Actualitats
La CUP demanda l’engatjament d’Occitània tota en Aran
La deputada de la CUP, Isabel Vallet, a vesitat Aran per rescontrar los collectius en lucha. La CUP a refusat de participar a la redaccion de la nòva Lei d’Aran
La deputada de la CUP al Parlament de Catalonha, Isabel Vallet, refusèt de participar al Rapòrt Conjonch per la nòva Lei d’Aran, aquesta dimenjada passada. Totun, Vallet es anada al país per se reünir amb los collectius araneses en lucha. Dins aquel sens se reüniguèt amb de membres de l’ANC Val d’Aran e amb los salariats de Neolectra, en lucha per manténer lors emplecs.
La CUP denóncia que lo procès de redaccion de la Lei d’Aran “s’es fach sens la participacion de la societat civila aranesa e mens encara, sens participacion de cap de bais d’occitanistas de l’autre costat de la frontièra”. Al delà, se denóncia la desconnexion del govèrn aranés del Congrès Permanent de la Lenga Occitana, “institucion internacionala que cercava la normalizacion de la lenga occitana amb la participacion de las institucions de referéncia occitanas dels estats francés e italian”.
D’un costat planhon que la proposicion de Lei d’Aran “evita e mesprèsa la realitat nacionala d’Aran, en ne reconeissent solament una singularitat territoriala, sens far cap de mençon que la Val d’Aran fa partida d’una nacion sens estat nomenada Occitània, e que se tròba administrativament dins Catalonha dempuèi l’an 1313 per la decision pròpria dels araneses”. Dins aquel sens, la CUP reclama que la reconeissença de l’estatut d’Aran dins Catalonha siá lo d’una “comunautat nacionala de lenga, cultura, institucions e tradicions pròprias dins la comunautat autonòma de Catalonha, valent a dire, [d’]una partida de la nacion occitana en Catalonha”, çò dison. Dins aquel sens, creson que la reconeissença que la propòsta de lei actuala cèrca per Aran es de “pur folclorisme”.
Per çò qu’es de l’encastre lingüistic, la CUP critica que se crèe una acadèmia aranesa de la lenga occitana. Creson que la normalizacion de l’occitan en Aran, e son oficialitat en Catalonha tota, se deuriá menar per “una comission internacionala amb la participacion d’academicians de tot l’encastre lingüistic occitan, e non solament de la Val d’Aran”.
Las criticas d’Unitat d’Aran
De lor costat, Unitat d’Aran (UA), lo principal partit de l’oposicion al Conselh General d’Aran, restacat amb lo Partit dels Socialistas de Catalonha (PSC), planh de non participar al Rapòrt Conjonch de la nòva Lei d’Aran. Dins aquel sens, son secretari general, Paco Boya, diguèt qu’“ei ua manca de respècte as representants legitims e ara pluralitat democratica deth pòble aranés”.
Al delà, los socialistas araneses reclaman “un sistèma electoral mès just e democratic e un nau sistèma financèr”, per poder menar a tèrme las competéncias de l’autogovèrn.
Dins l’encastre lingüistic, exigisson “ua referéncia explicita ar aranés coma er occitan que se parle e que coneishem en Aran”.
La CUP denóncia que lo procès de redaccion de la Lei d’Aran “s’es fach sens la participacion de la societat civila aranesa e mens encara, sens participacion de cap de bais d’occitanistas de l’autre costat de la frontièra”. Al delà, se denóncia la desconnexion del govèrn aranés del Congrès Permanent de la Lenga Occitana, “institucion internacionala que cercava la normalizacion de la lenga occitana amb la participacion de las institucions de referéncia occitanas dels estats francés e italian”.
D’un costat planhon que la proposicion de Lei d’Aran “evita e mesprèsa la realitat nacionala d’Aran, en ne reconeissent solament una singularitat territoriala, sens far cap de mençon que la Val d’Aran fa partida d’una nacion sens estat nomenada Occitània, e que se tròba administrativament dins Catalonha dempuèi l’an 1313 per la decision pròpria dels araneses”. Dins aquel sens, la CUP reclama que la reconeissença de l’estatut d’Aran dins Catalonha siá lo d’una “comunautat nacionala de lenga, cultura, institucions e tradicions pròprias dins la comunautat autonòma de Catalonha, valent a dire, [d’]una partida de la nacion occitana en Catalonha”, çò dison. Dins aquel sens, creson que la reconeissença que la propòsta de lei actuala cèrca per Aran es de “pur folclorisme”.
Per çò qu’es de l’encastre lingüistic, la CUP critica que se crèe una acadèmia aranesa de la lenga occitana. Creson que la normalizacion de l’occitan en Aran, e son oficialitat en Catalonha tota, se deuriá menar per “una comission internacionala amb la participacion d’academicians de tot l’encastre lingüistic occitan, e non solament de la Val d’Aran”.
Las criticas d’Unitat d’Aran
De lor costat, Unitat d’Aran (UA), lo principal partit de l’oposicion al Conselh General d’Aran, restacat amb lo Partit dels Socialistas de Catalonha (PSC), planh de non participar al Rapòrt Conjonch de la nòva Lei d’Aran. Dins aquel sens, son secretari general, Paco Boya, diguèt qu’“ei ua manca de respècte as representants legitims e ara pluralitat democratica deth pòble aranés”.
Al delà, los socialistas araneses reclaman “un sistèma electoral mès just e democratic e un nau sistèma financèr”, per poder menar a tèrme las competéncias de l’autogovèrn.
Dins l’encastre lingüistic, exigisson “ua referéncia explicita ar aranés coma er occitan que se parle e que coneishem en Aran”.
Articles relacionats
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2 Fa gaug, de verai e sens cap d'ironia, de legir que l'Acadèmia occitana pòrta una consciéncia nacionala a la quala cridi, amb d'autres, de contunh. Totun, lo pluricentrisme es compatible amb una consciéncia nacionala se se pèrd pas al mièg de la selva del localisme (se pòt pas dire, en tota objectivitat, que lo Congrès permanent de la lenga occitana siá clar sus aqueste ponch), baste que s'esfòrce de conciliar diversitat sociologicament assumida e unitat de la lenga. Soi pas encara anat en Aran mas cresi que pas los araneses pòscan acceptar un occitan referencial de basa lengadociana.
Lo problèma que vei pas aquesta representanta de la CUP, es que lo Congrès Permanent a pas cap projècte academic, se que non (plan complementàriament) pluricentric per la lenga. Las "regions oficialas" de l'estat francés, que sostenon lo Congrès, vòlon pas d'una vision unificada de l'occitan general, ja que vòlon pas, e mai encara mens que tot, ajudar a desvelopar aital una consciéncia nacionala occitana unificada coma la que pòrta implicitament lo projècte academic de l'Acadèmia Occitana — sus aquel icut plan en armonia amb lo projècte catalan. E es probablament per aquesta rason, al mens per una bona part, que Val d'Aran non s'es pas sentit obligat de se referir obsequiosament a un "Congrès" que non pòrta pro clarament un projècte nacional occitan. M'i pòdi enganar, plan segur, mas es aital que percebi lo problèma soslevat per aquesta elegida.
Coneissi pas en prigondor l'Aran mas òc que soi plenament d'acòrdi en respectar la sieuna realitat occitana. Nos cal èsser coerentes e se separar pas de la nacion occitana. Del meteis biàis que refusem un "lapao" o un"baléà" faches amb la volontat de fragmentar lo catalan, podem pas defendre un aranés secessionista.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari