Los scientifics an de nòvas pròvas de la teoria del Big Bang. Los scientifics del Centre d’Astrofisica d’Harvard (Estats Units) anoncièron diluns passat qu’avián detectat pel primièr còp las ondas gravitacionalas que percorreguèron l’Univèrs primitiu, pendent un periòde d’expansion fòrça rapid: se passèt qualques fraccions de segonda après la granda explosion qu’originèt tot aquò, es a dire, lo Big Bang.
 
S’agís de la confirmacion mai importanta de l’istòria sus las teorias de l’inflacion cosmica. La descobèrta se faguèt dins l’encastre de la recèrca del projècte BICEP 2, qu’emplega un telescòpi plaçat près del Pòl Sud per far d’observacions detalhadas d’una partida fòrça concreta del cèl e que reculhís d’“energia fossila” del Big Bang.
 
Òm considèra que l’Univèrs sorgiguèt après lo Big Bang, que se produsiguèt fa aperaquí 13,8 miliards d’ans. Fòrça pauc après, l’espaci comencèt de s’espandir exponencialament, en un periòde conegut per l’inflacion. Dins los còsmos i a de signes revelators d’aquel periòde, dins una resplendor que se nomena “fons cosmic de microondas”. E es aquí que los cercaires an boscat pendent fòrça temps l’evidéncia mai dirècta d’aquela inflacion, en forma d’ondas gravitacionalas, qu’estrenhon e estiran l’espaci, e qu’ara an pogut detectar.
 
“Son de petitas fluctuacions quanticas que foguèron amplificades enòrmament per l’expansion inflacionària de l’Univèrs”, çò expliquèt Jamie Bock, un dels responsables de la recèrca. L’intencion —e l’aquist— èra de trobar una marca residuala d’inflacion, es a dire, de l’idèa que lo còsmos experimentèt un brot de creissença exponenciala dins lo primièr milionen de milionen de milionen de milionen de segonda.
 
Aquela teoria sosten qu’aquel fenomèn faguèt que l’Univèrs primitiu passèsse d’èsser una causa inimaginablament petita a una autra de la talha aprochanta d’una bala, e que l’espaci a contunhat de créisser pendent gaireben 14 miliards d’ans de mai, fins a l’ora d’ara.
 
La teoria de l’inflacion se prepausèt per lo primièr còp dins los ans 1980 per explicar qualques aspèctes de la teoria del Big Bang que semblava qu’o podiá pas explicar tot, coma perqué l’espaci prigond se vei en general de la meteissa manièra dempuèi pertot. L’argument èra qu’una expansion fòrça rapida al començament poiriá aver adocit las irregularitats.
 
Mas l’inflacion arribèt amb una prediccion fòrça especifica, associada amb d’ondas d’energia gravitacionala, e qu’aquelas ondas dins lo malhum de l’espaci daissarián una marca inescafabla en la lutz primitiva del còsmos. Es aquò çò que se coneis coma fons cosmic de microondas.
 
La còla BICEP 2 ditz qu’a identificat ara aquel senhal, qu’es una marca caracteristica de las proprietats direccionalas del fons cosmic de microondas. Solas las ondas gravitacionalas que se mòvon a travèrs de l’Univèrs en aquela fasa inflacionista alonhada poirián aver produch una marca coma aquela.
 
Dins la conferéncia de premsa per anonciar los resultats, lo professor John Kovac diguèt: “Aquò representa una pòrta dobèrta a çò que cresèm qu’es un nòu regim de la fisica, la fisica de çò qu’arribèt dins la primièra e incresablament petita fraccion de segonda de l’Univèrs”. Las declaracions de Kovak, la BBC las difusèt.