidar. Se non per qué parlar d'Auchwitz?
Lo que cresi és que haurien passat molta fam, se s'haguessin quedat dins l'illa . Lo govern parisien ,mira s' eren bones persones, decidigueron portar los 1615 infants a l' Alta Marcha per repoblar-la, on segurament tamben passaren moltes mancances. Es veu que barrinen força los abitants de l'illa.
n'i a pron d'aquela repentiment dessenat que se fote de l'istoria e de tota compreneson e de tot relativisme. au contrari, veguem lo bon costat dei causas, se en 1960, la situacion a la Reünion èra tant desesperada, se fau regaudir que vuèi gràcia a un assistanat generalizat tot se foguèsse ben melhorat, que Libération que fai lei darriers badalhs e dispareissirà lèu faguèsse un bon reportatge sus l'assistanat dins lei despartaments d'outra mar e signalem qu'en 196O aqueleis enfants son estats sensa dobte ambl'assentiment dei parents e que Auschwitz fasia 15 ans qu'eisistava plus !
'Queu dimenc, sus París-inter :
http://www.franceinter.fr/emission-interception-saint-denis-de-la-reunion-gueret-le-voyage-sans-retour-des-orphelins-malgre-eu
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari