De tot temps, la comunicacion en l’espaci niçard es pas totjorn estada aisada. Lo País Niçard es un país montanhós que si geta en la mar. La plana sus la riba de mar es pichoneta e s’arretrobam sus lo còp en li còlas e en li montanhas. Maugrat tot, l’activitat de la vila de Niça a totjorn regarjat devèrs lo centre dei tèrras e gaire vèrs la mar. Chamberí e pi Turin èran li capitalas que Niça ne dependia. Per aqueli capitalas, Niça representava la dubertura sus la mar. Per exemple, la sau que lo Reiaume de Piemont n’avia de besonh arribava per mar gaug a Niça e s’encaminava pi en la valada de Ròia per cen que s’apèla la Rota de la Sau. Mas per provesir tot aqueu reiaume, a caugut crear de vias de comunicacion entre Niça e lo dedintre dei tèrras. La problematica es totjorn estada de pensar coma religar la mar e la montanha. Au jorn d’encuei, aquela problematica es mai qu’essenciala essent que la Metropòli Niça-Còsta d’Azur a per eslogan “entre mar e montanha, entre Mediterranèa e Mercantorn”. Emb lo temps, son estats creats de camins de fèrre per respòndre a aquela problematica.
 
D’un costat, lo Camin dei Pinhas permetia de menar li pinhas de la valada de Var a Niça. D’un autre costat, lo Camin dei Meravilhas permetia de montar la sau devèrs Piemont. Aquelu doi camins de fèrre permeton de respòndre au problèma pauat per la natura, valent a dire per l’especifitat de l’espaci niçard, entre mar e montanha. Li gents e li mèrç fan lo monta-cala entre Niça e li valadas dau rèirepaís. Mas la dificultat apareisse per causa de la topografia en preséncia.
 
Avèm aquí tres documents que mòstran aqueli dificultats. En primier, la cançon de Joan-Luc Sauvaigo que lo sieu títol es Lo Tren dei Pinhas es cantada per Mauris. Aquela cançon es una convidacion a la partença, i a una vision dau pantais, mas es l’especifitat d’aquela linha que fa pantaiar l’autor. En mai d’aquò, Sauvaigo foguèt gardabarriera ai Camins de Provença. La conclusion de la cançon, “coma lo tren d’en Provença, d’aqueu monde ne’n siáu pas”, illustra ben lo costat unic de la linha Niça-Dinha, lo sieu costat extraordinari. Lo problèma d’aquela linha ven de la mancança de rendabilitat. E ven finda dei riscas que pòu rescontrar. Aquelu doi elements menan la question de la barradura de la linha. Aquela demanda es soventi fes d’actualitat. Ensin, podèm veire en lo dessenh extrach de la revista La Ratapinhata qu’en li annadas 70 un comitat de sostenement s’èra ja creat per demandar lo mantenement de la Linha dei Pinhas. Arretrobam justament l’umor, lo pantais e la vision un pauc fòra mond dau tren emb lu motius que son presents sus aqueu dessenh. Lo dessenh e la cançon donan tot ai doi una idèa plan-plan d’aqueu tren, cen qu’assegura lo costat dau tren fòra mond e sobretot fòra temps. 20 ans mai tard, lo grop de musica niçarda Nux Vomica a fach una cançon en francés que lo sieu títol es Ne fermez pas la ligne du Train des Pignes. S’arretrobam doncas emb d’artistas que defendon la comunicacion ferrada entre Niça e montanha.
 
D’un autre costat, veèm li riscas d’aquela linha en lo document au format A3, que nos mòstra la construccion de la linha Niça-Coni. Podèm arremarcar tot un fais de pònts per fin de faire viure aquela linha. Aquò nos mòstra la dificultat dau mitan naturau dont si tròba lo camin de fèrre. Es aqueu mitan naturau ingrat qu’empedisse lo desvolopament de la linha e que li fa tanben arriscar la barradura. Per causa d’avalanca, per causa de la metèo, es pas totjorn aisit de faire caminar lo tren. I a gaire de temps, au mes de febrier, avèm vist d’eveniments tragics sus la linha Niça-Dinha pròche Anòt per causa justament d’una avalanca. Avèm finda vist la barradura de la linha Niça-Coni per causa un còp de mai d’una avalanca au nivèu dau quartier de Bònviatge. Ironia dau sòrt, aqueu quartier pòrta lo nom de l’expression qu’èra augurada ai gents que si devian encaminar en direccion de la Rota de la Sau e de Turin.
 
Siam doncas en un moment dificultós per li linhas Niça-Dinha e Niça-Coni. L’escambi e l’utilizacion dau terraire es pròpi una problematica. L’especificitat de l’espaci niçard rende complicat l’escambi entre la mar e la montanha. Mas aquelu trens devon caminar. La vida economica, la vida sociala e la vida culturala dei valadas ne dependon. Niça a totjorn entretengut una relacion unica emb li sieus valadas e lu tres documents afortisson ben aquela idèa.  
 
 
 
Patrice Barbajohan